Diskursanalyse und Sprachlehre (Discourse Analysis and Language Teaching)

Voraussetzung für die Teilnahme ist, dass die Studierenden mit den Grundlagen und Methoden der Semantik und Pragmatik, die im Seminar „Linguistik IV“ ausgeführt wurden, vertraut sind.

Bewertung: 6 ECTS: Aktive Teilnahme am Seminar, erfolgreiche Teilnahme an einem Test zu den theoretischen Grundlagen und Methoden des Seminars, mündliche Präsentation eines Referats sowie eine Kurzfassung dieses Referats in schriftlicher Form als Seminararbeit. Die Seminararbeit besteht aus einem Text von ca. 1500 Wörtern und den Folien zur Präsentation. 9 ECTS: Aktive Teilnahme am Seminar, erfolgreiche Teilnahme an einem Test zu den theoretischen Grundlagen und Methoden des Seminars, mündliche Präsentation eines Referats sowie eine ausführliche Fassung dieses Referats in schriftlicher Form als Seminararbeit. Die Seminararbeit besteht aus einem Text von ca. 5000 Wörtern und den Folien zur Präsentation.

Μπουκάλα, Σ. & Στάμου, Α.Γ. (επιμέλεια) (2020). Κριτική Ανάλυση Λόγου: (Απο)δομώντας την ελληνική πραγματικότητα. Εκδόσεις Νήσος.

