ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΧΡΟΝΩΝ
| Τίτλος | ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΧΡΟΝΩΝ / Christian literature and Theology of the period after the Fall of Byzantium |
| Κωδικός | Υ402 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Εαρινή |
| Υπεύθυνος/η | Άννα Καραμανίδου |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 60005063 |
| Τίτλος | ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΧΡΟΝΩΝ |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2017 – 2018 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Ώρες Συνολικά | 39 |
| Class ID | 600101221
|
Πρόγραμμα Τάξης
| Κτίριο | Θεολογική |
| Όροφος | Όροφος 2 |
| Αίθουσα | ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Γ (98) |
| Ημερολόγιο | Πέμπτη 15:00 έως 18:00 |
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
- Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600101221
- Στον ιστοχώρο του Τμήματος: www.past.auth.gr
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Στόχος του μαθήματος είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές γνώση της ελληνικής θεολογικής γραμματείας της Μεταβυζαντινής και της νεότερης εκκλησιαστικής περιόδου, με βάση τις πηγές ώστε να καταστούν ικανοί να γνωρίσουν τις προσωπικότητες των εξεταζομένων πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων, οι οποίες διαμόρφωσαν την θεολογική σκέψη στην ως άνω χρονική περίοδο, να επεξεργάζονται και να κατανοούν τις θεολογικές έννοιες στα δημώδη θεολογικά κείμενα.
Γενικές Ικανότητες
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
Περιεχόμενο Μαθήματος
Οικείωση με την Εκκλησιαστική Γραμματεία της Μεταβυζαντινής περιόδου μέχρι σήμερα.
Το μάθημα αποβλέπει στην εμπέδωση του βίου, του έργου και της διδασκαλίας των Πατέρων και των Εκκλησιαστικών Συγγραφέων της περιόδου μετά την Άλωση (από το 1453 και εξής)
Διδάσκονται ο βίος, τα συγγράμματα και η διδασκαλία των Πατέρων και των Εκκλησιαστικών συγγραφέων που έδρασαν στα μετά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως χρόνια μέχρι σήμερα.
Αντιμετωπίζονται τα σχετικά ιστορικά, φιλολογικά και κυρίως τα θεολογικά προβλήματα ανοίγοντας για την έρευνα νέες προοπτικές και σημαντικές αναθεωρήσεις.
Επιχειρείται η εμπεριστατωμένη ανάλυση και ανατομία της σκέψεως των πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων κάτω από την οποία αναπτύχθηκε η θεολογική σκέψη και η εξέλιξή της, σε σύγκριση με τους προγενέστερους πατέρες και εκκλησιαστικούς συγγραφείς.
1. «Επόμενοι τοις θείοις Πατράσι». Εισαγωγή στη Χριστιανική Γραμματεία από το 1453 έως σήμερα.
2. Ομοιότητες και διαφορές της Χριστιανικής Γραμματείας της Τουρκοκρατίας σε σύγκριση με την ιστορία της υστεροβυζαντινής θεολογίας.
3. Η επιρροή της διδασκαλίας των προγενέστερων Πατέρων και του αγίου Γρηγορίου Παλαμά, στην Μεταβυζαντινή περίοδο.
4. Η ανάπτυξη της Χριστιανικής Γραμματείας της μεταρρυθμίσεως, της αντιμεταρρυθμίσεως, του ευσεβισμού και του διαφωτισμού. Εκπρόσωποι της Προτεσταντικής Θεολογίας (βίος – έργο – διδασκαλία).
5. Εκπρόσωποι της Ρωμαιοκαθολικής Θεολογίας (βίος – έργο – διδασκαλία ).
6. Εκπρόσωποι του ευσεβισμού . Θεολογία των χρόνων του διαφωτισμού.
7. Ελληνική Θεολογία. Δογματικοί του ΙΣΤ΄ αι. (βίος – έργο – διδασκαλία ). Ενωτικοί (βίος – έργο – διδασκαλία ).
