Κράτος και Αγορά: Φιλελευθερισμός, Νεοφιλελευθερισμός και Δημοκρατία
| Τίτλος | Κράτος και Αγορά: Φιλελευθερισμός, Νεοφιλελευθερισμός και Δημοκρατία / State and Market: Liberalism, Neoliberalism and Democracy |
| Κωδικός | ΚΕ0Χ37 |
| Σχολή | Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών |
| Τμήμα | Πολιτικών Επιστημών |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή |
| Υπεύθυνος/η | Διονύσιος Δρόσος |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600014082 |
| Τίτλος | Κράτος και Αγορά: Φιλελευθερισμός, Νεοφιλελευθερισμός και Δημοκρατία |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2017 – 2018 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Ώρες Συνολικά | 39 |
| Class ID | 600099759
|
Πρόγραμμα Τάξης
| Κτίριο | Δημοσιογραφίας (Εγνατίας 46) |
| Όροφος | Όροφος 3 |
| Αίθουσα | ΑΙΘΟΥΣΑ 3Α (329) |
| Ημερολόγιο | Πέμπτη 15:00 έως 18:00 |
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Γενικού Υποβάθρου
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600099759
- eLearning (Moodle):
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
όχι
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα μπορούν: να γνωρίζουν τις ιστορικές και φιλοσοφικές προϋποθέσεις ανάδυσης και ανάπτυξης των φιλελεύθερων ιδεών στην οικονομία κατά τον 18ο αιώνα στο πλαίσιο του Σκωτικού Διαφωτισμού, κυρίως του Adam Smith- να προσδιορίζουν τις ηθικές και πολιτικές προϋποθέσεις, υπό τις οποίες εννοεί ο κλασικός Φιλελευθερισμός τη μη σχεδιασμένη λειτουργία της αγοράς- την ιστορική εμφάνιση και ιδιαιτερότητα του Νεοφιλευθερισμού- τις συνέχειες και τομές αυτού του ρεύματος- κυρίως στην επεξεργασμένη εκδοχή του από τον Friedrich Hayek σε σχέση με τον κλασικό Φιλελευθερισμό- τη θεμελίωση της έννοιας της «αυθόρμητης ευταξίας» και τη θεωρητική απόρριψη των εννοιών της «κοινωνικής δικαιοσύνης»- να αναγνωρίσουν τις εσωτερικές αντιφάσεις και τις εξωτερικές κριτικές του Νεοφιλελευερισμού ως προς τη θεωρία και ως προς τις συνέπειες της εφαρμογής των αντίστοιχων πολιτικών.
Γενικές Ικανότητες
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
1. Μελέτη του ιστορικού, πολιτικού και πνευματικού συγκειμένου στο οποίο γεννήθηκαν οι ιδέες του οικονομικού φιλελευθερισμού. Σύνδεση των ιδεών αυτών με το γενικότερο κίνημα του Διαφωτισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στις συνθήκες της Σκωτίας μετά την Ένωσή της με την Αγγλία. Οι νέες προκλήσεις που αντιμετώπισε μια οικονομικά καθυστερημένη και θρησκευτικά συντηρητική κοινωνία: η ηθική κρίση και η άνθιση των συζητήσεων για την ελευθερία, την ανεξιθρησκία και την οικονομική πρόοδο. Η έμφαση στην οικονομία της αγοράς και η ειδική σημασία της υπό τις συνθήκες της εποχής. Κριτική της πολιτικής του μερκαντιλισμού και «αντικρατισμός» του Adam Smith. Για ποιο κράτος πρόκειται; Ποιες οι ηθικές- κοινωνικές προϋποθέσεις για την εύρυθμη λειτουργία του υποδείγματος της φυσικής ελευθερίας; Οι αναπόφευκτες λειτουργίες του κράτους στο πλαίσιο του κλασικού Φιλελευθερισμού.
2. Η κρίση του κλασικού Φιλελευθερισμού και οι μορφές του «κράτους ευημερίας». Τα αδιέξοδα της Κεϋνσιανής ρύθμισης και η ανάδειξη του Νεοφιλελευθερισμού. Το κράτος εναντίον του οποίου τοποθετείται ο Νεοφιλελευθερισμός δεν είναι το κράτος στο οποίο αντιτάχθηκε ο κλασικός Φιλελευθερισμός. Ποια είναι τα νέα επίδικα αντικείμενα. Η νεοφιλελεύθερη αποδόμηση της έννοιας «κοινωνική δικαιοσύνη». Η έννοια-κλειδί της «αυθόρμητης ευταξίας» του Hayek.
Πόσο «αυθόρμητη» είναι η λειτουργία των αγορών; Θεωρία και πράξη του Νεοφιλελευθερισμού. Η έννοια της ελευθερίας στο Νεοφιλελευθερισμό. Η συνταγματική αναθεώρηση που προϋποθέτει το νεοφιλελεύθερο δόγμα και ο περιορισμός της δημοκρατικής αρχής. Δημοκρατία και οικονομική ελευθερία: όρια συμβατότητας.
