Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι φοιτητές αναμένεται ότι στα πλαίσια του μαθήματος θα
• εξοικειωθούν με την επιστημονική θεώρηση της άθλησης, τη σύνδεση δηλαδή της θεωρίας και πράξης στη βάση εργαστηριακών μετρήσεων και προπονητικών εφαρμογών
• αναλύσουν βιολογικά φαινόμενα και θα καθορίσουν προπονητικά περιεχόμενα με βάση τις προσαρμογές που επιφέρει η άσκηση
• καλλιεργήσουν τη βιωματική εξέλιξη της προπόνησης αθλητικής τεχνικής σε συνδυασμό με την εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, συναρμοστικών ικανοτήτων και εμβιομηχανικών μοντέλων τεχνικής
• γνωρίσουν την προπόνηση τακτικής και τις βιολογικές βάσεις της τακτικής συμπεριφοράς (μνήμη μικρού και μακρού χρόνου, στόχους και κατευθυντήριες γραμμές της προπόνησης τακτικής)
• συνδέσουν τη γνώση περί δόμησης και προπονητικής περιοδικότητας με τη χρονική ασυνέχεια της ανάπτυξης και τις ιδιαιτερότητες της προπόνησης των μικρών αθλητών
Περιεχόμενο Μαθήματος
1. Εισαγωγή στην επιστημονική θεώρηση της άθλησης. Η σύνδεση θεωρίας και πράξης στη βάση εργαστηριακών μετρήσεων και προπονητικών εφαρμογών. Περιεχόμενα και δόμηση της προπόνησης. Προσαρμογή των θεωρητικών και εργαστηριακών γνώσεων στην προπονητική πραγματικότητα. Ανάλυση βιολογικών φαινομένων και καθορισμός περιεχομένων με βάση τις προσαρμογές που επιφέρει η άσκηση. Νεώτερες απόψεις για την επιστήμη της προπόνησης. Ορισμός, χαρακτηριστικά και έννοιες της προπονητικής. Προπονητική επιβάρυνση και σχεδιασμός προπόνησης. Το φαινόμενο του υπερσυμψηφισμού.
2. Στόχοι, μέθοδοι και μέσα προπονητικά. Παιδαγωγικές και διδακτικές αρχές της προπόνησης. Τα στοιχεία της φυσικής κατάστασης και οι νεώτερες αντιλήψεις περί αυτών. Οι κατηγοροποιήσεις των αθλητικών ικανοτήτων. Οι τύποι μυϊκής λειτουργίας και η μυϊκή μηχανική. Ταχοδυναμική και μηκοδυναμική σχέση του μυός. Σύγκεντρη, έκκεντρη και ισομετρική λειτουργία. Η πλειομετρική προπόνηση.
3. Η αλτική ικανότητα. Κύκλος διάτασης βράχυνσης. Αποθήκευση και επαναχρησιμοποίηση της ελαστικής ενέργειας.
4. Η τεχνική. Η προπόνηση αθλητικής τεχνικής και η εκμάθηση δεξιοτήτων. Στόχοι και περιεχόμενα της προπόνησης τεχνικής. Μοντέλα εκμάθησης της τεχνικής. Η έννοια της οικονομίας της τεχνικής. Οι συναρμοστικές ικανότητες και οι θεωρίες του κινητικού ελέγχου. Η νοερή προπόνηση. Η καταγραφή της μυϊκής ενεροποίησης και η σημασία αυτής.
5. Η δύναμη. Μορφές εμφάνισης της δύναμης. Μέγιστη δύναμη, ταχυδύναμη, αντοχή στη δύναμη. Μηχανισμοί ανάπτυξης δύναμης. Παραδείγματα από την προπόνηση δύναμης σε ατομικά και ομαδικά αθλήματα. Λειτουργική ανατομική και ενεργοποίηση μυϊκών ομάδων κατά την εκτέλεση ασκήσεων. Μέθοδοι ανάπτυξης δύναμης. Συνταγολόγιο άσκησης και οι συνέπειες αυτού. Κεντρικές και περιφερικές προσαρμογές.
6. Η ταχύτητα. Βιολογικές βάσεις της ταχύτητας. Ταχύτητα μεταβίβασης εντολής και ταχύτητα απάντησης του μυϊκού συστήματος σε νευρικό ερέθισμα. Χρόνος αντίδρασης και οι παράγοντες που τον επηρεάζουν. Συχνότητα κίνησης, μήκος διασκελισμού και μέθοδοι προπόνησης ταχύτητας. Η συναρμογή και ο ρόλος των ανταγωνιστών κατά τη διάρκεια γρήγορης μυϊκής λειτουργίας. Βασικές αρχές για τη διαμόρφωση της προπόνησης ταχύτητας.
