ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ
| Τίτλος | ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ / PATROLOGY I. INTRODUCTION TO PATROLOGY. PATRISTIC LITERATURE AND THEOLOGY (1ST-4TH CENT.) |
| Κωδικός | Υ102 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή |
| Υπεύθυνος/η | Θεόδωρος Πιτταράς |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 60005023 |
Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού(2013-σήμερα)
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 317
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Κορμός | Υποχρεωτικό | 1 | 1 | 5 |
| Τίτλος | ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2016 – 2017 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Ώρες Συνολικά | 39 |
| Class ID | 600055333
|
Πρόγραμμα Τάξης
| Κτίριο | Θεολογική |
| Όροφος | Όροφος 1 |
| Αίθουσα | ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Δ (94) |
| Ημερολόγιο | Τρίτη 11:00 έως 14:00 |
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
- Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600055333
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές
προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Βασικό προαπαιτούμενο είναι η γνώση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, ώστε να καθίσταται εφικτή η χρήση των πατερικών πηγών στο πρωτότυπο, αν και επικουρικά χρησιμοποιούνται και μεταφράσεις, και δευτερευόντως οι στοιχειώδεις γνώσεις στη χρήση Η/Υ και προγραμμάτων όπως το Word, για την εκπόνηση της γραπτής εργασίας.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Mε την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές
θα γνωρίζουν τις εισαγωγικές αρχές της Πατρολογίας και χριστιανικής Γραμματολογίας ως διακριτού επιστημονικού κλάδου
θα μπορούν να διακρίνουν τα λογοτεχνικά είδης της χριστιανικής γραμματείας
θα κατανοήσουν ποια ομάδα χριστιανών συγγραφέων ονομάζεται «Πατέρες της Εκκλησίας» και με ποια κριτήρια διακρίνονται από τους λοιπούς χριστιανούς συγγραφείς.
θα γνωρίζουν τις κυριότερεες ομάδες πατέρων και χριστιανών συγγραφέων των τεσσάρων πρώτων αιώνων, τα ιδιαίτερα γνωρίσματά τους, το σημαντικότερο συγγραφικό τους έργο και τη θεολογική τους διδασκαλία.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Παρουσιάζεται το εισαγωγικό πλαίσιο για τις πατρολογικές σπουδές, με διεξοδική αναφορά στη διαμόρφωση του επιστημονικού κλάδου της Πατρολογίας στην Ελλάδα και στη Δύση. Παρέχονται στους φοιτητές οι πληροφορίες για τα instrumenta studiorum των πατρολογικών σπουδών τόσο στην έντυπη όσο και στην ψηφιακή μορφή τους. Διευκρινίζεται η χρήση του προσδιορισμού «πατήρ» και «οικουμενικός διδάσκαλος» της Εκκλησίας κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες και διασαφηνίζεται το ιστορικό και θεολογικό πλαίσιο των διαφόρων πατερικών περιόδων. Εξετάζονται επίσης βασικά ζητήματα που αφορούν στην πατερική γραμματεία: το φαινόμενο της ανωνυμογραφίας και της ψευδεπιγραφίας, η μορφολογική και ειδολογική διάκριση των πατερικών κειμένων. Παρουσιάζεται επίσης με συστηματικό τρόπο η ιστορία, γραμματεία και θεολογία των Πατέρων και λοιπών χριστιανών συγγραφέων των τεσσάρων πρώτων αιώνων. Διασαφηνίζεται η βασική πατρολογική ορολογία και εξετάζεται το ιστορικογραμματολογικό πλαίσιο της ανάπτυξης της χριστιανικής γραμματείας από την μεταποστολική εποχή (Αποστολικοί Πατέρες) ώς τα τέλη του 4ου αιώνα (Ιωάννης Χρυσόστομος και λοιποί Αντιοχειανοί θεολόγοι). Δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην εξέλιξη της πατερικής θεολογίας από την εποχή των αποστολικών πατέρων ώς τους Καππαδόκες πατέρες, μέσα στό έργο των οποίων διαμορφώνεται με συστηματικό τρόπο η ορθόδοξη θεολογία και ανθρωπολογία.
1. Προεισαγωγικά στην επιστήμη της Πατρολογίας και τη σημασία της για την Ορθόδοξη Θεολογία. Η ιστορία των πατρολογικών σπουδών στην Ελλάδα. Η εμφάνιση και ανάπτυξη των πατερικών σπουδών στη Δύση.
2. Ιnstrumenta Studiorum στις πατρολογικές σπουδές: Α) Έντυπες πατρολογικές εκδόσεις [και μεταφράσεις], Κλείδες, Σειρές, περιοδικά και βιβλιογραφικές βάσεις, Β): Η Πατρολογία στο Διαδίκτυο (ψηφιακές βάσεις, πατρολογικοί ιστότοποι και λοιπό ηλεκτρονικό υλικό).
