Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.

Τίτλος Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΘΕΣΜΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ (1923-1974) Κωδικός ΙΣΕ 601 Τύπος Υποχρεωτικό ειδίκευσης Εξάμηνο E'-H' ECTS ??? Διδάσκων Ιωάννης Μουρέλος Βαθμίδα Καθηγητής γλώσσα διδασκαλίας Ελληνική Προαπαιτήσεις: Συνιστάται να μην επιλέγεται, αν δεν έχει κατοχυρωθεί το ΙΝΕ 101 Αντικειμενικοί στόχοι Επιχειρείται η προσέγγιση των ετών 1923-1974 μέσω διπλής οπτικής: της αντίληψης και άσκησης της εξουσίας αφενός και της προσβολής ή καταστολής των ελευθεριών αφετέρου. Κύριο χαρακτηριστικό των ετών αυτών είναι η εκδήλωση και για ικανό χρονικό διάστημα η διαπλοκή των δυο διχασμών που βίωσε ο ελληνικός λαός. Πρόκειται για ένα φαινόμενο, το οποίο προσδίδει συνοχή και συνέχεια στην κατά τα άλλα βεβαρημένη από γεγονότα, εντάσεις και ανατροπές εν λόγω εποχή. Διδακτικές μέθοδοιΗ διδασκαλία του μαθήματος γίνεται με διαλέξεις. Μέθοδος αξιολόγησης Γραπτή Εξέταση: 100%. Στις γραπτές εξετάσεις θα διερευνηθεί η έκταση και η κατανόηση των γνώσεων, όπως και η κριτική ικανότητα των φοιτητών. Με τη μέθοδο της υποβολής ερώτησης κρίσης, θα ζητηθεί από τους τελευταίους να προβούν σε συνδυασμούς επί της διδαχθείσας ύλης, οι οποίοι δεν έγιναν κατά τη διάρκεια των διαλέξεων. Για το λόγο αυτό η παρακολούθηση του μαθήματος κρίνεται απαραίτητη –μολονότι όχι υποχρεωτική—και η απομνημόνευση ως ασφαλής μέθοδος αποτυχίας. Εγχειρίδια1. Ν. Αλιβιζάτος, Οι πολιτικοί θεσμοί σε κρίση. Όψεις της ελληνικής εμπειρίας (1922-1974), Αθήνα, Θεμέλιο, 1995. [Κατά προτίμηση] 2. Γ. Αναστασιάδης, Σύγχρονη ελληνική πολιτική και συνταγματική ιστορία (1940-1986), Θεσσαλονίκη, Σάκκουλας, 1998.3. Γ. Αναστασιάδης, Πολιτική και συνταγματική ιστορία της Ελλάδας (1821-1941), Θεσσαλονίκη, Σάκκουλας, 2001. (Οι επιλογές έχουν ως εξής: εγχειρίδιο αρ.1 μόνο ή εγχειρίδια αρ.2 και 3 από κοινού)Προτεινόμενη βιβλιογραφία Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμοι ΙΕ΄ και ΙΣΤ΄, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών (τα κεφάλαια περί εσωτερικής πολιτικής). Αναλυτική περιγραφή μαθήματος ανά εβδομάδα (Syllabus) Εβδομάδα #1 Γνωριμία με το αντικείμενο του μαθήματος. Γενικά χαρακτηριστικά των ετών 1923-1974. Εβδομάδα #2 Η διαπλοκή των δυο Εθνικών Διχασμών (1923-1936). Αντίληψη και άσκηση της εξουσίας: Το φαινόμενο της διάκρισης των εξουσιών. Διείσδυση της εκτελεστικής εξουσίας στο πεδίο της νομοθετικής μέσω της καταπάτησης των διατάξεων του νόμου περί κατάστασης πολιορκίας και μέσω της πρακτικής των ειδικών εξουσιοδοτήσεων και των αναγκαστικών διαταγμάτων. Εβδομάδα #3 Η διαπλοκή των δυο Εθνικών Διχασμών (1923-1936). Προσβολή των συνταγματικών ελευθεριών των πολιτών: Το μέτρο της αναγκαστικής εκτόπισης, το Ιδιώνυμο του 1929 και το φαινόμενο του αντικομμουνισμού. Η καταστολή του κινήματος του 1935, η παλινόρθωση της μοναρχίας και η πορεία προς τη μεταξική δικτατορία. Εβδομάδα #4 Η μεταβατική περίοδος (1936-1945). Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου: Αντίληψη και άσκηση της εξουσίας. Εβδομάδα #5 Η μεταβατική περίοδος (1936-1945). Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου: Καταστολή των ελευθεριών. Η περίοδος της κατοχής (μορφές εξουσίας, η διεθνής παράμετρος και η εμπλοκή της στα ελληνικά πράγματα). Εβδομάδα#6 Η μεταβατική περίοδος (1936-1945). Από την απελευθέρωση έως την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας. Η κορύφωση του Β΄ Εθνικού Διχασμού (1945-1974). Ο Εμφύλιος πόλεμος: Αντίληψη και άσκηση της εξουσίας. Η ανατροπή της ισορροπίας των εξουσιών Εβδομάδα #7 Η κορύφωση του Β΄ Εθνικού Διχασμού (1945-1974). Ο Εμφύλιος πόλεμος: Η προσβολή των συνταγματικών ελευθεριών, διοικητικό και ποινικό σκέλος (αναγκαστική εκτόπιση, εκκαθαρίσεις στη δημόσια διοίκηση, στέρηση ιθαγένειας και δήμευση των περιουσιών, η δια νόμου θέσπιση του αντεθνικού εγκλήματος). Εβδομάδα #8 Η κορύφωση του Β΄ Εθνικού Διχασμού (1945-1974). Το φαινόμενο της σταδιακής αυτονόμησης των ενόπλων δυνάμεων από την πολιτική εξουσία. Η περίοδος της "Πειθαρχημένης Δημοκρατίας": Το Σύνταγμα του 1952, προϊόν των ψυχώσεων του εμφυλίου. Η πρακτική των νομοθετικών διαταγμάτων. Εβδομάδα #9 Η κορύφωση του Β΄ Εθνικού Διχασμού (1945-1974). Η περίοδος της "Πειθαρχημένης Δημοκρατίας": Οι παρεμβάσεις του Στέμματος στα πολιτικά πράγματα. Η προσβολή των συνταγματικών ελευθεριών. Εβδομάδα #10 Η κορύφωση του Β΄ Εθνικού Διχασμού (1945-1974). Η διολίσθηση προς τη δικτατορία. Το καθεστώς της 21ης Απριλίου: Αντίληψη και άσκηση της εξουσίας. Από την κατάλυση του κοινοβουλευτισμού έως το "δημοψήφισμα" του 1968. Εβδομάδα #11 Η κορύφωση του Β΄ Εθνικού Διχασμού (1945-1974). Το καθεστώς της 21ης Απριλίου: Αντίληψη και άσκηση της εξουσίας. Από την κατάλυση της βασιλείας έως την εξέγερση του Πολυτεχνείου (το κίνημα του Ναυτικού, το "δημοψήφισμα" του 1973 και το "φιλελεύθερο" άνοιγμα). Η ανατροπή του Παπαδόπουλου και η περίοδος Ιωαννίδη (Νοέμβριος 1973-Ιούλιος 1974). Εβδομάδα #12 Η κορύφωση του Β΄ Εθνικού Διχασμού (1945-1974). Το καθεστώς της 21ης Απριλίου: Η καταστολή των ελευθεριών. Η αποκατάσταση της Δημοκρατίας και το Σύνταγμα του 1975. Εβδομάδα #13 Επανάληψη και προετοιμασία για τις εξετάσεις.

14-01-2014