Ιστορία των παιδαγωγικών ιδεών
| Τίτλος | Ιστορία των παιδαγωγικών ιδεών / History of pedagogical ideas |
| Κωδικός | ΠΕ401 |
| Σχολή | Φιλοσοφική |
| Τμήμα | Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής |
| Κύκλος / Επίπεδο | 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή/Εαρινή |
| Υπεύθυνος/η | Βασίλειος Φούκας |
| Κοινό | Όχι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600003477 |
Πρόγραμμα Σπουδών: Παιδαγωγική επιστήμη 2016
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 6
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Ιστορική Παιδαγωγική | Υποχρεωτικό | 1 | 1 | 10 |
| Τίτλος | Ιστορία των παιδαγωγικών ιδεών |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2016 – 2017 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 2 |
| Ώρες Συνολικά | 26 |
| Class ID | 600032644
|
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
- Επιστημονικής Περιοχής
- Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600032644
- Στον ιστοχώρο του Τμήματος: www.edlit.auth.gr
- eLearning (Moodle): https://elearning.auth.gr/course/view.php?id=9359
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές
προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Προαπαιτούμενα Μαθήματα
- ΠΕ101 Ποσοτικές προσεγγίσεις στην εκπαιδευτική έρευνα
- ΠΕ103 Συγγραφή της επιστημονικής εργασίας
Γενικές Προαπαιτήσεις
Μαθήματα υπόβαθρου του ΠΠΣ
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Στο σεμινάριο αυτό οι συμμετέχοντες/ουσες εισάγονται σε βασικές έννοιες, όπως παιδαγωγική, αγωγή, εκπαίδευση, κατάρτιση, μεταρρύθμιση, αλλαγή, ιδιότητα του πολίτη, διαφορετικότητα, ισότητα, παγκοσμιοποίηση, ηγεμονία, αυθεντία, ένταξη, φιλελευθερισμός, εξουσία, κράτος, υποκειμενικότητα και καλούνται να εξετάσουν την επίδρασή τους στην παιδαγωγική θεωρία και στην εκπαιδευτική πράξη διαχρονικά. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο αυτό θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τα κυριότερα ρεύματα στο χώρο των παιδαγωγικών ιδεών και τους εκπροσώπους τους και να εξετάσουν τους τρόπους μετάβασης από το «παραδοσιακό» στο νεωτερικό και μετα-νεωτερικό σχολείο, μελετώντας κείμενα παιδαγωγών, φιλοσόφων και κοινωνικών επιστημόνων του 18ου, 19ου και 20ού αιώνα.
Γνώσεις
-Να κατανοήσουν βασικές έννοιες, τη μεταξύ τους σχέση και την ιστορική τους εξέλιξη.
-Να γνωρίσουν τα κυριότερα ρεύματα στο χώρο των παιδαγωγικών ιδεών και τους βασικότερους εκπροσώπους τους.
-Να εξετάσουν τις συνθήκες μετάβασης από το «παραδοσιακό» σχολείο σε αυτό της πρώιμης και της ύστερης νεοτερικότητας.
Γενικές Ικανότητες
-Να συνειδητοποιήσουν την εξέλιξη και τις επιδράσεις μεταξύ των παιδαγωγικών ρευμάτων.
-Να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα καταγραφής, ταξινόμησης, κατανόησης και ερμηνείας αρχειακού υλικού.
-Να αξιοποιήσουν ιστορικές πηγές στη συγγραφή επιστημονικής μελέτης βάσει συγκεκριμένης ορολογίας, λογικών επιχειρημάτων και βιβλιογραφικών αναφορών.
Γενικές Δεξιότητες
-Να κατανοήσουν την εκπαίδευση ως θεσμό μέσα από μια ιστορική προοπτική.
-Να αποκτήσουν την ικανότητα να προσεγγίζουν κριτικά, να αναλύουν και να ερμηνεύουν πρώτες πηγές.
-Να τεκμηριώσουν και να υποστηρίξουν μια ιστορική έρευνα.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
1. Προσδιορισμός του αντικειμένου – Αποσαφήνιση ορολογίας – «Αγωγή» και «Εκπαίδευση»: σημασιολογικές αποχρώσεις και οπτικές, ιστορικότητα, εξέλιξη
2. Το «παραδοσιακό» σχολείο: διδακτικός/ μεθοδικός προβληματισμός (17ος αιώνας): Εισαγωγικά - Η γέννηση του «παραδοσιακού» σχολείου και βασικοί εκπρόσωποί του: Wolfgang Ratke, Johann Amos Comenius
3. Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός (17ος & 18ος αι.): βασικές αρχές και εκπρόσωποι, J. Locke, J. J. Rousseau
4. Ο J. J. Rousseau: Ο παιδαγωγός της «φύσης» και οι παιδαγωγικές του απόψεις
5. Νεοελληνικός Διαφωτισμός (18ος – αρχές 19ου αι.): βασικές αρχές του κινήματος και ανάλυση αντιπροσωπευτικών κειμένων, Ιώσηπος Μοισιόδαξ, Κωνσταντίνος Κούμας, Αδαμάντιος Κοραής
6. Νεοανθρωπισμός (19ος αιώνας): βασικές αρχές - βασικοί εκπρόσωποι: I. Kant, J. F. Pestalozzi, W. Fröbel, Ph. E. von Fellenberg, J. Herbart
7. J. F. Pestalozzi: Ο παιδαγωγός της λαϊκής αγωγής και οι παιδαγωγικές του απόψεις
8. Γερμανικός Ιδεαλισμός (19ος αιώνας): J. Herbart και Νεοερβαρτιανοί
9. Επιδράσεις στο Νεοελληνικό κράτος: Χ. Παπαμάρκου, Π. Π. Οικονόμου, Σπ. Μωραΐτης, Χρ. Παπαδόπουλος, Δ. Ζαγγογιάννης, Ν. Εξαρχόπουλος
10. Το κίνημα της «Νέας Αγωγής» (20ός αιώνας): βασικές αρχές και εκπρόσωποι διεθνώς
11. J. Dewey: Εκπαίδευση για το μέλλον – Το σχολείο εμβρυική κοινότητα
12. Η Μεταρρυθμιστική Παιδαγωγική κίνηση στη Γερμανία (H. Lietz, G. Kerschensteiner, H. Gaudig κ.ά.)
