Διεθνής Έρευνα Σχολικών Βιβλίων

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΔιεθνής Έρευνα Σχολικών Βιβλίων / International school textbook research
ΚωδικόςΠΕ203
ΣχολήΦιλοσοφική
ΤμήμαΦιλοσοφίας και Παιδαγωγικής
Κύκλος / Επίπεδο2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
Υπεύθυνος/ηΚυριάκος Μπονίδης
ΚοινόΌχι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600003463

Πρόγραμμα Σπουδών: Παιδαγωγική επιστήμη 2016

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 5
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
Διεθνής εκπαίδευσηΥποχρεωτικό2110

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΔιεθνής Έρευνα Σχολικών Βιβλίων
Ακαδημαϊκό Έτος2016 – 2017
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία2
Ώρες Συνολικά26
Class ID
600032668
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
  • Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Μαθήματα υπόβαθρου του ΠΠΣ
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Σκοπός του σεμιναρίου είναι οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες, αφενός, να γνωρίσουν την εξέλιξη και τις θεματικές της Διεθνούς Έρευνας του σχολικού βιβλίου και, αφετέρου, να διεξαγάγουν σχετική έρευνα. Γνώσεις Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες θα καταστούν ικανοί και ικανές: -να γνωρίζουν την ιστορία του σχολικού βιβλίου -να κατανοούν τη σχέση προγράμματος σπουδών και σχολικού βιβλίου -να αναγνωρίζουν τα δομικά στοιχεία του σχολικού βιβλίου -να κατανοούν τις λειτουργίες του σχολικού βιβλίου -να κατανοούν τη σχέση φιλειρηνικού κινήματος και μελέτης σχολικών βιβλίων στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα -να γνωρίζουν τη δράση των Διεθνών Οργανισμών στο πεδίο της μελέτης των σχολικών βιβλίων κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου -να αξιολογούν τα σημαντικότερα κείμενα-συστάσεις των Διεθνών Οργανισμών του Μεσοπολέμου, καθώς και τη δράση τους -να κατανοούν το λόγο για τον οποίο δόθηκε έμφαση στη μελέτη των βιβλίων Ιστορίας -να γνωρίζουν τη δράση της UNESCO και του Συμβουλίου της Ευρώπης στον τομέα της αναθεώρησης, «αρνητικής» και «θετικής», των σχολικών βιβλίων -να γνωρίζουν το ρόλο του Ινστιτούτου «Georg Eckert» στην ανάπτυξη της Διεθνούς Έρευνας σχολικών βιβλίων -να διακρίνουν τις θεματικές (κατηγορίες ανάλυσης) της Διεθνούς Έρευνας σχολικών βιβλίων από το σύνολο των πεδίων και θεματικών της έρευνας του σχολικού βιβλίου -να γνωρίζουν τα κυριότερα κέντρα και ινστιτούτα που διεξάγουν Διεθνή Έρευνα σχολικών βιβλίων διεθνώς -να γνωρίζουν τις κυριότερες ερμηνευτικές, εμπειρικές, κριτικές και της μετα-κριτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις της Διεθνούς Έρευνας σχολικών βιβλίων. Γενικές δεξιότητες Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες θα καταστούν ικανοί και ικανές: -να αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο για την ιστορία, τη λειτουργία και τη δράση του ερευνητικών κέντρων και ινστιτούτων που δραστηριοποιούνται στο τομέα της Διεθνούς Έρευνας των σχολικών βιβλίων -να σχεδιάζουν και να εκτελούν μία έρευνα με αντικείμενο το σχολικό βιβλίο υπό το πρίσμα της Παιδαγωγικής της Ειρήνης και της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης -να χρησιμοποιούν τις ερευνητικές μεθόδους των σχολικών βιβλίων (την ιστορική-ερμηνευτική μέθοδο, την ανάλυση περιεχομένου, ποσοτική και ποιοτική, την ιδεολογικο-κριτική, την κριτική ανάλυση λόγου, τη “γραμματική του οπτικού σχεδιασμού”) -να συγγράφουν την τελική έκθεση της έρευνάς τους, βάσει των αρχών της μεθοδολογίας της παιδαγωγικής έρευνας και της επιστημονικής τεχνογραφίας. Γενικές Ικανότητες Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες θα καταστούν ικανοί και ικανές: -να αξιολογούν τις πολιτικές-ιδεολογικές παραμέτρους του σχολικού βιβλίου σε θέματα που σχετίζονται με τον «άλλο», τον πολιτισμικό πλουραλισμό, την ειρήνη, τη βία κ.