Θέματα Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας. Θεσμοί, κοινωνία, οικονομία, ιδεολογικά ρεύματα

Θέματα Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας. Θεσμοί, κοινωνία, οικονομία, ιδεολογικά ρεύματα. Ο Πόντος στον 19ο και τον 20ό αιώνα. Οι oικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι οποίες καθιστούσαν αδήριτη την ανάγκη μεταρρυθμίσεων, υπό την ασφυκτική πίεση των Ευρωπαίων ιδιαίτερα από το β΄ μισό του 18ου αιώνα, επηρέασαν αποφασιστικά και τη ζωή των κατοίκων του Πόντου: Η ελεύθερη ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα αναζωογόνησε την κίνηση στα λιμάνια της περιοχής. Η Αμισός (Σαμψούντα) αποτέλεσε τον σημαντικότερο εξαγωγικό κόμβο για τα προϊόντα τής ενδοχώρας της, ενώ η Τραπεζούντα αναδείχθηκε στο μεγαλύτερο μεταπρατικό κέντρο για την εξαγωγή εμπορευμάτων από την Περσία και την εισαγωγή βιομηχανοποιημένων προϊόντων από τη Δυτική Ευρώπη. Η άμεση γειτονία με την ορθόδοξη Ρωσική Αυτοκρατορία, εκτός από τις δημογραφικές ανακατατάξεις και αναταράξεις που επέφεραν οι πολεμικές της αναμετρήσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά την ίδια περίοδο, με την αναγκαστική εξοικεσία εκατοντάδων χιλιάδων μουσουλμάνων τού Καυκάσου, αποτέλεσε διαρκή πρόκληση και πρόσκληση για μετοικεσίες Ελλήνων και Αρμενίων του Πόντου. Η παράλληλη από την άλλη μεριά δραστηριότητα που ανέπτυξαν στο έδαφος του Πόντου καθολικοί και προτεστάντες ιεραπόστολοι προκάλεσε κατά καιρούς πρόσθετες αναστατώσεις στις τοπικές κοινότητες των Ορθοδόξων και ιδίως των Αρμενίων. Η εμφανής παρουσία των ξένων στην περιοχή, οι οικονομικοί και πολιτικοί τους ανταγωνισμοί, η εξασθένηση της ισχύος της κεντρικής εξουσίας, η ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας των χριστιανών προοιώνιζε τις νέες ανατροπές που επέρχονταν. Στόχος του μαθήματος είναι η επιστημονική προσέγγιση θεμάτων που συνδέονται με τις πολλαπλές επιδράσεις, απόρροια των αλλαγών που επισημάνθηκαν.

Πόντος, Έλληνες του Πόντου, Οθωμανική Αυτοκρατορία, Μ. Δυνάμεις, Μ. Θάλασσα, Προξενεία, Ανατολικό Ζήτημα, Ιεραπόστολοι

12-02-2018