Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Γνωστικοί στόχοι:
Το μάθημα αποτελεί επέκταση του υποχρεωτικού μαθήματος αυτού του εξαμήνου, εμβάθυνση και εφαρμογή νέων τάσεων στη φαρμακοχημική άποψη του σχεδιασμού φαρμακομορίων και στην επιτυχή αντιμετώπιση παθολογικών καταστάσεων χρησιμοποιώντας σύγχρονες φαρμακοχημικές μεθόδους. Αναλύονται:
- Δομικά υπόβαθρα φαρμακομορίων. Φυσικοχημικές ιδιότητες φαρμακομορίων. Βασικές αρχές σε μεθοδολογίες ανακάλυψης, βελτιστοποίησης και παραγωγής νέων χημικών οντοτήτων
- Οξειδωτικό στρες, αντιοξειδωτική φαρμακοθεραπεία. Φαρμακοχημικές απόψεις του βιολογικού στρες, σχέση οξειδωτικού και βιολογικού στρες. Δείκτες οξειδωτικού και βιολογικού στρες και σχέσεις μεταξύ τους. Συνέπειες οξειδωτικού και βιολογικού στρες στην υγεία.
Δεξιότητες:
Από τη διδασκαλία του μαθήματος αυτού, οι φοιτητές θα γνωρίζουν και θα κατανοούν:
-Τη τρισδιάστατη γραφική δημιουργία ενώσεων με χρήση υπολογιστικής μοριακής προσομοίωσης
-Τη δομική βελτιστοποίηση ενώσεων με χρήση υπολογιστικής μοριακής μηχανικής και κβαντομηχανικής
-Το δισδιάστατο σχεδιασμό ενώσεων και υπολογιστικός προσδιορισμός συντελεστή κατανομής και συντελεστή μερισμού
-Τη συμμετοχή του οξειδωτικού και βιολογικού στρες σε ασθένειες, παθολογικές καταστάσεις και στην απόκριση του οργανισμού σε ξενοβιοτικά
-Το ρόλο του φυσιολογικού αμυντικού μηχανισμού ως απόκριση σε στρες
Περιεχόμενο Μαθήματος
1) Βασίλης Δημόπουλος
Χημική βιολογία στη φαρμακοχημεία με επικέντρωση σε:
α) στερεοχημικούς παράγοντες και βιολογική δράση (εναντιομέρεια, διαστερεομέρεια, γεωμετρική ισομέρεια, τοποϊσομέρεια, ατροπισομέρεια, διαμορφωμερή)
β) φυσικοχημικές ιδιότητες και βιολογική δράση (λιποφιλία, υδροφοβία, ιονισμός, διαλυτότητα, εμβαδόν πολικής μοριακής επιφάνειας)
γ) βιοϊσοστέρεια
δ) θερμοδυναμική ανάλυση φαινόμενων σύνδεσης προσδεμάτων με υποδοχείς
δ) διαπερατότητα μέσω βιολογικών μεμβρανών
2) Ελένη Ρέκκα
Αναλύονται φαρμακοχημικές απόψεις του οξειδωτικού, καθώς και του βιολογικού στρες, ανάλυση των δεικτών και των σχέσεων μεταξύ τους. Σημασία του οξειδωτικού και του βιολογικού στρες σε ασθένειες της σύγχρονης κοινωνίας, π.χ. νόσοι Alzheimer, Parkinson, εμφάνιση και εκδήλωση βιολογικού στρες, και άλλες παθολογικές καταστάσεις. Τοξικότητα ξενοβιοτικών λόγω σχηματισμού ελευθέρων ριζών, τοξικοί μεταβολίτες, αντιοξειδωτική παρέμβαση.
3) Ιωάννης Νικολάου
Φαρμακοχημική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του σοβαρού προβλήματος της έλλειψης εκλεκτικότητας των υπαρχόντων αντικαρκινικών χημειοθεραπευτικών παραγόντων διαμέσου δύο κύριων στρατηγικών:
α) με σχεδιασμό αντικαρκινικών προφαρμάκων των οποίων η ενεργοποίηση τους θα λαμβάνει χώρα σε μεγάλο βαθμό σε καρκινικά κύτταρα, και
β) με χημική σύζευξη (π.χ. μέσω αμιδοποίησης ή εστεροποίησης) σε ήδη υπάρχοντα κλινικά αντικαρκινικά φάρμακα, με ποικίλες ειδικές ομάδες (π.χ. μονοκλωνικά αντισώματα, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, φυλλικό οξύ, υαλουρονικό οξύ, πεπτίδια) οι οποίες “αναγνωρίζουν” τα καρκινικά κύτταρα
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1) Βασίλης Δημόπουλος
- Richard B. Silverman “The Organic Chemistry of Drug Design and Drug Action”, Academic Press, 2004, ISBN-10: 0126437327
-Joseph J. Cannon “Pharmacology for Chemists”, Oxford University Press, 2007, ISBN-10: 0841239274
- Jonathan M. Goodman “Chemical Applications of Molecular Modelling”, The Royal Society of Chemistry, 1998, ISBN: 0854045791
- M. P. Edwards and D. A. Price, "Role of Physicochemical Properties and Ligand Lipophilicity Efficiency in Addressing Drug Safety Risks". Ann. Rep. Med. Chem., 45: 381–391 (2010)
- A. Avdeef, “Physicochemical profiling (solubility, permeability and charge state)”, Curr. Top. Med. Chem., 1, 277-351 (2001)
- N. A. Meanwell “Synopsis of Some Recent Tactical Application of Bioisosteres in Drug Design”, J. Med. Chem., 54, 2529–2591 (2011)
- J. Clayden, S. R. LaPlante et. al. “The Challenge of Atropisomerism in Drug Discovery” Angew. Chem. Int. Ed., 48, 6398 – 6401 (2009)
2) Ελένη Ρέκκα
- Ε.Α. Ρέκκα, Π.Ν. Κουρουνάκης, «Οργανική Φαρμακευτική Χημεία: Θέματα Φαρμακοχημείας-Σχεδιασμού Φαρμάκων», Εκδ. Φ. Χατζηπάντου, 2010 (ISBN 978-960-98594-3-1)
- R. Rodrigo, “Oxidative Stress and Antioxidants: Their Role in Human Disease”, 2009, Nova Science Pub Inc.
3) Ιωάννης Νικολάου
- Journal of Medicinal Chemistry (ACS Publications)
- Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters - Elsevier
- Bioorganic & Medicinal Chemistry (ISSN 0968-0896)