Βασική βιβλιογραφία για μελέτη Αρχάκης, Α. & Τσάκωνα, Β. (2011). Ταυτότητες, Αφηγήσεις και Γλωσσική Εκπαίδευση. Αθήνα: Πατάκης. Κέλλα, Β. (2008). «Επικοινωνία και λόγος στις δημόσιες τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις». Σε: Πολίτης, Π. (επιμ.) Ο λόγος των Μέσων Επικοινωνίας στην Ελλάδα. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, 210-244. Μπουτουλούση, Ε. (2008α). «Παρατηρήσεις στον τηλεοπτικό μεταναστευτικό λόγο της σύγχρονης Ελλάδας». Σε: Πολίτης, Π. (επιμ.) Ο λόγος των Μέσων Επικοινωνίας στην Ελλάδα. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, 245-268. Μπουτουλούση, Ε. (2008β). «Μεταφορά και επιχειρηματολογία στον λόγο της πολυπολιτισμικότητας». Σε: Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, Πρακτικά της 28ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., 21-22 Απριλίου, 2007: Γλώσσα και κοινωνία, 279-292. Μπουτουλούση Ελένη (2015). «Η επανάληψη μεταφορών ως στοιχείο οργάνωσης και συγκρότησης των ιδεολογικών λόγων της μετανάστευσης». Σε: Θ.-Σ. Παυλίδου (επιμ.) Μελέτες για τον προφορικό λόγο. Α.Π.Θ. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, 183-199. Ενδεικτική βιβλιογραφία για τη συγγραφή εργασιών Αμπατζόγλου, Γ. (2001) Γλώσσα και μετανάστευση: ψυχολογικές διαστάσεις [Β7] Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_b7/index.html Αρχάκης, Α. (2005). Γλωσσική διδασκαλία και σύσταση των Κειμένων. Αθήνα, Πατάκης. Böke, Karin (1997). Die ‘Invasion’ aus den ‘Armenhäusern Europas’. Metaphern im Einwanderungsdiskurs. In: M. Jung./M. Wengeler/K. Böke (Hg.): Die Sprache des Migrationsdiskurses. Darmstadt: Westdeutscher Verlag Butulussi Ε & Karagianidou, Ε. & Zachu, Ε. (2005) (eds.): Sprache und Multikulturalität. Festschrift für Professor Käthi Dorfmüller-Karpusa. Thessaloniki: University Studio Press. Butulussi, E. (2007). „Stereotyp, Hydrophobie, Hydrophilie: DaF-Unterricht und Metaphern des Deutschen und Griechischen in Multikulturalitätsdiskursen“ Redder A. (ed.), Diskurse und Texte. Festschrift für Konrad Ehlich zum 65. Geburtstag. Stauffenburg (Festschriften), 2007, 527-536. Fairclough, N. / Fairclough, I. (2010). Argumentation analysis in CDA: Analyzing Practical Reasoning in Political Discourse. De Cillia, R. & Gruber, H. & Krzyżanowski & Menz, F. (ed.). Discourse, Politics, Identity. Diskurs, Politik, Identität. Festschrift für Ruth Wodak. Tübingen: Stauffenburg. 59-70. Kalantzis Mary & Bill Cope (2001). Πολυγραμματισμοί [Ε2]Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_e2/index.html http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_e2/01.html Κανάκης, Κ. (2007). Εισαγωγή στην πραγματολογία. Γνωστικές και κοινωνικές όψεις της γλώσσας. Αθήνα. Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου. Kienpointer, M. (2006). Ideologie und Argumentation in TV-Wahldebatten. Deppermann, Arnulf & Hartung, Martin (Hrsg.) Argumentierne in Gesprächen. Gesprächsanalytische Studien. Tübingen: Stauffenburg. 64-87. Κουτσογιάννης Δημήτρης (2001). Η γλωσσική αγωγή: νέες τεχνολογίες [Ε13] Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_e13/index.html Kress, G. & van Leeuwen, T. (1996). Reading images. The Grammar of Visual Design. London: Routledge. Κωστούλη Τριανταφυλλιά (2001). Κειμενοκεντρική προσέγγιση και γλωσσικό μάθημα [Ε5] Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_e5/index.html Mπουτουλούση, Ε. (1999). «Γλωσσική επίγνωση». Σε: Χριστίδης Α.-Φ. (επιμ.) Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός για τη Γλώσσα. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και Ηλεκτρονικός Κόμβος για την υποστήριξη των διδασκόντων το μάθημα της Γλωσσικής Αγωγής και Συμπεριφοράς στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. ΕΠΕΑΕΚ, www.komvos.edu.gr, 223-229 και 4 σελίδες υπερκείμενο. [1999] Mπουτουλούση, Ε. (2001). «Η κριτική σκέψη και η αμφισβήτηση στο πολυπολιτισμικό σχολείο: Οπτικές πέρα από την κοινή λογική». Σε: Ψάλτου-Joycey, Α./Βαλιούλη Μ. (επιμ.), Η συμβολή της Διδασκαλίας και Εκμάθησης Γλωσσών στην Προώθηση ενός Πολιτισμού Ειρήνης. Πρακτικά 12ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Εταιρείας Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας. 9.-12.12.1999, Τόμος Η., Θεσσαλονίκη, 353-369. [2001] Mπουτουλούση, Ε. (2002). «Το πολυπολιτισμικό σχολείο: Κριτικές προσεγγίσεις και η πολιτισμική συνειδητοποίηση». Σε: Αυδή Α. & Χρυσαφίδου Α. (επιμ.) Ανακαλύπτοντας τον πλούτο της διαφορετικότητας μέσω της τέχνης. Πρακτικά Ημερίδας των προγραμμάτων Comenius και Εκπαίδευσης χωρίς σύνορα, 28 Μαρτίου - 2 Απριλίου 2001, Θεσσαλονίκη 2002, 39-88. [2002] Mπουτουλούση, Ε. (2005α). «Αφανείς εικόνες στο δημοσιογραφικό λόγο» Ημερίδα του Τμήματος Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. Εικόνα και Λόγος στα Media. 4.11.2005, Θεσσαλονίκη. Δημοσιεύτηκε σε cd. [2005] Mπουτουλούση, Ε. (2005β). «Μετανάστευση και μεταφορά στο λόγο: Εικόνες του άλλου στο έθνος-κράτος». Σε: Butulussi E. & Karagianidou E. & Zachu K. (eds.) Sprache und Multikulturalität. Festschrift für Professor Dorfmüller-Karpusa, Käthi. Thessaloniki: University Studio Press, 275-295. [2005] Mπουτουλούση, Ε. (2006). «Ο εθνικός εαυτός και ο ‘άλλος’ σε μαθήματα κριτικής γλωσσικής επίγνωσης». Σε: Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, Πρακτικά της 26ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., 14-15 Μαΐου 2005, Θεσσαλονίκη, 329-346. [2006] Μπουτουλούση, Ελένη (2010). «Πολυτροπικότητα και πολυγραμματισμοί σε σεμινάρια γλωσσολογίας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: Το παράδειγμα της επιχειρηματολογίας.» Σε: Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, Πρακτικά της 30ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., 1-3 Μαΐου 2009 , 411-421. [2010] Παπαστεργίου, Β. / Τάκου, Ε. (2014). Η μετανάστευση στην Ελλάδα. Έντεκα μύθοι και περισσότερες αλήθειες. Ίδρυμα Ρόζ Λούξενμπουργκ. Παράρτημα Ελλάδας.http://rosalux.gr/publicatios Παυλίδου, Θ. Σ. (2015). Κοινωνιογλωσσολογία [http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/glossology/show.html?id=102] Πρόσβαση 24.7.2015 Πολίτης, Π. (2014) Η γλώσσα της τηλεοπτικής ενημέρωσης. Τα δελτία ειδήσεων της ελληνικής τηλεόρασης (1980-2010). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη). Todorov Tzvetan (2009). Ο φόβος των βαρβάρων. Πέρα από τη σύγκρουση των πολιτισμών. Αθήνα. Πόλις. van Dijk, Teun A. (2008). Discourse and Context. A sociocognitive Approach. Cambridge. Cambridge University Press. Wengeler, M. (1997). Argumentation im Einwanderungsdiskurs. Ein Vergleich der Zeiträume 197-1973 und 1980-1983. Jung, M. u.a. Die Sprache des Migrationsdiskurses. Westdeutscher Verlag. 121-149. Wodak, R. (2005). „Sprache und Politik – Sprache in der Politik – Sprache/Sprechen über (Sprache in/und) Politik: Möglichkeiten und Grenzen diskursanalytischer Vorgangsweisen.“ Aptum, 2, 135-153. Wodak, R. et al. (1998). Zur diskursiven Konstruktion nationaler Identität. Frankfurt-M. Suhrkamp.