λπ. -να αξιολογούν τις λειτουργίες του σχολικού βιβλίου στην εκπαιδευτική διαδικασία -να αξιολογούν το ρόλο του σχολικού βιβλίου στη διαμόρφωση της υποκειμενικότητας των μαθητών/τριών (εθνική ταυτότητα, έμφυλη ταυτότητα, κ.λπ., ιδεολογική κατήχηση, μέσο άσκησης πολιτισμικής βίας, στάσεις απέναντι σε άλλους λαούς, εικόνα του ‘άλλου’, στερεότυπα φύλου, οικολογική παιδεία κ.λπ). -να αξιολογούν το ρόλο των διεθνών οργανισμών στη μελέτη και έρευνα των σχολικών βιβλίων -να επιλέγουν τις κατάλληλες ερευνητικές μεθόδους για την έρευνα σχολικών βιβλίων ανάλογα με το ερευνητικό τους σχέδιο και να αιτιολογούν την επιλογή τους -να αξιολογούν μια έρευνα σχολικών βιβλίων υπό το πρίσμα της Παιδαγωγικής της Ειρήνης και της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης -να αξιολογούν το ρόλο του σχολικού βιβλίου, έντυπου και «ηλεκτρονικού», στην κοινωνία της πληροφορίας αναφορικά με τα θέματα που πραγματεύεται η Διεθνής Έρευνα σχολικών βιβλίων -να χρησιμοποιούν τις θεματικές της Διεθνούς Έρευνας σχολικών βιβλίων και να μεταβιβάζουν την εμπειρία της στην έρευνα του εκπαιδευτικού υλικού και των ΤΠΕ, ιδιαίτερα του διαδικτύου.
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Κατά την ανάπτυξή του σεμιναρίου οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες: Α. στη θεωρητική ενότητα, μελετούν τη σχετική βιβλιογραφία αναφορικά με τη θεωρία του σχολικού βιβλίου και τη Διεθνή Έρευνά του. Β. στην ερευνητική ενότητα εφαρμόζουν μεθόδους ανάλυσης της Διεθνούς έρευνας σχολικών βιβλίων, διεξάγοντας πιλοτικές έρευνες σε ποικίλες θεματικές. 1. Θεωρία του σχολικού βιβλίου (ιστορία, ρόλος, χαρακτηριστικά και λειτουργίες του, εκπαιδευτικός, μαθητής/τρια - πρόγραμμα σπουδών και σχολικό βιβλίο, συγγραφή και οι «πολιτικές» των βιβλίων διεθνώς, χρήση του σχολικού βιβλίου, το ηλεκτρονικό σχολικό βιβλίο) Η Διεθνής Έρευνα των σχολικών βιβλίων: 2. Η προδρομική περίοδος της μελέτης των σχολικών βιβλίων στο α΄ μισό του 20ού αιώνα 3. Η εργασία των Διεθνών Οργανισμών και ιδιαίτερα της UNESCO και του Συμβουλίου της Ευρώπης αναφορικά με την αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων στο πνεύμα της Παιδαγωγικής της Ειρήνης και της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης από το 1945 κ.ε. 4. η Διεθνής Έρευνα των σχολικών βιβλίων στο Ινστιτούτο «Georg Eckert», διεθνώς και στην Ελλάδα. Η σχετική έρευνα στην Ελλάδα. Το Κέντρο Έρευνας Σχολικών Βιβλίων και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης 5. Θεματικές της Διεθνούς Έρευνας σχολικών βιβλίων 6. Ερμηνευτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις της Διεθνούς Έρευνας σχολικών βιβλίων 7. Εμπειρικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις της Διεθνούς Έρευνας σχολικών βιβλίων 8. Κριτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις της Διεθνούς Έρευνας σχολικών βιβλίων 9. Μετα-κριτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις της Διεθνούς Έρευνας σχολικών βιβλίων 10. Ταυτότητα και ετερότητα στα ελληνικά σχολικά βιβλία. Έμφυλες ταυτότητες (έρευνα φοιτητών και φοιτητριών) 11. Ειρήνη και μορφές βίας στα ελληνικά σχολικά βιβλία (έρευνα φοιτητών και φοιτητριών) 12. Πολιτισμικός πλουραλισμός και τα ελληνικά σχολικά βιβλία (έρευνα φοιτητών και φοιτητριών) 13. Η οικολογία στα ελληνικά σχολικά βιβλία (έρευνα φοιτητών και φοιτητριών). Το σεμινάριο συνδέεται με την Πρακτική Άσκηση και τη δραστηριότητα του Κέντρου Έρευνας Σχολικών Βιβλίων και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης (ΚΕΣΒΙΔΕ).