7. Η αντοχή. Δομή και μορφές εμφάνισης της αντοχής. Βιολογικά φαινόμενα και αερόβιος μεταβολισμός. Μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου και η σπουδαιότητα αυτής. Η αντοχή. Περιγραφή εργαστηριακών και γηπεδικών μετρήσεων για την αξιολόγηση της ικανότητας αντοχής. Το παράδειγμα του Conconi test.
8. Η αντοχή. Μέθοδοι προπόνησης αντοχής. Μέθοδος διάρκειας vs Διαλειμματική μέθοδος. Αγωνιστική και επαναληπτική μέθοδος. Παραδείγματα προγραμμάτων αερόβιας προπόνησης. Η κόπωση. Αίτια κόπωσης. Μυική κόπωση. Υπερκόπωση. Διάγνωση και αίτια της υπερπροπόνησης με συμπτώματα συμπαθητικοτονίας και παρασυμπαθητικοτονίας. Τρόποι αντιμετώπισης – Μέσα αποκατάστασης.
9. Η ευκαμψία. Δομή και μορφές εμφάνισης της ευκινησίας. Τύποι αρθρώσεων, κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης. Η μηκοδυναμική σχέση του μυός. Βασικές αρχές για τη διαμόρφωση της προπόνησης ευκινησίας. Μέθοδοι προπόνησης της ευκαμψίας. Παθητικές vs ενεργητικές διατάσεις - νέα δεδομένα.
10. Η τακτική. Βιολογικές βάσεις της τακτικής συμπεριφοράς. Η γνωστική ικανότητα και οι μνήμες μικρού και μακρού χρόνου. Στόχοι της προπόνησης τακτικής. Μεθοδικές αρχές για την προπόνηση τακτικής. Παραδείγματα τακτικής προπόνησης. Οι ιδιαιτερότητες των ομαδικών αθλημάτων.
11. Ο σχεδιασμός. Δόμηση, περιοδικότητα και επιβάρυνση. Προπονητική περίοδος, κύκλος και μονάδα προπόνησης. Οι κλασικές θεωρίες, τα όρια τους και η εμφάνιση νέων τάσεων στην περιοδικότητα. Κατασκευή προπονητικού προγράμματος. Η έννοια του καθυστερημένου προπονητικού αποτελέσματος. Η στοχευμένη συσσώρευση επιβάρυνσης. Παραδείγματα προπονητικών προγραμμάτων σε ταχυδυναμικά αγωνίσματα και αγωνίσματα αντοχής. Νέα δοδεμένα σχετικά με την προθέρμανση και την αποθεραπεία μετά την προπόνηση.
12. Προπόνηση στην παιδική και εφηβική ηλικία. Ιδιαιτερότητες της προπόνησης των μικρών αθλητών. Η χρονική ασυνέχεια της ανάπτυξης. Προπόνηση σε ηλικιωμένα άτομα. Τα χαρακτηριστικά της γήρανσης. Συνταγολόγιο άσκησης. Ενδεικτικές ασκήσεις. Προπόνηση ισορροπίας και προπόνηση σταθερότητας.
13. Λεξιλόγιο και προπονητική ορολογία. Επανάληψη και προετοιμασία εξετάσεων.
Λέξεις Κλειδιά
προπόνηση, φυσική κατάσταση, τεχνική, τακτική, προγραμματισμός, αλτική ικανότητα, ταχύτητα, μέγιστη δύναμη, εκρηκτική δύναμη, αερόβια προπόνηση, κόπωση, προόνηση νέων, προπόνηση ηλικιωμένων
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Εγχειρίδιο Προπονητικής – η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη, Martin D. Carl K., Lehnertz K, επιστημονική επιμέλεια: Ταξιλδάρης Κ, Γούργουλης Β
2. Προπόνηση για αύξηση της μυϊκής δύναμης – Λειτουργική ανατομική των μυών, Delavier F, επιμέλεια: Γιγής Π, Νάτσης Κ, Σκανδαλάκης Π, μετάφραση: Νάτσης Κ
3. Προπόνηση φυσικής κατάστασης – σε όλα τα αθλήματα και τις ηλικίες, Grosser, Starischka, Zimmermann, επιστημονική επιμέλεια: Κέλλης Σ, μετάφραση: Φλεμετάκη Ε
4. Προπονητική – Θεωρία αθλητικής προπόνησης, Τζιωρτζής Σ.
5. Προπόνηση φυσικής κατάστασης – Ποδόσφαιρο, Μπάσκετ, Χάντμπωλ, Βόλλευ, Ζάκας Α
6. Προπονητική - Σημειώσεις από τις παραδόσεις του μαθήματος, Κέλλης Σ