Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Στο μάθημα αυτό δίνονται οι βασικές γνώσεις τόσο για την κατανόηση της λειτουργίας του νευρομυϊκού συστήματος κατά την ανθρώπινη κίνηση όσο και για την κατανόηση, ανάλυση και μέτρηση της αποτελεσματικότητας και της απόδοσης της ανθρώπινης κίνησης. Οι βασικές έννοιες που καλύπτονται στο μάθημα είναι μεταξύ άλλων οι νευρώνες, η κινητική μονάδα, η κινητική οδός, η αισθητική οδός, τα αντανακλαστικά, ο κινητικός φλοιός, καθώς επίσης και οι άμεσες και μακροπρόθεσμες νευρομυϊκές προσαρμογές που προκαλούνται σε διάφορες καταστάσεις. Επίσης η ύλη του μαθήματος στοχεύει στην εισαγωγή των σπουδαστών στις βασικές έννοιες της ανθρώπινης κίνησης και στην ανάλυσή της (δυναμική και κινηματική) καθώς και στην αποσαφήνιση της αλληλεπίδρασης μεταξύ του μυοσκελετικού συστήματος και του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά την εκτέλεση της κίνησης. Η αποσαφήνιση αυτής της αλληλεπίδρασης ανοίγει καινοτόμους τρόπους τόσο για την αύξηση της αθλητικής απόδοσης, όσο και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στους ηλικιωμένους ή σε άτομα με βραχυπρόθεσμους ή χρόνιους περιορισμούς στην κίνηση.
Στόχος του μαθήματος είναι επομένως από τη μια μεριά η κατανόηση των λειτουργιών του νευρικού συστήματος και ο τρόπος με τον οποίον δημιουργείται και ελέγχεται η κίνηση και από την άλλη η κατανόηση και ανάλυση της ίδιας της κίνησης. Η κατανόηση αυτή, ευοδώνει την κριτική ικανότητα του σπουδαστή στον εντοπισμό των αιτιών που προκαλούν νευρομυϊκές προσαρμογές στον ανθρώπινο οργανισμό σε ένα μεγάλο εύρος καταστάσεων. Αυτό με τη σειρά του, δίνει μελλοντικά εφόδια και δυνατότητες στον μελλοντικό πτυχιούχο να εμπνευστεί και να δοκιμάσει νέα προγράμματα παρέμβασης στη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος.
Το θεωρητικό αυτό υπόβαθρο συνδέεται με την πράξη παρουσιάζοντας πρακτικά παραδείγματα σε εφαρμογές στον αθλητισμό και την ανθρώπινη κίνηση γενικότερα. Επίσης, μέσω θεωρητικών και εργαστηριακών μαθημάτων γίνεται παρουσίαση μεθόδων αξιολόγησης της λειτουργίας του νευρομυϊκού συστήματος και της ανθρώπινης κίνησης, μέσω μεθόδων όπως της ηλεκτρομυογραφίας, ηλεκτροδιέγερσης, της κινηματικής και δυναμικής ανάλυσης της κίνησης. Τέλος, οι σπουδαστές έχουν τη δυνατότητα να εκτελέσουν οι ίδιοι τέτοιες μετρήσεις ώστε να τους δοθούν ερευνητικά ερεθίσματα για το μέλλον.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής θα είναι σε θέση:
• Να γνωρίζει τη δομή και λειτουργία του νευρομυϊκού συστήματος, αναγνωρίζοντας την πολυπλοκότητά του
• Να έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει το είδους των προσαρμογών που παρατηρούνται στο νευρομυϊκό σύστημα όταν υπάρχει παρέμβαση (π.χ. προπόνηση, κόπωση, προθέρμανση κλπ).
• Να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες του νευρομυϊκού συστήματος σε διάφορες ηλικίες (από τις αναπτυξιακές ηλικίες έως την τρίτη ηλικία).
• Να κατανοεί την αλληλεπίδραση μεταξύ του μυοσκελετικού συστήματος και του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά την εκτέλεση της κίνησης.
• Να γνωρίζει τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της λειτουργίας του νευρομυϊκού συστημάτος και την ανάλυση της κίνησης.
