Ο κριτικός στοχασμός ως μέσο ενδυνάμωσης των συμμετεχόντων σε προγράμματα Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης και ο ρόλος του εκπαιδευτή
| Τίτλος | Ο κριτικός στοχασμός ως μέσο ενδυνάμωσης των συμμετεχόντων σε προγράμματα Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης και ο ρόλος του εκπαιδευτή / Critical reflection as a means for learners' empowerment in Adult and Continuing Education programmes |
| Κωδικός | ΠΕ603 |
| Σχολή | Φιλοσοφική |
| Τμήμα | Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής |
| Κύκλος / Επίπεδο | 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή/Εαρινή |
| Υπεύθυνος/η | Γεώργιος Ζαρίφης |
| Κοινό | Όχι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600003490 |
Πρόγραμμα Σπουδών: Παιδαγωγική επιστήμη 2016
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 6
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση | Υποχρεωτικό | 2 | 1 | 10 |
| Τίτλος | Ο κριτικός στοχασμός ως μέσο ενδυνάμωσης των συμμετεχόντων σε προγράμματα Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης και ο ρόλος του εκπαιδευτή |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2016 – 2017 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 2 |
| Ώρες Συνολικά | 26 |
| Class ID | 600032676
|
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
- Επιστημονικής Περιοχής
- Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600032676
- Στον ιστοχώρο του Τμήματος: www.edlit.auth.gr
- eLearning: http://www.gkzarifis.com/postgraduatecourses.htm
- eLearning (Moodle):
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές
προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
- Αγγλικά (Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Προαπαιτούμενα Μαθήματα
- ΠΕ103 Συγγραφή της επιστημονικής εργασίας
- ΠΕ102 Ποιοτικές προσεγγίσεις στην εκπαιδευτική έρευνα
- ΠΕ601 Θεωρητική θεμελίωση, ιστορική εξέλιξη και βασικές αρχές του πεδίου της Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης
Γενικές Προαπαιτήσεις
Παιδαγωγικά Μαθήματα Κορμού και Μαθήματα Παιδαγωγικής Κατεύθυνσης (Π1807, Π1808, Π1811 και Π1812) του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του Τομέα Παιδαγωγικής του Φ.Π στο ΑΠΘ ή αντίστοιχα μαθήματα άλλων τμημάτων, καθώς και βασικές γνώσεις ερευνητικής μεθοδολογίας στις κοινωνικές επιστήμες, επιστημολογίας και ιστορίας της εκπαίδευσης.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Ο σκοπός του συγκεκριμένου μεταπτυχιακού μαθήματος είναι η οριοθέτηση της συζήτησης σχετικά με το ρόλο του κριτικού στοχασμού στη μάθηση και εκπαίδευση ενηλίκων, καθώς και των συνθηκών εκείνων με βάση τις οποίες οργανώνεται η σχετική θεωρία που αφορά κυρίως στον τρόπο με τον οποίο ο κριτικός στοχασμός συνδέεται -ως διαδικασία- με τον μετασχηματισμό της προοπτικής (perspective transformation), τη χειραφέτηση, την ενδυνάμωση και την αλλαγή. Στο μάθημα γίνεται αρχικά εκτενής ανάλυση και συζήτηση της έννοιας του κριτικού στοχασμού ως ex post facto συνθήκη διαμόρφωσης μιας θεωρίας μάθησης και εκπαίδευσης ενηλίκων, με βάση