Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΔιαπολιτισμική Εκπαίδευση / Intercultural Education
ΚωδικόςΠΕ202
ΣχολήΦιλοσοφική
ΤμήμαΦιλοσοφίας και Παιδαγωγικής
Κύκλος / Επίπεδο2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
Υπεύθυνος/ηΑναστασία Κεσίδου
ΚοινόΌχι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600003461

Πρόγραμμα Σπουδών: Παιδαγωγική επιστήμη 2016

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 5
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
Διεθνής εκπαίδευσηΥποχρεωτικό2110

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΔιαπολιτισμική Εκπαίδευση
Ακαδημαϊκό Έτος2016 – 2017
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία2
Ώρες Συνολικά26
Class ID
600032667
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
  • Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Μαθήματα υποβάθρου του ΠΠΣ
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Σκοπός του μαθήματος είναι οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/φοιτήτριες να εντοπίσουν τις προκλήσεις της ετερότητας στην κοινωνία, να κατανοήσουν σε βάθος τη φιλοσοφία της διαπολιτισμικής προσέγγισης σε επίπεδο εκπαιδευτικής πολιτικής και εκπαιδευτικής πράξης, καθώς επίσης να εφαρμόσουν τη διαπολιτισμική θεωρία σε βασικά πεδία της μειονοτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και διεθνώς. Το μάθημα επιδιώκει οι φοιτητές/φοιτήτριες να εξοικειωθούν με την έρευνα και την πράξη στο πεδίο της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης και ως εκ τούτου συνδέεται με την Πρακτική Άσκηση, τη δραστηριότητα του Κέντρου Έρευνας Σχολικών Βιβλίων και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης (ΚΕΣΒΙΔΕ) και επίσης του Ελληνικού Παρατηρητηρίου για τη Διαπολιτισμική Παιδεία και Εκπαίδευση (ΕΠΑΔΙΠΕ). Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/φοιτήτριες - να κατανοήσουν τη διαδικασία της «διαπραγμάτευσης ταυτοτήτων» όσον αφορά τους πολιτισμικά διαφορετικούς μαθητές στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα και πώς αυτή συνδέεται με τη σχολικής τους επιτυχία/αποτυχία - να κατανοήσουν, να συγκρίνουν και να αξιολογήσουν τις αρχές της «οικουμενικότητας» και της «πολιτισμικής σχετικότητας» των αξιών - να εντοπίσουν τις βασικές προκλήσεις και τα κύρια προβλήματα που σύμφωνα με την έρευνα συνδέονται με την εκπαίδευση των παιδιών με μεταναστευτικό υπόβαθρο στην Ελλάδα, την Ευρώπη και διεθνώς - να κατανοήσουν ότι η διάχυση της διαπολιτισμικής αγωγής στην εκπαιδευτική πράξη σχετίζεται με την αναπροσαρμογή της σχολικής εργασίας σε πολλαπλά επίπεδα (επικοινωνία στο σχολείο και την τάξη, διδασκαλία, Προγράμματα Σπουδών και σχολικά βιβλία, εκπαίδευση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, διγλωσσία/πολυγλωσσία) - να συγκρίνουν τις ισχυρές και ασθενείς μορφές της διγλωσσίας Δεξιότητες Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/φοιτήτριες - να μπορούν να αναπτύξουν συγκροτημένη και λογική επιχειρηματολογία στο πλαίσιο του ακαδημαϊκού προφορικού και γραπτού λόγου - να μπορούν να διατυπώσουν ένα ερευνητικό ερώτημα και να αναπτύξουν ερευνητικό σχέδιο, προκειμένου να καταλήξουν στην απάντησή του - να είναι σε θέση να σχεδιάσουν και να εκπονήσουν ένα σχέδιο εργασίας με διαπολιτισμικό περιεχόμενο - να μπορούν να αναλύσουν προγράμματα διδασκαλίας από διαπολιτισμική άποψη - να είναι σε θέση να αξιολογήσουν μια διδασκαλία ως προς το διαπολιτισμικό προσανατολισμό της Ικανότητες Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές/φοιτήτριες - να εντοπίζουν και να συγκρίνουν οπτικές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στον παιδαγωγικό λόγο - να καταθέτουν πρόταση για την εκπαίδευση μειονοτικών ομάδων (π.