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Power point, Glogster, Kizoa, LucidCharts, Impress, Mixbook, Prezi VoiceThread, Web Poster, Wizard, διαδραστικός πίνακας, video Moodle Forum
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις261,0
Άσκηση Πεδίου351,4
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων903,6
Εκπόνηση μελέτης (project)602,4
Συγγραφή εργασίας / εργασιών331,3
Τελική ημερίδα80,3
Σύνολο25210,1
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
«Αυθεντική» αξιολόγηση: αξιολόγηση της διαδικασίας και των τελικών προϊόντων • ο κάθε φοιτητής και η κάθε φοιτήτρια παραδίδει φάκελο που περιέχει το ημερολόγιο του/της που κρατά κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου, φύλλα αυτοαξιολόγησης και παρατήρησης, ό,τι παρήγαγαγε σε στο πλαίσιο ατομικών ή ομαδικών εργασιών και ερευνών (εργασίες, ασκήσεις κ.λπ.), τα οποία αξιολογούνται βάσει κριτηρίων • παρουσίαση και υποστήριξη της έρευνας του/της στην Ημερίδα • Φύλλα παρατήρησης από τα σεμινάρια και τα ερευνητικά εργαστήρια και ημερολόγιο του διδάσκοντα
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Έκθεση / Αναφορά (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Εργαστηριακή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Balkan Colleges Foundation (ed.) (1998), The Image of the Other. Analysis of the high-school textbooks in History from the Balkan countries. Sofia, Corvette Printing House. Φραγκουδάκη, Ά.& Δραγώνα, Θ. (1998), Τι είν’ η πατρίδα μας;, Αθήνα, Aλεξάνδρεια. Fritzsche, K.P. (Hrsg.) (1992β), Schulbuch auf dem Prüfstand, Studien zur Interkationalen Schulbuchforschung-Schriftreihe des Georg-Eckert-Instituts, 75, Frankfur/Main: M. Diesterweg. Johnsen, B.E., (1993). Textbooks in the kaleidoscope- A critical survey of literature and research on educational texts.Oxford. Ινστιτούτο Εκπαίδευσης για την Ειρήνη (1988), UNESCO, Σύσταση 1974 (Παρίσι): εκπαίδευση για τη διεθνή κατανόηση, συνεργασία και ειρήνη, Θεσσαλονίκη. Καψάλης, A., Xαραλάμπους, Δ. (1995). Το σχολικό εγχειρίδιο. Θεσμική εξέλιξη και σύγχρονη προοπτική. Aθήνα: Μεταίχμιο. Καψάλης, Α, Μπονίδης, Κ., Σιπητάνου, Α. (επιμ.) (2000), Η εικόνα του 'άλλου'/γείτονα στα σχολικά βιβλία των βαλκανικών χωρών, Αθήνα: τυπωθήτω Kress, G. & Van Leeuwen, Th. (2010), Η ανάγνωση των εικόνων, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Κωνσταντινίδου, Ευθ. (2000), H κατασκευή της εθνικής ταυτότητας στα ελληνικά σχολικά βιβλία ιστορίας: μια κριτική κοινωνιοψυχολογική προσέγγιση, (ανέκδοτη διδακτορική διατριβή), Θεσσαλονίκη: Α.Π.Θ. Mehlinger, H.D., (Ed.) (1981), Unesco Handbook for the Teaching of Social Studies, Paris: Indiana University, Bloomington. Social Studies Development Center, United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. Μπονίδης, Κ. (1998) “Ζητήματα έρευνας του παρακειμένου των εγχειριδίων: Εθνικά αυτο-στερεότυπα και ετερο-στερεότυπα στην εικονογράφηση των εγχειριδίων ‘η Γλώσσα μου’ του Δημοτικού Σχολείου”, Πρακτικά του Πανελλήνιου Συνεδρίου με θέμα: “Ελληνική παιδαγωγική και εκπαιδευτική έρευνα”, Αθήνα: Ατραπός, σσ. 239-246. Μπονίδης, Κ., Αντωνίου, Φ., Μπουραντάς, Ό. (2002) «Ο