Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
- Εξοικείωση με τα βασικά χαρακτηριστικά του πεδίου της οπτικής κουλτούρας και της αισθητικής και με τα είδη των καλλιτεχνικών πρακτικών, με ιδιαίτερη έμφαση στις πολιτικές διαστάσεις της τέχνης.
- Άρθρωση πρωτότυπων διεπιστημονικών συσχετίσεων.
- Συγκέντρωση και αξιολόγηση πληροφοριών και τεκμηρίων με σκοπό την διερεύνηση και αποτίμηση της πολιτικής σημασίας της σύγχρονης τέχνης.
- Επεξεργασία και σύνθεση στοιχείων από ποικίλες πηγές (συμβατικές και ηλεκτρονικές) για την ανάπτυξη οργανωμένων και πειστικών επιχειρημάτων στον γραπτό και προφορικό λόγο.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Καμιά καλλιτεχνική δραστηριότητα δεν λαμβάνει χώρα εν κενώ. Η παραγωγή της τέχνης απαντά σε συγκεκριμένα κοινωνικοπολιτικά ερεθίσματα, ενώ και η πρόσληψή της έχει πολύ συγκεκριμένους κοινωνικούς και πολιτικούς όρους δυνατότητας. Ακόμα κι όταν αυτή η διαλεκτική ανάμεσα στο έργο τέχνης και τα ευρύτερα διακυβεύματα δεν είναι άμεσα ορατή –συχνά ούτε στον θεατή, αλλά ούτε και στον ίδιο τον καλλιτέχνη– αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υφίσταται ως τέτοια. Εξάλλου, η διαπλοκή τέχνης και πολιτικής σημάδεψε τις καλλιτεχνικές πρωτοπορίες στη νεωτερικότητα. Αλλά και αντίστροφα: η πολιτική κυριαρχία δεν εγκατέλειψε ποτέ την προσδοκία ελέγχου των καλλιτεχνικού πεδίου, άλλοτε λογοκρίνοντας (ρητά είτε και υπόρρητα) και άλλοτε ενθαρρύνοντας διαφορετικά είδη «στρατευμένης τέχνης». Στον απόηχο της αμφίρροπης αυτής σχέσης, η σύγχρονη πολιτική θεωρία και φιλοσοφία επιστρέφει σήμερα να αποτιμήσει εκ νέου το ριζοσπαστικό δυναμικό των καλλιτεχνικών πρακτικών.
Στο πλαίσιο του μαθήματος θα δοθεί ιδιαίτερο βάρος στις εξής θεματικές: α). καλλιτεχνικές πρωτοπορίες και κοινωνική αλλαγή, β). όψεις λογοκρισίας και αντίστασης, γ). σύγχρονες αναζητήσεις στο πεδίο των κριτικών καλλιτεχνικών πρακτικών, δ). τέχνη και δημοκρατία. Στο επίκεντρο της συζήτησης θα τεθούν πρωτίστως εικαστικές παρεμβάσεις, αλλά και παραδείγματα από τη λογοτεχνία, το θέατρο και τον κινηματογράφο. Θα προσκληθούν ομιλητές από τους καλλιτεχνικούς θεσμούς της πόλης και θα διοργανωθούν επισκέψεις σε μουσεία και προβολές.
Λέξεις Κλειδιά
τέχνη, εικαστικά, λογοκρισία, πολιτισμός, κριτική
Περιγραφή
Οι εξετάσεις του μαθήματος «Σύγχρονη τέχνη και πολιτική» γίνονται με τους εξής δύο τρόπους:
1. Γραπτή δοκιμασία ανάπτυξης δοκιμίων.
2. Προφορικές εξετάσεις. Όσοι επιθυμούν την προφορική εξέτασή τους πρέπει να επιλέξουν ένα έργο τέχνης (εικαστικό, λογοτεχνικό, ταινία, ντοκιμαντέρ, κ.λπ.) και να ετοιμάσουν ένα σύντομο κείμενο 2-3 σελίδων στο οποίο θα παρουσιάζουν σύντομα το εν λόγω έργο και κατόπιν θα το εντάσσουν με τον δικό τους πρωτότυπο τρόπο στο πλαίσιο της προβληματικής «τέχνη και πολιτική», με αναφορά σε συγκεκριμένες έννοιες και συσχετίσεις που συζητήθηκαν στο μάθημα ή αναλύονται στα συγγράμματα που διανεμήθηκαν ή/και στο υλικό που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του μαθήματος.
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Σταυρακάκης, Γιάννης & Σταφυλάκης, Κωστής (επιμ.) Το πολιτικό στη σύγχρονη τέχνη, Εκκρεμές, Αθήνα, 2008.
Ζιώγας, Γιάννης, Καραμπίνης, Λεωνίδας, Σταυρακάκης, Γιάννης & Χριστόπουλος, Δημήτρης (επιμ.) Όψεις λογοκρίας στην Ελλάδα, Νεφέλη, Αθήνα, 2008.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Δασκαλοθανάσης, Νίκος, Ο καλλιτέχνης ως ιστορικό υποκείμενο από τον 19ο στον 21ο αιώνα, Άγρα, Αθήνα, 2004.
Δημητρίου, Σωτήρης, Η πολιτική διάσταση στην τέχνη, Σαββάλας, Αθήνα, 2009.
Λοϊζίδου, Νίκη, Απόγειο και κρίση της πρωτοποριακής ιδεολογίας, Νεφέλη, Αθήνα, 1992.
Meier, Christian, Η πολιτική τέχνη της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, Καρδαμίτσα, Αθήνα, 1997.
Τάκης, Ανδρέας, Για την ελευθερία της τέχνης: δοκίμιο πολιτικής και συνταγματικής θεωρίας, Αθήνα: Σαββάλας, 2008.