ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ ΙΙΙ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ 9ο ΩΣ ΤΟΝ 15ο ΑΙ.
| Τίτλος | ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ ΙΙΙ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ 9ο ΩΣ ΤΟΝ 15ο ΑΙ. / PATROLOGY III. PATRISTIC LITERATURE AND THEOLOGY (9TH- 15TH CENT.) |
| Κωδικός | Υ302 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή |
| Υπεύθυνος/η | Σουλτάνα Λάμπρου |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 60005057 |
Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού (2023 και εξής)
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|
| Τίτλος | ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ ΙΙΙ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ 9ο ΩΣ ΤΟΝ 15ο ΑΙ. |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2017 – 2018 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Ώρες Συνολικά | 39 |
| Class ID | 600101267
|
Πρόγραμμα Τάξης
| Κτίριο | Θεολογική |
| Όροφος | Όροφος 2 |
| Αίθουσα | ΑΙΘΟΥΣΑ Α ΜΙΚΡΗ (95) |
| Ημερολόγιο | Πέμπτη 12:00 έως 15:00 |
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
- Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600101267
- Στον ιστοχώρο του Τμήματος: www.past.auth.gr
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές
προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Προαπαιτούμενα Μαθήματα
- Υ102 ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ
- Υ202 ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ ΙΙ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ 5ο ΩΣ ΤΟΝ 8ο ΑΙ.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Το μάθημα της Πατρολογίας ΙΙΙ. Γραμματεία και Θεολογία από τον 9ο ώς τον 15ο αι. περιλαμβάνεται στο υποχρεωτικό πρόγραμμα σπουδών του Γ΄ εξαμήνου του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας. Σκοπός του είναι η οικείωση των φοιτητών με την Εκκλησιαστική Γραμματεία της περιόδου, δηλαδή η κατανόηση του βίου, του έργου και της διδασκαλίας των Πατέρων καί εκκλησιαστικών συγγραφένω της περιόδου. Στόχο αποτελεί και ή χρήση των πατρολογικών πηγών και της σχετικής με τή γνωστή περιοχή βιβλιογραφίας.
Γενικές Ικανότητες
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
Περιεχόμενο Μαθήματος
Παρουσιάζονται ο βίος, τα συγγράμματα και η διδασκαλία των Πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων, που έδρασαν κατά την περίοδο από τον θ΄ μέχρι και τον ιε΄ αιώνα, και αντιμετωπίζονται τα σχετικά φιλολογικά και θεολογικά προβλήματα. Πρακτική άσκηση στη χρήση των πηγών της Πατρολογίας με βάση τις κλείδες και τα άλλα βοηθήματα.
1. Εισαγωγικά της γραμματείας της περιόδου από τον θ΄ έως τον ιε΄αιώνα.
2. Μέγας Φώτιος, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία.
3. Συμεών Μεταφραστής, το αγιολογικό του έργο. Ιωσήφ ο υμνογράφος, Θεοφάνης ο Γραπτός, Κασσιανή η Υμνωδός και τα λατρευτικά τους κείμενα.
4. Μυστική Θεολογία: Συμεών ο Νέος Θεολόγος, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Νικήτας Στηθάτος, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία.
5. Το Σχίσμα μεταξύ Εκκλησίας Ανατολής και Δύσεως. Μιχαήλ Κηρουλάριος, βἰος-συγγράμματα-διδασκαλία. Θεοφύλακτος Αχρίδος, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Το ερμηνευτικό του έργο.
6 Διαλεκτική και Θεολογία: Ιωάννης Μαυρόπους, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Μιχαήλ Ψελλός, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Ιωάννης Ιταλός, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Ευστράτιος Νικαίας, Μύρων Συκιδίτης, Σωτήριχος Παντεύγενος: βίος-συγγράμματα-διδασκαλία.
7. Δογματικοί της εποχής των Κομνηνών: Ευθύμιος Ζυγαβηνός, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Νείλος Δοξαπατρής, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Νικόλαος Μεθώνης, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία.
8. Φιλολογία και Θεολογία κατά την εποχής των Κομνηνών: Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Μιχαήλ και Νικήτας Χωνιάτες, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία.
9. Θεολόγοι του ιγ΄αιώνα: Νικηφόρος Βλεμμύδης, Θεόδωρος Β΄ Λάσκαρις, Ιωάννης Βέκκος, Γρηγόριος Β΄ Κύπριος: βίος-συγγράμματα-διδασκαλία.
10. Μυστική θεολογία και ησυχασμός. Γρηγόριος Σιναΐτης, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Γρηγόριος Παλαμάς, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία.
11. Ιωάννης Καντακουζηνός, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Φιλόθεος Κόκκινος, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Νείλος Καβάσιλας, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Νικόλαος Καβάσιλας, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία.
12. Αντιησυχαστές θεολόγοι (Βαρλαάμ Καλαβρός, Γρηγόριος Ακίνδυνος, Νικηφόρος Γρηγοράς, Ιωάννης Κυπαρισσιώτης, Δημήτριος και Πρόχορος Κυδώνης, Μανουήλ Καλέκας: βίος-συγγράμματα-διδασκαλία).