[Φροντιστήριο στο Αναγνωστήριο της Θεολογικής Σχολής]
3. Πατέρες της Εκκλησίας – Οικουμενικοί Διδάσκαλοι – Εκκλησιαστικοί Συγγραφείς. Το πολιτισμικό και πνευματικό πλαίσιο της «εποχής» των Πατέρων: Παιδεία, γλώσσα, φιλοσοφία.
4. Οι περίοδοι της πατερικής γραμματείας. Θεολογικός χαρακτήρας και λογοτεχνική διαίρεση των πατερικών κειμένων. Ανωνυμογραφία και ψευδεπιγραφία στη χριστιανική γραμματεία.
5. Το ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο ανάπτυξης του πρώιμου Χριστιανισμού. Πρώιμα είδη της εκκλησιαστικής γραμματείας (εκκλησιαστική ποίηση, αρχαίες εκκλησιαστικές διατάξεις, Σύμβολα πίστεως και λειτουργικά κείμενα.
6. Οι Αποστολικοί Πατέρες.
7. Οι αρχαίοι Απολογητές. Ελληνισμός, αίρεση και ορθοδοξία το 2ο και 3ο αιώνα: Χριστιανικά απόκρυφα, Γνωστικισμός και αντιαιρετικοί θεολόγοι (Ειρηναίος Λυώνος και Ιππόλυτος Ρώμης).
8. Οι Θεολόγοι της Μικράς Ασίας, η Αντιοχειανή και η Αλεξανδρινή Σχολή.
9. Οι μεγάλοι Αλεξανδρινοί Θεολόγοι: Κλήμης Αλεξανδρεύς, Ωριγένης και Δίδυμος ο Τυφλός
10. Αίρεση και Ορθοδοξία κατά τον 4ο αιώνα: Ο Αρειανισμός και οι υπέρμαχοι του δόγματος της Νικαίας.
11. Οι Καππαδόκες Πατέρες (Α): Μέγας Βασίλειος και Γρηγόριος Νύσσης.
12. Οι Καππαδόκες Πατέρες (Β): Γρηγόριος o Θεολόγος και Αμφιλόχιος Ικονίου.
13. Iωάννης ο Χρυσόστομος και η Αντιοχειανή θεολογία.
Λέξεις Κλειδιά
Πατρολογία, Πατέρες της Εκκλησίας, Αποστολικοί Πατέρες, Απολογητές, Αλεξανδρινή Σχολή, Καππαδόκες Πατέρες, Ιωάννης Χρυσόστομος
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Διαφάνειες
- Πολυμεσικό υλικό
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Όλες οι διαλέξεις οργανώνονται με τη χρήση powerpoint στην αίθουσα διδασκαλίας. Επιπλέον, παρέχονται ηλεκτρονικοί σύνδεσμοι που αφορούν στο περιεχόμενο του μαθήματος τόσο στη διεύθυνση του μαθήματος στο Blackboard όσο και στο blog του διδάσκοντος Patristica et hagiographica [http://blogs.auth.gr/spaschal/]
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | ✓ | ||||
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | ✓ | ||||
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | ✓ | ||||
| Σύνολο |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Βιβλίο [2687]: ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. ΤΟΜΟΣ Α´, ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Κ. Λεπτομέρειες
2. Βιβλίο [13224]: Εκκλησιαστική γραμματολογία και κείμενα πατερικής γραμματείας, Τσάμης Δημήτριος Γ. Λεπτομέρειες
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, τ. Α´ (Εισαγωγή), Θεσσαλονίκη 2004
Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, τ. Β´ (Περίοδος Διωγμών), Θεσσαλονίκη 2005
Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, τ. Γ´ (Περίοδος Θεολογικής Ακμής, Δ´ και Ε´ αιώνες), Θεσσαλονίκη 2008
Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, τ. Α´ (Εισαγωγή, Β´και Γ´ αιώνας), Αθήνα 2011
Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, τ. Β´ (Ο τέταρτος αιώνας), Αθήνα 2011
Δ. Τσάμης, Εισαγωγή στη σκέψη των Πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Θεσσαλονίκη 2005
Η. Μουτσούλας, Εισαγωγή εις την Πατρολογίαν, Αθήνα 2009
Χρ. Αραμπατζής, Χριστιανική Γραμματεία, τ. Α´: Εκκλησιαστικοί Συγγραφείς και κείμενα της πρώτης χιλιετίας, Θεσσαλονίκη 2008
F. Young, L. Ayres, A. Louth (eds.), The Cambridge History of Early Christian Literature, Cambridge, 2008
C. Richardson, Early Christian Fathers, Kentucky, 2006.
Τελευταία Επικαιροποίηση
04-08-2016