χ. μουσουλμανική μειονότητα Θράκης, Έλληνες μαθητές του εξωτερικού, κτλ.) σε επίπεδο εκπαιδευτικής πολιτικής και εκπαιδευτικής πράξης - να συσχετίζουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εκπαίδευση των πολιτισμικών μειονοτήτων με εγγενή προβλήματα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος -να ανιχνεύουν αποτελεσματικές παρεμβάσεις και πολιτικές σε χώρες όπου μετανάστες μαθητές απολαμβάνουν θετικά εκπαιδευτικά αποτελέσματα και να τις αξιοποιούν στο πλαίσιο της ελληνικής εκπαίδευσης -να αναπτύσσουν σχέδιο οργάνωσης της βασικής εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών για τις συνθήκες της πολυπολιτισμικής τάξης
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
1. Οριοθέτηση εννοιών: πολιτισμικός πλουραλισμός, παγκοσμιοποίηση, μετανάστευση, ταυτότητα και ετερότητα, οικουμενικότητα και πολιτισμικός σχετικισμός 2. Πολιτικές της ετερότητας, θεωρητικές αρχές και πρακτικές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης 3. Όψεις του παιδαγωγικού λόγου στην Ελλάδα για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση 4. Παραδείγματα εκπαίδευσης ομάδων που μειονεκτούν (Α’ μέρος: αλλοδαποί, παλιννοστούντες, μουσουλμάνοι). 5. Παραδείγματα εκπαίδευσης ομάδων που μειονεκτούν (Β’ μέρος: τσιγγάνοι, ομογενείς του εξωτερικού) 6. Πολιτισμικός πλουραλισμός και εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση 7. Διεθνής έρευνα για τις σχολικές επιδόσεις μειονοτικών μαθητών 8. Διαπολιτισμική επικοινωνία στο σχολείο και τη σχολική τάξη 9. Διδακτικές προσεγγίσεις στην πολυπολιτισμική τάξη 10. Διαπολιτισμικά προσανατολισμένο εκπαιδευτικό υλικό (Προγράμματα Σπουδών και σχολικά βιβλία) 11. 11.Εκπαίδευση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για τις συνθήκες του πολυπολιτισμικού σχολείου 12. Διγλωσσία και εκπαίδευση 13. Αξιολόγηση του σεμιναρίου
Λέξεις Κλειδιά
εκπαίδευση μειονοτήτων, πολιτικές της ετερότητας, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτική πολιτική στην Ευρώπη και στην ΕΕ, σχολικές επιδόσεις μειονοτικών μαθητών, διαπολιτισμική επικοινωνία, διαπολιτισμική διδασκαλία και μάθηση, διγλωσσία και εκπαίδευση
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Πολυμεσικό υλικό
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Power point, διαδραστικός πίνακας, video, Moodle, Ιnternet, τράπεζες δεδομένων, e-mail
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Σεμινάρια261,0
Άσκηση Πεδίου883,5
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων753
Συγγραφή εργασίας / εργασιών632,5
Σύνολο25210,1
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Προφορική Εξέταση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Έκθεση / Αναφορά (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Εργαστηριακή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Ελληνόγλωσση Ασκούνη, Νέλλη (2006). Η εκπαίδευση της μειονότητας στη Θράκη: από το περιθώριο στην προοπτική της κοινωνικής ένταξης. Αθήνα: Αλεξάνδρεια Γκότοβος, Αθανάσιος (2003), Εκπαίδευση και ετερότητα. Ζητήματα Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής. Αθήνα: Μεταίχμιο Δαμανάκης, Μιχάλης (επιμ.) (2000), Η εκπαίδευση των παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών στην Ελλάδα. Διαπολιτισμική προσέγγιση. Αθήνα: Gutenberg Δαμανάκης, Μιχάλης (επιμ.) (2011). Ελληνικά σχολεία στη Γερμανία: παρελθόν, παρόν και μέλλον. Αθήνα: Gutenberg Δραγώνα, Θάλεια / Άννα Φραγκουδάκη (επιμ.) (2008). Πρόσθεση όχι αφαίρεση, πολλαπλασιασμός όχι διαίρεση. Η μεταρρυθμιστική παρέμβαση στην εκπαίδευση της μειονότητας της Θράκης. Αθήνα: Μεταίχμιο Κεσίδου, Αναστασία (2008). «Διδακτικές προσεγγίσεις στο πολυπολιτισμικό σχολείο: αρχές της Διαπολιτισμικής Διδακτικής». Στο: Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο- Γυμνάσιο (επιμ.), Δ ιδασκαλία και μάθηση στο πολυπολιτισμικό σχολείο: διδακτικές προσεγγίσεις και εκπαιδευτικό υλικό, Πρακτικά Διημερίδας. Θεσσαλονίκη: Λιθογραφί α, 11-27 Κεσίδου, Αναστασία (2010). «Μετανάστευση και εκπαιδευτική πολιτική: διεθνής εμπειρία». Στο: Α. Κεσίδου, Α. Ανδρούσου, Β. Τσάφος (επιμ.), Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις. Πολιτική, έρευνα, πράξη, Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου. Θεσσαλονίκη: Ελληνικό Παρατηρητήριο για τη Διαπολιτισμική Παιδεία και Εκπαίδευση, 117-125 Λιακοπούλου, Μαρία (2006). Η διαπολιτισμική διάσταση στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών. Θεωρητική και εμπειρική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης Μήλιου, Ουρανία (2011). Διαπολιτισμική δεξιότητα και σχολική τάξη: οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για την εκπαιδευτική διαχείριση της πολιτισμικής ετερότητας, μεταπτυχιακή εργασία. Θεσσαλονίκη: Α.Π.Θ. Νικολάου, Γιώργος (2005). Διαπολιτισμική διδακτική. Το νέο περιβάλλον – Βασικές αρχές. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Νικολάου, Γιώργος (2011), Ένταξη και εκπαίδευση των αλλοδαπών μαθητών στο δημοτικό σχολείο. Αθήνα: Πεδίο Παλαιολόγου-Γκικοπούλου, Κωνσταντίνα (2005). Ένα διεθνές Curriculum για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση: αναλυτικά, προγράμματα σε Ελλάδα και Γερμανία: χθες, σήμερα, προοπτικές. Αθήνα: Ατραπός Παπαδοπούλου, Βασιλική/ Αναστασία Κεσίδου / Γεωργία Σταυρίδου-Bausewein (2006). «Η ανάπτυξη της διαπολιτισμικής δεξιότητας στην αρχική εκπαίδευση και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών: η περίπτωση μιας πιλοτικής εφαρμογής», στο: Δ. Χατζηδήμου & Χ. Βιτσιλάκη (επιμ.), Το σχολείο στην κοινωνία της πληροφορίας και της πολυπολιτισμικότητας, Πρακτικά ΙΑ΄ Διεθνούς Συνεδρίου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδας., Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης, 779-787 Παπαδοπούλου, Βασιλική (2008). «Διαπολιτισμική επικοινωνία στο σχολείο και τη σχολική τάξη», στο: Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο (Γυμνάσιο) (επιμ.), Οδηγός επιμόρφωσης. Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και Αγωγή. Θεσσαλονίκη: Λιθογραφία, 53-65 Παπακωνσταντίνου, Παναγιώτης (2007). «Εκπαιδευτικές ανισότητες και κοινωνικό περιθώριο», Συγκριτική και Διεθνής Εκπαιδευτική Επιθεώρηση, τ. 9, 57-78 Σκούρτου, Ελένη (2011). Η διγλωσσία στο σχολείο. Αθήνα: Gutenberg Τριλίβα Σοφία, Τάνια Αναγνωστοπούλου, Σοφία Χατζηνικολάου (2008). Ούτε καλύτερος, ούτε χειρότερος… Απλά διαφορετικός! Ασκήσεις ευαισθητοποίησης στη διαφορετικότητα για παιδιά Δημοτικού και Γυμνασίου. Αθήνα: Gutenberg Φραγκουδάκη, Άννα/ Θάλεια Δραγώνα (επιμ.) (1997), «Τι είν΄ η πατρίδα μας;» Εθνοκεντρισμός στην εκπαίδευση. Αθήνα: Αλεξάνδρεια Allufi Pentini, Anna (2005). Διαπολιτισμικό εργαστήρι. Υποδοχή, επικοινωνία και αλληλεπίδραση σε πολυπολιτισμικό εκπαιδευτικό περιβάλλον, επιστ. επιμ. Χ. Γκόβαρης. Αθήνα: Ατραπός Baker, Colin (2001). Εισαγωγή στη διγλωσσία και τη δίγλωσση εκπαίδευση, μτφρ. Α. Αλεξανδροπούλου. Αθήνα: Gutenberg Coelho, Elisabeth (2007). Διδασκαλία και μάθηση στα πολυπολιτισμικά σχολεία, επιστ. επιμ. Ε. Τρέσσου & Σ. Μητακίδου, μτφρ. Ομάδα εκπαιδευτικών. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο Cummins, Jim (1999), Ταυτότητες υπό διαπραγμάτευση. Εκπαίδευση με σκοπό την ενδυνάμωση σε μια κοινωνία της ετερότητας, μτφρ. Σ. Αργύρη. Αθήνα: Gutenberg Hollins, Etta R. (2006). Ο πολιτισμός στη σχολική μάθηση, επιστ. επιμ. L. Benincasa, μτφρ. Δ. Λάμπρου. Αθήνα: Μεταίχμιο Tiedt, Pamela / Iris Tiedt (2006). Πολυπολιτισμική διδασκαλία, μτφρ. Τίνα Πλυτά. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση Ξενόγλωσση Arasaratnam, Lily A./ Marya L. Doerfel (2005). ‘Intercultural Communication Competence. Identifying Key Components from Multicultural Perspectives’, International Journal of Intercultural Relations, v. 29, 137-163 Asante, Molefi Kente/ William B. Gudykunst (eds) (1989). Handbook of International and Ιntercultural Communication, London: SAGE Publications Europäisches Modularprogramm für interkulturelles Lernen in der Lehreraus- und -fortbildung (EMIL) (2006). Interkulturelle Kompetenz für Grundschullehrer. Handbuch, Sofia (Το εγχειρίδιο είναι αναρτημένο και στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.emil.ikk.lmu.de) Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τη διαπολιτισμική μάθηση στη βασική εκπαίδευση και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (EMIL) (2006). Η διαπολιτισμική δεξιότητα για τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης - Ασκήσεις, μτφρ. Β. Παπαδοπούλου & Α. Κεσίδου. Θεσσαλονίκη. (Πρόκειται για τεύχος ασκήσεων στην ελληνική γλώσσα, το οποίο βασίζεται στο προηγούμενο δημοσίευμα και απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς) Gudykunst, William B. (2003). Cross-cultural and Intercultural Communication, Thousand Oaks, CA: SAGE Publications Gudykunst, William B./ Young Yun Kim (2003). Communicating with Strangers. An Approach to Intercultural Communication, New York: McGraw Hill, Inc. Hernández, Hilda (2001). Multicultural Education. A Teacher’s Guide to Linking Context, Process and Content, New Jersey: Merrill Prentice Hall. Hofstede, Geert (2001). Culture's Consequences: Comparing Values, Behaviors, Institutions and Organizations Across Nations, Thousand Oaks, CA: SAGE Publications Le Roux, Johann. (2002), ‘Effective Educators are Culturally Competent Communicators’, Intercultural Education, v. 13, n. 1, 37-48 Holliday, Adrian / John Kullman/ Martin Hyde (2010). Intercultural Communication. An Advanced Resource Book for Students, London: Routledge Irvine, Jacqueline/ Beverly Armento (2001). Culturally Responsive Teaching. Lesson planning for Elementary and Middle Grades. Boston et al: Mc Graw Hill Kiper, Hanna/ Wolfgang Mischke (2006). Einführung in die Theorie des Unterrichts, Weinheim und Basel: Beltz Ledoux, Guuske/ Yvonne Leemann / Rudolf Leiprecht (2001). ‘Von kulturalistischen zu pluriformen Ansätzen. Ergebnisse des niederländischen Forschungsprojekts “Interkulturelles Lernen in der Klasse’’, in: Auernheimer, Georg/ Rolf van Dick / Thomas Petzel / Ulrich Wagner (Hrsg.), Interkulturalität im Arbeitsfeld Schule. Empirische Untersuchungen über Lehrer und Schüler, Opladen: Leske und Budrich, 178-195 Reich, Hans/ Alfred Holzbrecher/ Hans Joachim Roth (Hrsg.) (2000). Fachdidaktik interkulturell. Ein Handbuch, Opladen: Leske und Budrich Sinicrope, Castle/ John Norris/ Yukiko Watanabe (2007), ‘Understanding and Assessing Intercultural Competence. A Summary of Theory, Research, and Practice’. Second Language Studies, v. 26, n. 1, 1-58 Triandis, Harry (2000), Culture and Conflict, Journal of Psychology, v. 35, n. 2, 145-152 Van Der Linde, Ch. (1997). ‘Intercultural Communication within Multicultural Schools. Educational Management Insights’, Education, v. 118, n. 2, 191-204 Δικτυακοί τόποι: Geert Hofstede: http://geert-hofstede.com/index.php Umberto Eco, Furio Colombo, Jacques Le Goff (editorial board): Accepting Diversity: An Interactive Handbook in Progress: http://www.tolerance.kataweb.it/eng/index.html -Συναφή επιστημονικά περιοδικά: ⎼ Intercultural Communication ⎼ Intercultural Education ⎼ Journal of Intercultural Communication ⎼ Journal of Ιntercultural Studies ⎼ Συγκριτική και Διεθνής Εκπαιδευτική Επιθεώρηση
Τελευταία Επικαιροποίηση
06-06-2016