προσεγγίσεις διαφόρων θεωρητικών όπως οι Dewey, Freire, Kolb & Fry, Mezirow, Brookfield, Boyd, Dirkx, Merriam & Heuer, Cranton και πολλών άλλων. Στη συνέχεια γίνεται σύνδεση της έννοιας ‘νοηματοδοτηση’ (meaning making), ως διαδικασία που οδηγεί σε μια νέα αναθεωρημένη ερμηνεία της εμπειρίας και στοχεύει στην εξατομικευμένη διερεύνηση του συστήματος νοημάτων (εμπειρικού συστήματος) και κατ’ επέκταση στην ανάπτυξη του. Επίσης αναφορά γίνεται και στον δυναμικό συσχετισμό της έννοιας του κριτικού στοχασμού με τις έννοιες της ‘κριτικής συνειδητοποίησης’ (conscientização) και της ‘μετασχηματιστικής μάθησης’ (transformative learning), ως διαδικασίες οι οποίες προοιωνίζουν την ενδυνάμωση του ατόμου μέσω της αναθεώρησης της εμπειρίας του, και οι οποίες στοχεύουν στη χειραφέτηση. Πέρα όμως από τη θεωρητική προσέγγιση της έννοιας του κριτικού στοχασμού, της σύνδεσής του με τη μάθηση και τις πιθανές διαφοροποιήσεις μεταξύ των στοχαστών για το ρόλο του στη διαμόρφωση μιας θεωρίας μάθησης ενηλίκων, το μάθημα ασχολείται και με ζητήματα ενίσχυσης του κριτικού στοχασμού σε πρακτικό επίπεδο, με στόχο τη διαμόρφωση ενός πλαισίου δράσης (ενδυνάμωση και κριτικοστοχαστική εκπαιδευτική πρακτική) για την εκπαίδευση των ενηλίκων, το οποίο στοχεύει στην κριτική συνειδητοποίηση και στην αλλαγή. Μέσα στο ευρύ πλαίσιο αναφοράς –που προσδιορίζει τον κριτικό στοχασμό ως διαδικασία ex-post facto, μιας και προαπαιτείται η αποδοχή μιας κατάστασης ή μιας πραγματικότητας ως δεδομένης πριν τον επαναπροσδιορισμό της ή τον αναδρομικό μετασχηματισμό της– διερωτάται κανείς ποια είναι τα διακριτά εκείνα στοιχεία που τον οριοθετούν και τον συνδέουν άμεσα με τη μάθηση και την εκπαίδευση των ενηλίκων. Ο γενικός σκοπός του συγκεκριμένου σεμιναρίου είναι η οριοθέτηση της συζήτησης σχετικά με το ρόλο του κριτικού στοχασμού στη μάθηση και εκπαίδευση ενηλίκων, καθώς και των συνθηκών εκείνων βάσει των οποίων οργανώνεται η σχετική θεωρία που αφορά κυρίως στον τρόπο με τον οποίο ο κριτικός στοχασμός συνδέεται -ως διαδικασία- με τον μετασχηματισμό της προοπτικής, την ενδυνάμωση, τη χειραφέτηση και την αλλαγή. Πέρα όμως από τη θεωρητική προσέγγιση της έννοιας του κριτικού στοχασμού, της σύνδεσής του με τη μάθηση και τις πιθανές διαφοροποιήσεις μεταξύ των στοχαστών για το ρόλο του στη διαμόρφωση μιας θεωρίας μάθησης ενηλίκων, στο συγκεκριμένο σεμινάριο αναλύονται και ζητήματα ενίσχυσης του κριτικού στοχασμού σε πρακτικό επίπεδο, με στόχο τη διαμόρφωση ενός πλαισίου δράσης (με στόχο την ενδυνάμωση και την κριτικοστοχαστική εκπαιδευτική πρακτική) για την εκπαίδευση των ενηλίκων, το οποίο στοχεύει στην κριτική συνειδητοποίηση και στην αλλαγή.
Μετά την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου μαθήματος οι συμμετέχοντες αναμένεται να είναι σε θέση να (γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες επιπέδου 7 του ΕΕΠ):
ΓΝΩΣΕΙΣ
-Γνωρίζουν τις βασικές έννοιες αναφοράς (νοηματοδότηση, κριτικός στοχασμός, μετασχηματισμός, ενδυνάμωση, χειραφέτηση)
-Αποδομούν τη έννοια "κριτικός στοχασμός" στην εκπαίδευση ενηλίκων.