εθνικός ‘εαυτός’ και ο εθνικός ‘άλλος’ στην εικονογράφηση των ελληνικών και τουρκικών σχολικών εγχειριδίων του γλωσσικού μαθήματος», περ. Μακεδνόν, τ. 10, σσ. 77-92. Μπονίδης, Κ. (2004). Το περιεχόμενο του σχολικού βιβλίου ως αντικείμενο έρευνας: διαχρονική εξέταση της σχετικής έρευνας και μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Αθήνα: Μεταίχμιο. Μπονίδης, Κ. (2005). «Η αξιολόγηση των σχολικών βιβλίων: διαδικασία και κριτήρια αξιολόγησης». Στο: Βέικου (επιμ.) Διδακτικό βιβλίο και εκπαιδευτικό υλικό στο σχολείο: Προβληματισμοί, δυνατότητες, προοπτικές (Πρακτικά συνεδρίου που οργάνωσε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Θεσσαλονίκη 17-19 Φεβρουαρίου 2005). Θεσσαλονίκη: Ζήτη , σσ. 106-119. Μπονίδης, Κ. (2009). «Κριτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις στην έρευνα των σχολικών βιβλίων: θεωρητικές παραδοχές και ‘παραδείγματα ανάλυσης». Συγκριτική και Διεθνής Εκπαιδευτική Επιθεώρηση, τ. 13, σσ. 86-122. Μπονίδης, Κ. (2010). Προδιαγραφές της εκπαιδευτικής διαδικασίας: θεωρία, σχεδιασμός, έρευνα. Θεσσαλονίκη: Γράφημα. Μπονίδης, Κ. (2015). Η Έρευνα και η αξιολογική Έρευνα των σχολικών βιβλίων: Το πεδίο, οι διαστάσεις και το μεθοδολογικό ζήτημα. Στο A. Κουλουμπαρίτση (επιμ.). Το σχολικό βιβλίο: Σχεδιασμός-Εφαρμογή-Αξιολόγηση. Αθήνα: Γρηγόρης. Olechowski, R. (Hrsg.) (1995), Schulbuchforschung, Frankfurt: Peter Lang. Παπαδοπούλου Δ. (υπεύθυνη έκδοσης) (1990), Εκπαίδευση για την ειρήνη και τα δικαιώματα του ανθρώπου, Θεσσαλονίκη: Έκδοση Εργαστηρίου Εκπαίδευσης για την Ειρήνη Unesco (1989), (Final Report) International Consultation with a view to Recommending Criteria for Improving the Study of Major Problems of Mankind and their Presentation in School Curricula and Textbooks, Bonn: German Commision for Unesco. Unesco (1991), International Expert Meeting, Paper, Textbook Research under the influence of global changes and international crises (1988-1991), Griffith University, Australia (Georg Eckert Institut für Internationale Schulbuchforschung, Braunschweig). Unesco (1991), (Final Report) Paper International Expert Meeting to Establish Criteria for the Impovement of Educational Curricula and Materials with an International Dimension, Brisbane. Van Leeuwen, T. & Selander, S. (1995), «Picturing ‘our’ heritage in the pedagogik text: layout and illustrations in an Australian and a Swedish history textbook», Curriculum studies, 27/5, σσ. 501-522. Van Leeuwen, T. (1992), “The Schoolbook as a Multimodal Text”, Internationale Schulbuchforschung, 1, Frank Van Parreren, C.F. (1983), “Teaching pupils to ‘read’ pictures” στο: Bried R. (Ed.), Media science, Butterworth, Durban, σσ. 65-71. - Δικτυακοί τόποι: http://www.dadalos.org/ http://www.efpinternational.org/index.php/News/efp-receives-new-grant.html http://www.friedenspaedagogik.de http://www.gei.de http://www.unesco.auth.gr http://www.tandf.co.uk/journals/offer/pec_info.asp -Συναφή επιστημονικά περιοδικά: ⎼ Journal of Peace Education ⎼ Internationale Schulbuchforschung/International Τextbook Research
Τελευταία Επικαιροποίηση
18-05-2016