Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Περιεχόμενο Μαθήματος
Συστηματική έκθεση και ανάλυση βασικών θεολογικών ιδεών και θεμάτων της Παλαιάς Διαθήκης, που άπτονται της θεολογίας, ανθρωπολογίας, χριστολογίας, σωτηριολογίας, εκκλησιολογίας, εσχατολογίας της και συνιστούν το περιεχόμενο της υπερφυσικής θείας αποκαλύψεώς της. Σκοπός είναι η εξοικείωση με τη θεολογική σκέψη της Παλαιάς Διαθήκης, τους θεολογικούς προβληματισμούς, τις θρησκευτικές αντιλήψεις και το κοσμοείδωλο του αρχαίου Ισραήλ και των λαών και πολιτισμών της εποχής του, καθώς και η ενσωμάτωσή της στη θεολογία της Κ. Διαθήκης και της δογματικής θεολογίας της Εκκλησίας.
Πρόγραμμα διδασκαλίας:
1. Εισαγωγικό. Περιγραφή του μαθήματος και του προγράμματος διδασκαλίας. Βασική ορολογία.
2. Η ιστορία της εξέλιξης της Θεολογίας της Παλαιάς Διαθήκης. Θεματολογία και προβληματισμοί στη σύγχρονη έρευνα
3. Κοσμολογία. Η εξαήμερη δημιουργία του κόσμου Ι. Εισαγωγικά στη διήγηση. Ερμηνεία 1,1-2
4. Κοσμολογία. Η εξαήμερη δημιουργία του κόσμου ΙΙ. Ερμηνεία του κειμένου 1,3-2,4
5. Κοσμολογία. Η εξαήμερη δημιουργία του κόσμου και τα κοσμολογικά μοντέλα της σύγχρονης Φυσικής
6. Ανθρωπολογία. Η δημιουργία του ανθρώπου Ι. Εισαγωγικά στη διήγηση. Ερμηνεία 1,26-28
7. Ανθρωπολογία. Η δημιουργία του ανθρώπου ΙΙ. Ερμηνεία 2,7
8. Ανθρωπολογία. Η καταγωγή του άνθρωπου και η επιστήμη της Βιολογίας
9. Ανθρωπολογία-Οικολογία. Οι πρωτόπλαστοι και ο παράδεισος. Ερμηνεία 2,8-17
10. Σωτηριολογία. Η πτώση των πρωτοπλάστων Ι. Ερμηνεία 2,18-3,7
11. Σωτηριολογία. Η πτώση των πρωτοπλάστων ΙΙ. Ερμηνεία 3,8-24
12. Θεολογία. Το πρόσωπο του Θεού Γιαχβέ
13. Λατρεία. Η επίκληση του Ονόματος του Θεού στη λατρεία του Ισραήλ
Λέξεις Κλειδιά
Θεολογία Παλαιάς Διαθήκης, Δημιουργία, Βίβλος και επιστήμη, Κοσμολογία, Ανθρωπολογία, Οικολογία, Σωτηριολογία, Λατρεία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Μπρατσιώτου Π., «Τό Γενέσεως Α΄ 26 ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Θεολογίᾳ», Ὀρθοδοξία 27 (1952) 359-372.
Β. Βέλλα, Θεός και Ιστορία εν τη ισραηλιτική θρησκεία, Αθήναι 1966.
Μπρατσιώτου Ν., Ἀνθρωπολογία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκη. Ι. Ὁ ἄνθρωπος ὡς θεῖον δημιούργημα, ἐν Ἀθήναις 1967.
Οἰκονόμου Η., «Τώβ μεώδ (=καλά λίαν). Μιά ἀξιολογική ἑρμηνεία τοῦ Α΄ κεφ. τῆς Γενέσεως», Γρηγόριος Παλαμᾶς 50 (1967) 40-42.
Ν. Μπρατσιώτης, Εισαγωγή εις την θεολογίαν της Π. Διαθήκης, Αθήνα 1968.
Οἰκονόμου Η., «Σύγχρονος ἀστροφυσική καί Γένεσις», Ἐκκλησία 50 (1973)109-113. 133-135.
Οἰκονόμου Η., «Σύγχρονος ἑρμηνευτική προσέγγισις τοῦ Α΄ κεφ. τῆς Γενέσεως», Ἐκκλησία 55 (1978) 196-201. 218-223. 242-249.
Δ. Δόικου, Ο χριστολογικός χαρακτήρας της θεολογίας της Π.Δ., Αναφορά εις μνήμην Σάρδεων Μαξίμου, Αθήνα 1989.
Σ. Καλαντζάκη, Καρδία καινή και πνεύμα καινόν. Οι θεολογικές ιδέες του προφήτη Ιεζεκιήλ, Θεσσαλονίκη 1994.
Δ. Καϊμάκη, Θέματα παλαιοδιαθηκικής θεολογίας, Θεσσαλονίκη 1995.
Σ. Καλαντζάκη, Ἑρμηνεία περικοπῶν τῆς Π. Διαθήκης, Θεσσαλονίκη 1999.
W. Zimmerli, Επίτομη Θεολογία της Παλιάς Διαθήκης, Αθήνα 2001.
Α. Παπαρνάκη, Η επίκληση του Ονόματος του Θεού στην Παλαιά Διαθήκη, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2006.