-Κατανοούν κριτικά τις θεωρίες και τις ερευνητικές προσεγγίσεις οι οποίες αφορούν στο ρόλο του κριτικού στοχασμού στη μάθηση και εκπαίδευση των ενηλίκων.
-Αναγνωρίζουν τους παράγοντες οι οποίοι επιδρούν στην αποτίμηση και νοηματοδότηση της ανθρώπινης εμπειρίας.
-Αποτιμούν κριτικά τους τρόπους ταξινόμησης των διαφόρων θεωρητικών προσεγγίσεων οι οποίες αφορούν στον κριτικό στοχασμό, τον μετασχηματισμό και τη χειραφέτηση.
ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
-Επιδεικνύουν κριτική επίγνωση των ζητημάτων τα οποία αφορούν στην νοηματοδότηση της ανθρώπινης εμπειρίας και στην χειραφετητική δράση.
-Επιδεικνύουν κριτική επίγνωση της εμπειρίας η οποία αφορά στη λειτουργική αλληλεπίδραση, ως προς την ανακάλυψη διαστρεβλώσεων και διαχείριση των αλλαγών μέσα σ' ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον.
-Επικοινωνούν μέσω νοηματοδότησης και ενίσχυσης της κριτικής συνείδησης.
-Επικοινωνούν ιδέες, προβλήματα και λύσεις χρησιμοποιώντας σειρά τεχνικών που αφορούν σε ποιοτικές πληροφορίες.
ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ
-Αναπτύσσουν θετική στάση απέναντι σε διαδικασίες ενίσχυσης του κριτικού στοχασμού σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα.
-Αναπτύσσουν προσωπικές παραδειγματικές αναφορές σε σχέση με τον τρόπο νοηματοδότησης της εμπειρίας.
-Εντοπίζουν την "ηγεμονία" στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πρακτικής.
-Αναπτύσσουν προσωπικές παραδειγματικές αναφορές σε σχέση με τον τρόπο νοηματοδότησης της εμπειρίας.
-Θεωρούν κριτικά τα κοινωνικά πρότυπα και τις σχέσεις ώστε να αναλαμβάνουν δράση για την αλλαγή τους.
-Αντιδρούν κριτικά σε κοινωνικά, επιστημονικά και ηθικά ζητήματα που απαντώνται στην εργασία ή τις σπουδές.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
1. Αποτίμηση των προσεγγίσεων που αφορούν στο ρόλο του κριτικού στοχασμού ως ‘ex post facto’ συνθήκη μάθησης και ανάπτυξης ενηλίκων.
2. Εννοιολογική προσέγγιση και σύνδεση με την έννοια του κριτικού στοχασμού.
3. Σύνδεση του κριτικού στοχασμού, ως διαδικασία αποτίμησης της ανθρώπινης εμπειρίας στη μάθηση των ενηλίκων, με την έννοια της ‘νοηματοδότησης’ ως λειτουργικό κομμάτι της διαδικασίας που οδηγεί σε μια νέα αναθεωρημένη ερμηνεία της εμπειρίας και στοχεύει στη διεύρυνση του εμπειρικού συστήματος και κατ’ επέκταση στην ανάπτυξη και στην αλλαγή.
4. Προϋποθέσεις μετασχηματισμού της ανθρώπινης εμπειρίας σε γνώση και ο ρόλος των συναισθημάτων.
5. Ζητήματα κατανόησης του πλαισίου δράσης με στόχο τη χειραφέτηση, κριτικός στοχασμός και ο πορεία προς την κοινωνική αλλαγή, ο κύκλος της ‘conscientização’, η σημασία της χειραφέτησης.
6. Λόγοι και τρόποι προσέγγισης του κριτικού στοχασμού μέσω πρακτικών που ενισχύουν την επικοινωνιακή δράση στην εκπαίδευση των ενηλίκων.