13. Συμεών Θεσσαλονίκης, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Ιωσήφ Βρυέννιος, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Μάρκος Ευγενικός, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία. Γεννάδιος Σχολάριος, βίος-συγγράμματα-διδασκαλία.
Λέξεις Κλειδιά
Σχίσμα, Διαλεκτική, Μυστική Θεολογία, Ησυχασμός, Μέγας Φώτιος, Συμεών ο Νέος Θεολόγος, Νικήτας Στηθάτος, Θεοφύλακτος Αχρίδος, Ιωάννης Μαυρόπους, Μιχαήλ Ψελλός, Ιωάννης Ιταλός, Ευθύμιος Ζυγαβηνός, Νείλος Δοξαπατρής, Νικόλαος Μεθώνης, Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Μιχαήλ και Νικήτας Χωνιάτες, Νικηφόρος Βλεμμύδης, Θεόδωρος Β΄ Λάσκαρις, Ιωάννης Βέκκος, Γρηγόριος Β΄ Κύπριος, Γρηγόριος Σιναΐτης, Γρηγόριος Παλαμάς, Ιωάννης Καντακουζηνός, Φιλόθεος Κόκκινος, Νείλος Καβάσιλας, Νικόλαος Καβάσιλας, Αντιησυχαστές θεολόγοι, Συμεών Θεσσαλονίκης, Ιωσήφ Βρυέννιος, Μάρκος Ευγενικός, Γεννάδιος Σχολάριος.
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 81 | ✓ | ✓ | ||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 30 | ✓ | ✓ | ||
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | 9 | ✓ | |||
| Εξετάσεις | 2 | ✓ | |||
| Άσκηση κλείδας της Πατρολογίας | 3 | ✓ | |||
| Σύνολο | 125 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Εξέταση (100%). Προσμετράται θετικά η παρακολούθηση του μαθήματος.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Π. Χρήστου, Ελληνική Γραμματολογία, τόμ. Β΄, εκδ. Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 2003.
2. Αρχιμ. Νικολάου Ιωαννίδη, Θεολογία και γραμματεία από τον Θ΄ αιώνα και εξής, εκδ. Ν. Ιωαννίδη, Αθήνα 2007.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1. Χ. Κρικώνη, Πατερικά Μελετήματα. Γραμματολογικά-Δογματικά-Νηπτικά, τόμ. Α΄, Θεσσαλονίκη 2001.
2. Χ. Αραμπατζή, Χριστιανική Γραμματεία. Εκκλησιαστικοί συγγραφείς και κείμενα της πρώτης χιλιετίας, τόμ. Α΄, Θεσσαλονίκη 2008.
3. V. Lossky, H Μυστική Θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας, Θεσσαλονίκη 1964.
4. Ζ. Τσιρπανλή, Η Μεσαιωνική Δύση 5-15ος αι., Θεσσαλονίκη 2004.
5. Η προσωπικότητα και η θεολογία του Μ. Φωτίου, έκδ. Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα 2011.
6. Νικήτας Στηθάτος, Περί ψυχής, Βυζαντινοί Συγγραφείς 10, εκδ. Ζήτρος, Θεσσαλονίκη 2006.
7. Hilarion Alfeyev, Saint Symeon, the New Theologian, Oxford University Press 2000.
8. Στ. Παπαδόπουλου, Συνάντησις Ορθοδόξου και Σχολαστικής Θεολογίας, ΑΒ. 4, Θεσσαλονίκη 1970.
9. Α. Παπαδάκη- J. Meyendorff, Η χριστιανική Ανατολή και η άνοδος του Παπισμού. Η Εκκλησία από το 1071 έως το 1453, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2003.
10. Α. Κόλτσιου-Νικήτα, Το κύρος των Πατέρων της Εκκλησίας, Θεσσαλονίκη 2000.
11. Χ. Αραμπατζή, Ανθολόγια πατερικών κειμένων από το 13ο έως το 15ο αι. Η ερανιστική αποκρυστάλλωση του Σχίσματος από τον Ιωάννη Βέκκο στον Νικαίας Βησσαρίωνα, Θεσσαλονίκη 2011.
12. Αρχιμ. Ν. Ιωαννίδη, Ο Ιωσήφ Βρυέννιος, βίος-έργο-διδασκαλία, Αθήνα 1985.
13. Π. Χρήστου, Θεολογικά Μελετήματα 3. Νηπτικά και ησυχαστικά, Θεσσαλονίκη 1977.
14. Φ. Ιωαννίδη, Πτυχές της ορθόδοξης δυτικής εμπειρίας. Θεολογία, Γραμματεία, Πνευματικότητα, Θεσσαλονίκη 2010.
15. Πρακτικά Διεθνών Επιστημονικών Συνεδρίων Αθηνών και Λεμεσού με θέμα Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στην ιστορία και το παρόν, έκδ. Ι. Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος 2000.
Τελευταία Επικαιροποίηση
05-11-2015