Λέξεις Κλειδιά
Φιλελευθερισμός, Νεοφιλελευθερισμός, Δημοκρατία, Αγορά, Κρατική παρέμβαση, Adam Smith, Hayek
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Πολυμεσικό υλικό
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Χρήση πηγών από το διαδίκτυο κατά τις παραδόσεις
Χρήση διαδικτύου κατά την επικοινωνία με τις φοιτήτριες/ές
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 39 | 1,4 | |||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 57 | 2,1 | |||
| Εξετάσεις | 14 | 0,5 | |||
| Σύνολο | 110 | 4 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Γραπτή εξέταση με ερωτήσεις εκτεταμένης απάντησης (διαμορφωτική-συμπερασματική)
Γραπτή εργασία (διαμορφωτική)
Προφορικές εξετάσεις (διαμορφωτική-συμπερασματική)
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Διαμορφωτική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Διονύσης Γ. Δρόσος: Το Ευγενές Εμπόριο της Συμπάθειας. Αστικός Πολιτισμός και Ηθική Κοινότητα στον Σκωτικό Διαφωτισμό. Εκδόσεις Νήσος 2016
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Διονύσης Γ Δρόσος: Αγορά και Κράτος στον Adam Smith. Κριτική στην αναδρομική θεμελίωση του Νεοφιλελευθερισμού. Ίδρυμα Σάκη Καράγεωργα, 1984.
Adam Smith: Η Θεωρία των Ηθικών Συναισθημάτων ( μτφρ. Δ Γ Δρόσος), Παπαζήση, 2011.
Διονύσης Γ Δρόσος (επ): Αρετές και Συμφέροντα. Η Βρετανική ηθική σκέψη στο κατώφλι της Νεοτερικότητας. Σαββάλας- Ίδρυμα Σάκη Καράγεωργα, 2008.
Διονύσης Γ. Δρόσος, Το ευγενές Εμπόριο της Συμπάθειας. Αστικός Πολιτισμός και Ηθική Κοινότητα στο Σκωτικό Διαφωτισμό. Νήσος 2016.
Αμάρτυα Σεν: Επανεξετάζοντας την ανισότητα. Καστανιώτης, Αθήνα 2004.
Αμάρτυα Σεν: Για την ηθική και την οικονομία. Καστανιώτης, Αθήνα 1999.
Αμάρτυα Σεν: Η ιδέα της δικαιοσύνης. Πόλις 2014.
Φ.Χάγιεκ: Ο δρόμος προς τη δουλεία, Παπαδόπουλος, 2013.
Φ.Χάγιεκ: Το σύνταγμα της ελευθερίας, Καστανιώτης, 2008.
Harvey David: Νεοφιλελευθερισμός. Ιστορία και παρόν, Καστανιώτη, 2007.
Αγγελίδης-Ψυχοπαίδης (επ): Κείμενα Πολιτικής Οικονομίας και Θεωρίας της Πολιτικής, Εξάντας 1992.
Καρλ Πολάνυι: Ο μεγάλος μετασχηματισμός. Νησίδες, 2009.
Toussaint, Eric: Ο νεοφιλελευθερισμός από τις απαρχές του μέχρι σήμερα. Εκδόσεις Τόπος, 2012.
Michel Foucault: Η Γέννηση της Βιοπολιτικής. Παραδόσεις στο Κολλέγιο της Γαλλίας 1978-1979. Πλέθρον, 2012.
Γιάνης Βαρουφάκης: Παγκόσμιος Μινώταυρος. Οι πραγματικές αιτίες της κρίσης. Λιβάνης, 2012.
Φίλιππος Δραγούμης: Η ηθική πίσω από την κρίση. Σκέψεις για την ηθική φιλοσοφία εν μέσω οικονομικής κρίσης. Άγρα 2013.
Κύρκος Δοξιάδης: Ο Foucault της φιλοσοφίας και της Αριστεράς. Νήσος 2015.
Milton Friedman: Καπιταλισμός και Ελευθερία. Παπαδόπουλος, 2012.
Ψυχοπαίδης, Κοσμάς (επ): Συντηρητισμός, φιλελευθερισμός, σοσιαλισμός. Εστία 1992
Lazzarato, Maurizio: Η κατασκευή του χρεωμένου ανθρώπου. Δοκίμιο για τη φιλελεύθερη κατάσταση. Αλεξάνδρεια 2014.
Daniel Cohen: Η ευημερία του κακού. Μια (ανήσυχη) εισαγωγή στην οικονομία. Πόλις 2009.
Κόλιν Κράουτς: Μεταδημοκρατία. Εκκρεμές, 2006.
Κόλιν Κράουτς: Ο περίεργος μη θάνατος του Νεοφιλελευθερισμού. Εκκρεμές, 2014
U. Duchrow-F.J. Hinkelammert, Ἰδιοκτησία γιά τούς ἀνθρώπους, ὄχι γιά τό κέρδος. Ἄρτος Ζωῆς, 2013.
Naomi Klein: Το δόγμα του σοκ. Η άνοδος του καπιταλισμού της καταστροφής.
Λιβάνης, 2010.
Noam Chomsky: Κέρδος και πολίτης: Νεοφιλελευθερισμός και παγκόσμια τάξη. Καστανιώτης 1998
Τελευταία Επικαιροποίηση
24-08-2018