7. Γενικές κατευθύνσεις της κριτικοστοχαστικής πρακτικής, παραδείγματα προσέγγισης των αναγκών των ενήλικων εκπαιδευομένων μέσω της ανάλυσης της εμπειρίας τους, τρόποι αποτίμησης της απόδοσης των ενήλικων εκπαιδευομένων.
8. Παράδειγμα συνειδητοποίησης, οι βασικές αρχές και τα χαρακτηριστικά της συνειδητοποίησης, πρακτική άσκηση συνειδητοποίησης, προβολή της ταινίας ‘ Educating Rita’.
9. Η στάση της σιωπής, ατομικισμός, μυστικότητα, προβληματισμοί σχετικά με την αποτελεσματικότητα της κριτικο‐στοχαστικής πρακτικής.
10. Ο ρόλος του κριτικού στοχασμού στο πλαίσιο του σύγχρονου οργανισμού μάθησης.
11. Προϋποθέσεις ενδυνάμωσης των ενηλίκων εκπαιδευομένων και ο ρόλος του κριτικά στοχαζόμενου εκπαιδευτή.
12. Η εκπαίδευση ενηλίκων ως μέσο άσκησης πολιτικής, ζητήματα εξουσίας, χειραφέτηση και κοινωνική αλλαγή.
13. Η αξιολόγηση ως κριτικοστοχαστική διαδικασία, συστηματική παρατήρηση του εαυτού, παρατήρηση συναδέλφων, παρατήρηση από συναδέλφους, οι εκπαιδευόμενοι ως «κριτικοί φίλοι».
Λέξεις Κλειδιά
εκπαίδευση ενηλίκων, δια βίου μάθηση, συνεχιζόμενη εκπαίδευση, προγράμματα σπουδών, κριτικός στοχασμός, ενδυνάμωση, μετασχηματισμός, κριτική συνειδητοποίηση, χειραφέτηση
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Βιντεοδιαλέξεις
- Πολυμεσικό υλικό
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Διαδραστικός πίνακας.
Ηλεκτρονικός υπολογιστής.
Power point.
Video.
Moodle.
Το εκπαιδευτικό υλικό περιλαμβάνει επίσης:
• Πρωτότυπη επιστημονική βιβλιογραφία (του εμπορίου) ελληνόγλωσση και αγγλόγλωσση, προσαρμοσμένη, αν και όπου χρειάζεται, στις ανάγκες του ενήλικου εκπαιδευόμενου με τη χρήση ενός ειδικά σχεδιασμένου Οδηγό Μελέτης. Ο Οδηγός Μελέτης θα συντάσσεται κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ακαδημαϊκής χρονιάς.
• Ασκήσεις αυτο-αξιολόγησης, εκπαιδευτικά βίντεο, παρουσιάσεις που θα αναπτύσσονται από τον διδάσκοντα κατά τη διάρκεια της ακαδημαϊκής χρονιάς.
• Συμπληρωματικό εκπαιδευτικό υλικό, για περαιτέρω μελέτη που θα αναρτάται στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα του διδάσκοντος.
• Ειδικά σχεδιασμένο εκπαιδευτικό υλικό για την κάλυψη κενών που υπάρχουν στη βιβλιογραφία και προσαρμοσμένου στις ανάγκες του προγράμματος.