13. Το κίνημα του Εκπαιδευτικού Δημοτικισμού στην Ελλάδα (βασικές αρχές-αντιπροσωπευτικά κείμενα)
Λέξεις Κλειδιά
παιδαγωγικές ιδέες, ιστορία της εκπαίδευσης
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Power point, elearning, video, e-mail
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Σεμινάρια | 26 | 1,0 | |||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 200 | 8 | |||
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | |||||
| Παρουσίαση εργασίας | 24 | 1,0 | |||
| Σύνολο | 250 | 10 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
• Ομάδες συζήτησης με βάση θεματικούς άξονες
• Διαμορφωτική αξιολόγηση στο τέλος ενός συνόλου υποενοτήτων
• Αξιολόγηση γραπτών εργασιών (ατομικών ή ομαδικών)
• Αθροιστική αξιολόγηση στο τέλος των σεμιναρίων με ερωτήσεις «κλειστού» ή/και «ανοιχτού» τύπου
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
- Εργαστηριακή Εργασία (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Ελληνόγλωσση
Γρόλλιος, Γ., Προοδευτική Εκπαίδευση και αναλυτικό πρόγραμμα, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2011.
Δεληγιάννη Β. - Ζιώγου-Καραστεργίου Σ., (επιμ.), Εκπαίδευση και φύλο. Ιστορική διάσταση και σύγχρονος προβληματισμός, Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1993.
Δελλής Ι., Όψεις προβληματισμού περί παιδείας στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό, Gutenberg, Αθήνα 2014.
Δημαράς, Κ. Θ., Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Ερμής, Αθήνα 20028.
Ζιώγου-Καραστεργίου Σ., Η παιδαγωγική σκέψη από τον Πλάτωνα ως τη Μ. Μοντεσσόρι. Ανθολογία κειμένων, Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1996.
Κιτρομηλίδης, Π. Μ., Νεοελληνικός Διαφωτισμός. Οι πολιτικές και κοινωνικές ιδέες, Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2000.
Μπουζάκης, Σ., (επιμ.), Πανόραμα Ιστορίας της Εκπαίδευσης. Όψεις και Απόψεις, τ. Α΄- Β΄, Gutenberg, Αθήνα 2011.
Πολυχρονόπουλος Π., Φιλοσοφία της Παιδείας. Το υπόβαθρο της εκπαιδευτικής πολιτικής, Εκδόσεις Παιδαγωγία, Αθήνα 19924.
Πυργιωτάκης Γ., Παιδαγωγική του Νέου Σχολείου. Μια συστηματική εξέταση παιδαγωγικών ιδεών από τον Έρβαρτο έως την «Κλασική Μεταρρυθμιστική Παιδαγωγική», Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2007.
Σφενδόνη, Δ., Πραγματισμός: Ορθολογισμός Εμπειρισμός: Θεωρία της γνώσης, Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 2004.
Τερζής, Ν. Π., Εκπαιδευτική Πολιτική και Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση: ιστορικο-κοινωνιολογικό πλαίσιο και «μελέτες περίπτωσης», Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 20082.
Μεταφρασμένη
Αριές, Φ., Αιώνες παιδικής ηλικίας, (μτφρ. Γ. Αναστασοπούλου), Γλάρος, Αθήνα 1990.
Debesse, M. – G. Mialaret, Οι Παιδαγωγικές Επιστήμες, τ. Β΄: Ιστορία της Παιδαγωγικής, (μτφρ. Μ. Φιλίππου), Δίπτυχο, Αθήνα 1982.
Houssaye J. (επιμ.), Δεκαπέντε παιδαγωγοί. Σταθμοί στην Ιστορία της παιδαγωγικής σκέψης, (μτφρ. Δ. Καρακατσάνη), Μεταίχμιο, Αθήνα 2000.
Reble Al., Ιστορία της Παιδαγωγικής, (μτφρ. Θ. Χατζηστεφανίδης – Σ. Χατζηστεφανίδη-Πολυζώη), Εκδόσεις Δ. Παπαδήμα, Αθήνα 20025..
Röhrs, H., Το κίνημα της Προοδευτικής Εκπαίδευσης, Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1984.
Ξενόγλωσση
Flanagan Fr., The Greatest Educators…ever!, Continuum, London-New York 2006.
Oksenberg Rorty A., Philosophers on Education. New historical perspectives, Routledge, London-New York 20035.
-Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
⎼ History of education
⎼ History of educational Review
⎼ Paedagogica Historica
⎼ Θέματα Ιστορίας της Εκπαίδευσης
⎼ Παιδαγωγική Επιθεώρηση
Τελευταία Επικαιροποίηση
17-07-2017