8. Ο αγώνας των Ομολογιών (1590-1752). Συγγραφείς των Ομολογιών (βίος – έργο – διδασκαλία). Εθναπόστολοι (βίος – έργο - διδασκαλία).
9. Οι από έδρας Θεολόγοι του ΙΖ΄ αι. (βίος – έργο – διδασκαλία ). Ορθολογιστές ΙΣΤ΄ - ΙΘ΄ αι. (βίος – έργο – διδασκαλία ). Αγιορείτες (βίος – έργο – διδασκαλία ).
10. Ελληνική Θεολογία του ΙΘ΄ αι.
11. Ερμηνεία Πατερικών Κειμένων της Τουρκοκρατίας.
12. Ερμηνεία Πατερικών Κειμένων της Τουρκοκρατίας.
13. Ανακεφαλαίωση – Συμπεράσματα – Προοπτικές.
Λέξεις Κλειδιά
Θεολογία, Γραμματεία, Τουρκοκρατία, Διαμάχη, Ορθόδοξη Παράδοση, Μεταρρύθμιση, Αντιμεταρρύθμιση, Διαφωτισμός, Αγιορείτες, Εθναπόστολοι, Ομολογίες, Ορθολογιστές, Κολλυβάδες, Παχώμιος Ρουσάνος, Μελέτιος Πηγάς, Γαβριήλ Σεβήρος, Ιερεμίας Β΄, Νεκτάριος Ιεροσολύμων, Δοσίθεος Ιεροσολύμων, Ευγένιος Βούλγαρης, Νικόδημος Αγιορείτης, Σκορδύλιος, Νεκτάριος Τέρπος.
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 81 | 3,2 | ✓ | ✓ | |
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 6 | 0,2 | ✓ | ||
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | 3 | 0,1 | ✓ | ||
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | 8 | 0,3 | |||
| Εξετάσεις | 2 | 0,1 | |||
| Σύνολο | 100 | 4 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Ανάληψη εργασιών 20%.
Γραπτή εξέταση.
Προσμετράται θετικά η συμμετοχή στο μάθημα
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εργασία (Συμπερασματική)
- Προφορική Εξέταση (Συμπερασματική)
- Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
PODSKALSKY G., Η Ελληνική θεολογία επί Τουρκοκρατίας 1453-1821. Η Ορθοδοξία στη σφαίρα επιρροής των δυτικών δογμάτων μετά τη μεταρρύθμιση. Μετάφραση Γ. Μεταλληνός, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Aθήνα 2005.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗΣ Β., (πρωτ.), Θεολογικά ρεύματα στην Τουρκοκρατία, [Φιλοσοφική και Θεολογική Βιβλιοθήκη 62], εκδ. Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2009.
ΔΑΜΟΔΟΣ Β., Θεολογία Δογματική κατά Συντομίαν ἤ τε Συνταγμάτιον Θεολογικόν, Εισαγωγή, Κριτική Έκδοση – Σχόλια, Γ. Μεταλληνός, εκδ. Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, Θεσσαλονίκη 2008.
K. ΣΑΘΑΣ, Νεοελληνική φιλολογία. Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της βυζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821), Αθήνα 1868 (ανατ. Αθήνα χ.χ.)
K. ΣΑΘΑΣ, Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη Γ΄, Βενετία 1872 (ανατ. Αθήνα 1972).
Γ. ΚΑΡΝΟΥΤΟΣ, Λόγιοι της Τουρκοκρατίας, Τόμ. Α΄-Β΄, Αθήνα 1956.
Μ. ΜANUSSACAS, “Structure sociale de l’ hellénisme post-byzantin”, Jhb. Öste. Byz., 31, 2(1981)791-821
Π. ΧΡΗΣΤΟΥ, Εκκλησιαστική Γραμματολογία. Πατέρες και Θεολόγοι του Χριστιανισμού, τόμ. Β΄, εκδ. Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 22003.
Τελευταία Επικαιροποίηση
31-10-2015