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 26 | 1,0 | ✓ | ✓ | |
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 100 | 4 | ✓ | ✓ | |
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | 75 | 3 | ✓ | ||
| Εφαρμογή κριτικοστοχαστικών τεχνικών | 50 | 2 | ✓ | ✓ | |
| Σύνολο | 251 | 10,0 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η γλώσσα αξιολόγησης είναι η Ελληνική. Η αξιολόγηση είναι συνολική/συμπερασματική βάσει της γραπτής εργασίας στο μάθημα. Το θέμα και το περιεχόμενο της γραπτής εργασίας θα πρέπει να εντάσσεται σε μία από τις 13 θεματικές κατηγορίες που εξετάζονται στη διάρκεια του μαθήματος (βάσει του περιεχομένου του μαθήματος το οποίο παρουσιάστηκε πιο πάνω). Η τελική μορφή της εργασίας πρέπει να είναι ένα δακτυλογραφημένο και εκτυπωμένο ή σε ψηφιακή μορφή κείμενο το οποίο δεν θα ξεπερνά τις 30 σελίδες (ήτοι 8.000 λέξεις μαζί με τη βιβλιογραφία και χωρίς παραρτήματα ή πηγές τα οποία θα πρέπει να κατατεθούν χωριστά ή να επισυναφθούν στην εργασία), με 1½ διάστημα μεταξύ των γραμμών, 2,5 εκατοστά περιθώρια σελίδας και μέγεθος γραμματοσειράς 12. Χειρόγραφες εργασίες δεν γίνονται δεκτές. Τα κριτήρια αξιολόγησης της γραπτής εργασίας είναι προσβάσιμα στους φοιτητές στον ιστοχώρο http://www.gkzarifis.com/postgraduatecourses.htm και είναι τα εξής:
Kριτήριο 1ο: Περιεχόμενο ιδεών (5 μονάδες)
• Ο/Η φοιτητής/φοιτήτρια κατανοεί άριστα τη διατύπωση της ερώτησης και ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις της εργασίας (5.0 – 4.0).
• Ο/Η φοιτητής/φοιτήτρια κατανοεί επαρκώς τη διατύπωση της ερώτησης και ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στις απαιτήσεις της εργασίας (3.9 – 2.5).
• Ο/Η φοιτητής/φοιτήτρια κατανοεί ανεπαρκώς τη διατύπωση της ερώτησης και δεν ανταποκρίνεται παρά μερικώς στις απαιτήσεις της εργασίας (2.4 – 1.0).
• Ο/Η φοιτητής/φοιτήτρια δεν κατανοεί καθόλου τη διατύπωση της ερώτησης και δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της εργασίας (0.9 – 0.0).
Κριτήριο 2ο: Δομή (1.5 μονάδα)
• Ο/Η φοιτητής/φοιτήτρια κατανοεί πλήρως και εφαρμόζει άριστα τους κανόνες δόμησης μιας ακαδημαϊκής εργασίας (1.5 – 1.2).
• Ο/Η φοιτητής/φοιτήτρια κατανοεί εν γένει και εφαρμόζει εν πολλοίς τους κανόνες δόμησης μιας ακαδημαϊκής εργασίας (1.2 – 1.0).
• Η εργασία παρουσιάζει εμφανή και σημαντικά ελαττώματα στην εφαρμογή των κανόνων δόμησης μιας ακαδημαϊκής εργασίας (0.9 – 0.5).
• Η εργασία παρουσιάζει στοιχειώδεις και θεμελιώδεις ελλείψεις στην κατανόηση και την εφαρμογή των κανόνων δόμησης μιας ακαδημαϊκής εργασίας (0.4 – 0.0).
Κριτήριο 3ο: Παρουσίαση & γλωσσική έκφραση (1.5 μονάδα)
• Ο/Η φοιτητής/φοιτήτρια κατανοεί πλήρως και εφαρμόζει άριστα τους κανόνες παρουσίασης μιας ακαδημαϊκής εργασίας (1.5 – 1.0).
• Ο/Η φοιτητής/φοιτήτρια κατανοεί εν γένει και εφαρμόζει εν πολλοίς τους κανόνες παρουσίασης μιας ακαδημαϊκής εργασίας (0.9 – 0.5).
• Η εργασία παρουσιάζει εμφανή και σημαντικά ελαττώματα στην εφαρμογή των κανόνων παρουσίασης μιας ακαδημαϊκής εργασίας (0.4 – 0.0).
