Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα μπορούν να εντρυφήσουν τις γνώσεις τους στην κατανόηση του δικαιοδοτικού ρόλου της Εκκλησίας από τον 12ο μ.Χ αιώνα και καθ΄όλη τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας και στη συμβολή της στη διαμόρφωση δικαιικών θεσμών στον βορειοελλαδικό και στον ευρύτερο Μακεδονικό χώρο.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Σχέση κανόνων και πολιτειακών διατάξεων στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Η παρακμή της νομοθετικής παραγωγής εκ μέρους του κράτους και η σταδιακή ανάληψη της αρμοδιότητος αυτής εκ μέρους της Εκκλησίας. Η απονομή δικαίου και οι πηγές του κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας. Η Θεσσαλονίκεια νομοκανονική γραμματεία του 14ου αιώνος. Οι δικαιικού περιεχομένου πατριαρχικές και συνοδικές αποφάσεις και η απονομή δικαιοσύνης από την πατριαρχική σύνοδο Κωνσταντινουπόλεως και τα επί μέρους εκκλησιαστικά όργανα. Ζητήματα οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου. Σχέσεις Οθωμανικού κράτους και Εκκλησίας στις τουρκοκρατούμενες περιοχές. Τα κανονικά δικαιώματα του οικουμενικού πατριαρχείου στον τουρκοκρατούμενο βορειοελλαδικό και στον ευρύτερο μακεδονικό χώρο.
Οι δεκατρείς ενότητες του μαθήματος διαρθρώνονται ως εξής:
1. Η κατάσταση του δικαίου από τον 12ο μέχρι και τον 14ο αιώνα.
2. Η νομοκανονική παραγωγή στη Θεσσαλονίκη κατά τον 14ο αιώνα.
3. Ο Ματθαίος Βλάσταρης, ο Κωνσταντίνος Αρμενόπουλος και το νομοκανονικό τους έργο.
4. Ο δικαιοδοτικός ρόλος της Εκκλησίας στην απονομή δικαίου από τον 14ο αιώνα και εξής.
5. Η επίδραση του κανονικού δικαίου στη διαμόρφωση δικαιικών θεσμών κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο.
6. Πατριαρχικές αποφάσεις και απονομή δικαίου στον τουρκοκρατούμενο βορειοελλαδικό χώρο.
7. Οι νομοκανονικές συλλογές των Παραδουνάβιων . Πηγές και περιεχόμενο.
8. Η Επαρχιακή Μητροπολιτική Σύνοδος Θεσσαλονίκης. Δικαιοδοσία, αρμοδιότητες, κανονικές αποφάσεις.
9. Το δίκαιο της μνηστείας και του γάμου στον τουρκοκρατούμενο βορειοελλαδικό χώρο.
10. Οι θρησκευτικού περιεχομένου διατάξεις των οθωμανικών βερατίων και φιρμανίων και η σημασία τους για τη διοίκηση των ορθοδόξων καθιδρυμάτων.
11. Το επιτίμιο του αφορισμού. Δίκαιο και πρακτική.
12. Νομοκανονικές διατάξεις και θεσμοί κληρονομικού δικαίου.
13. Τα πατριαρχικά δίκαια στον τουρκοκρατούμενο Μακεδονικό χώρο.
Λέξεις Κλειδιά
Δίκαιο, Τουρκοκρατία, Πατριαρχικές και συνοδικές αποφάσεις, Βυζαντινή αυτοκρατορία