• Να σχεδιάσει κατάλληλα πρωτόκολλα και να εφαρμόζει αυτές τις μεθόδους, πχ να καταγράφει επεξεργάζεται και να παρουσιάζει ηλεκτρομυογραφικά δεδομένα.
• Να διαβάζει και να κατανοεί εργαστηριακές μετρήσεις που αφορούν τη λειτουργία του νευρομυϊκού συστήματος και την ανάλυση της κίνησης.
• Να αξιολογεί την ποιότητα και αποτελεσματικότητα της ανθρώπινης κίνησης και να αναγνωρίζει τυχόν προβλήματα στην εκτέλεσή της.
• Να έχει τη δυνατότητα ενασχόλησής του σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο ερευνητικά με το πεδίο των νευρομυϊκών προσαρμογών.
• Να παρουσιάζει μεθόδους και ερευνητικά ευρήματα σε μορφή poster-teaser διάρκειας 2 λεπτών.
Περιεχόμενο Μαθήματος
1. Εισαγωγή στις νευρομυϊκές προσαρμογές
2. Νευρικό κύτταρο, νευρικό σύστημα, αισθητήρια όργανα, κινητική μονάδα
3. Μυϊκό κύτταρο, νευρομυϊκή σύναψη, μυϊκό σύστημα, αρχιτεκτονική μυός
4. Δυναμομετρηση – ισοκίνηση
5. Ενεργοποίηση μυός, ηλεκτρομυογραφία, συνδιέγερση, καταγραφή και επεξεργασία σήματος
6. Ηλεκτροδιέγερση μυός, νεύρου, εγκεφάλου
7. Αντανακλαστικά, μυοτατικό αντανακλαστικό
8. Βασικές λειτουργίες: βάδιση, ισορροπία, κύκλος βράχυνσης διάτασης, τενόντια δόνηση
9. Άμεσες προσαρμογές λόγω προθέρμανσης, καμάτου, διευκόλυνσης μετενεργοποίησης
10. Χρόνιες προσαρμογές λόγω προπόνησης, τραυματισμού, ηλικίας.
11. Σχολιασμός quiz – απάντηση σε ερωτήσεις
12. Παρουσίαση και σχολιασμός ομαδικών εργασιών Ι
13. Παρουσίαση και σχολιασμός ομαδικών εργασιών ΙΙ
14. Εισαγωγή στην ανάλυση της κίνησης – Τεχνικές.
15. Κινηματική ανάλυση της κίνησης.
16. Δυναμική ανάλυση της κίνησης – Ανάλυση δυνάμεων αντίδρασης του εδάφους (αντίστροφη δυναμική)
17. Πρωτόκολλα και παράμετροι που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση της κίνησης
18. Εργαστηριακό μάθημα – Μέτρηση απλών αθλητικών (πχ. άλμα) και καθημερινών (πχ. Βάδισης) κινήσεων.
19. Ερμηνεία και αξιολόγηση εργαστηριακών μετρήσεων. Μέθοδοι ανάλυσης και αξιολόγησης της ποιότητας της ανθρώπινης κίνησης
20. Αλληλεπίδραση ανάμεσα στο μυοσκελετικό και το κεντρικό νευρικό σύστημα κατά την εκτέλεση της κίνησης Ι
21. Αλληλεπίδραση ανάμεσα στο μυοσκελετικό και το κεντρικό νευρικό σύστημα κατά την εκτέλεση της κίνησης ΙΙ
22. Ανάλυση της βάδισης. Επίδραση των υποδημάτων, προσαρμογές στη βάδιση και στο τρέξιμο λόγω ηλικίας και προπόνησης.
23. Αξιολόγηση και ερμηνεία παθολογικών τρόπων βάδισης
24. Σχολιασμός quiz – απάντηση σε ερωτήσεις ΙΙ
25. Παρουσίαση και σχολιασμός ομαδικών εργασιών ΙΙΙ
26. Παρουσίαση και σχολιασμός ομαδικών εργασιών ΙV
Λέξεις Κλειδιά
νευρομυϊκό σύστημα, ηλεκτρομυογραφία, ηλεκτρική διέγερση, κόπωση, προπόνηση