Κριτήριο 4ο: Έρευνα (2 μονάδες)
• Η εργασία παρουσιάζει σαφέστατες ενδείξεις προσωπικής έρευνας (2.0 – 1.5).
• Η εργασία παρουσιάζει επαρκείς ενδείξεις προσωπικής έρευνας (1.4 – 1.0).
• Η εργασία παρουσιάζει ελάχιστες ή μηδενικές ενδείξεις προσωπικής έρευνας (0.9 – 0.0).
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εργασία (Συμπερασματική)
- Έκθεση / Αναφορά (Διαμορφωτική)
- Εργαστηριακή Εργασία (Διαμορφωτική)
- Άλλη / Άλλες (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Brookfield, S. (1987) Developing critical thinkers: challenging adult to explore alternate ways of thinking and acting, San Francisco: Jossey-Bass.
Brookfield, S. (1993) «Breaking the code: Engaging practitioners in critical analysis of adult education literature» Studies in the Education of Adults, V25, n1, : 64-91.
Brookfield, S. (1995). Becoming a critically reflective teacher. San Francisco: Jossey-Bass.
Brookfield, S. (2001) «Repositioning ideology critique in a critical theory of adult learning», Adult Education Quarterly, V52, n1: 7-22.
Brookfield, S. (2002α) Overcoming alienation as the practice of adult education: The contribution of Erich Fromm to a critical theory of adult learning and education, Adult Education Quarterly, V52, n2, 96-111.
Brookfield, S. (2002 β) Reassessing subjectivity, criticality and inclusivity: Marcuse’s challenge to adult education, Adult Education Quarterly, V52, n4,: 265-180.
Brooks, A. K. (1999) Critical reflection as a response to organizational disruption, Advances in Developing Human Resources, n3, :67-97.
Carr, W. Kemmis, S. (1986) Becoming critical: Education, knowledge and action research, London: Falmer Press.
Courtenay B. C., Merriam S. B. and Reeves P. M. (1996) The centrality of meaning-making in transformational learning: How HIV-positive adults make sense of their lives, Adult education quarterly, 48(2), 65-84.
Cranton, P. (1994) Understanding and promoting transformative learning: A guide for educators of adults, San Francisco: Jossey Bass.
Dewey, J. (1933) How we think: A restatement of the relation of reflective thinking to the educative process. Boston: Heath & Co.
Elder, L. Paul, R. (1994) Critical Thinking: Why we must transform our teaching, Journal of Developmental Education, 18:1.: 34-35.
Ennis R. (1989), Critical Thinking and Subject Specificity, Educational Researcher, 18(3), 4-10.
Ennis, R. H. (1993) Critical thinking assessment, Theory into Practice, V32, : 179–186.
Freire, P. (1970) Pedagogy of the oppressed, New York: Herter and Herter.
Garrison, D. R. (1991) Critical thinking and adult education: a conceptual model for developing critical thinking in adult learners, International Journal of Lifelong Learning, V10 n4,: 287-303.
Greene, M. (1986) In search of a critical pedagogy, Harvard, Educational Review, V56, n4,: 427-441.
Gur-Ze’ev, I. (2002) Bildung and Critical Theory in the Face of Postmodern Education, Journal of Philosophy of Education, V36, n3, : 391-408.
Kennedy, M. Fisher, M. B. Ennis, R. H. (1991) «Critical thinking: literature review and needed research, L. Idol, B. F. Jones, (Eds.) Educational Values and Cognitive Instruction: Implications for Reform, Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Knox, A. (1991) Transformative Dimensions of Adult Learning. San Francisco: Jossey-Bass.
Kolb, D. A. (1984) Experiential Learning: Experience as the source learning and development, Englewood Cliffs, Prentice Hall.
Kolb, D. A. (1993) The process of Experiential Learning, στο Thorpe, M., Edwards, R., Hanson, A. (eds.) Culture and Processes of Adult Learning, Milton Keynes, Open University Press.
Kolb, D. A. (1993) The process of Experiential Learning, στο Thorpe, M., Edwards, R., Hanson, A. (eds.) (1993) Culture and Processes of Adult Learning, Milton Keynes, Open University Press, σελ :138-156.
Kolb, D. A. Fry, R. (1975) «Toward an applied theory of experiential learning» στο C. Cooper (Ed) Theories of Group Process, London: John Wiley.
Mezirow , J . (1978) Perspective Transformation, Adult Education, V28, : 100-110.
Mezirow, J (ed.) (1990). Fostering critical reflection in adulthood: A guide to transformative and emancipatory learning. San Francisco: Jossey Bass
Mezirow, J. & associates (2000) Learning as transformation. San Francisco: Jossey-Bass.
Mezirow, J. (1981) A critical theory of adult learning and education, Adult Education, V32, n1, : 3-24.
Mezirow, J. (1990) How critical reflection triggers transformative learning, στοJ. Mezirow and associates (Eds) Fostering critical reflection in adulthood: A guide to transformative and emancipatory learning, San Francisco: Jossey-Bass. σελ: 1-20.
Mezirow, J. (1991) Transformative dimensions of adult learning, San Francisco: Jossey-Bass.
Mezirow, J. (2000) «Learning to think like an adult: Core concepts in transformation theory» στοJ.Mezirow and associates (Eds) Learning as Transformation, San Francisco: Jossey-Bass.
Mezirow, J. (2003) Transformative Learning as Discourse, Journal of Transformative Education, V1, n1,: 58-63.
Parker, S. (1997) Reflective teaching in a postmodern world: A manifesto for education in postmodernity, Buckingham: Open University Press.
Preston, r. (1999). Critical approaches to lifelong education, International review of education, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers, Vol. 45, No 5/ 6, 561-574
Schön, D. A. (1983) The reflective practitioner, New York: Basic Books.
Schön, D. A. (1983). The reflective practitioner: how professionals thinking action, New York: Basic Books.
Schön, D.A (1987). Educating the reflective practitioner, San Fransisco: Jossey-Bass Publishers
Taylor, E. W. (2001) Transformative learning theory: A neurobiological perspective of the role of emotions and unconscious ways of knowing, International Journal of Lifelong Education, V20, n3,: 218-236.
Van Woerkom, M. (2004). The concept of critical reflection and its implications for human resource development, Advances in developing human resources, Vol. 6, No. 2, May 2004, Sage Publications, 178-192
Ζαρίφης, Γ.Κ., Παρθένη, Μ., Δολιώτη,Α., Κιουπέλογλου, Ν., Στρίκου, Α., Μωυσιάδης, Λ. Κανέλλου, Α. (2009): Ο κριτικός στοχασμός στη μάθηση και εκπαίδευση ενηλίκων. Θεωρητικές προσεγγίσεις & πρακτικές προεκτάσεις, Θεσσαλονίκη, Παπαζήσης.
-Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
⎼ Adult Education Quarterly: A Journal of Research and Theory
⎼ Adult Learner: The Irish Journal of Adult and Community Education
⎼ Adult Learning
⎼ International Journal of Learning and Change
⎼ International Journal of Lifelong Education
⎼ Journal of Adult and Continuing Education
⎼ Journal of Continuing Higher Education
⎼ New Directions for Adult and Continuing Education
⎼ Studies in Continuing Education
⎼ Canadian Journal of University Continuing Education
⎼ Continuing Higher Education Review
⎼ Journal of Research and Practice for Adult Literacy, Secondary, and Basic Education
⎼ New Horizons in Adult Education & Human Resource Development
⎼ Studies in the Education of Adults
⎼ Journal for Critical Education Policy Studies
⎼ Critical Questions in Education
⎼ Critical Studies in Education
Τελευταία Επικαιροποίηση
02-08-2016
