ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΛΑΩΝ

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΛΑΩΝ / HISTORY OF THE SLAVIC PEOPLE
ΚωδικόςΙΣΛ601
ΣχολήΦιλοσοφική
ΤμήμαΙστορίας και Αρχαιολογίας
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό, 2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID280007549

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΛΑΩΝ
Ακαδημαϊκό Έτος2017 – 2018
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Class ID
600115102
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Εξέταση)
  • Γερμανικά (Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τη μεσαιωνική ιστορία των Σλαβικών λαών, ενώ παράλληλα δίνεται η ευκαιρία συζήτησης ειδικών πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών και ιδεολογικών θεμάτων που έπαιξαν ρόλο στη διαμόρφωση της εικόνας του κάθε λαού και επέδρασαν στη μετέπειτα ιστορική του πορεία .
Γενικές Ικανότητες
  • Αυτόνομη εργασία
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η εξέταση των ιστορικών δεδομένων από την περίοδο της εγκατάστασης των σλαβικών φύλων στην Ευρώπη και τη Ρωσία κατά την περίοδο του Μεσαίωνα. Το μάθημα αναφέρεται ειδικότερα στις πολιτικές, πολιτιστικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που επικράτησαν στα μεσαιωνικά κράτη της Μεγάλης Μοραβίας, της Βουλγαρίας, της Σερβίας, της Ρωσίας, της Κροατίας, της Σλοβενίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, τις σχέσεις ανάμεσα στους Σλαβικούς λαούς και το Βυζάντιο, καθώς και τις σχέσεις τους με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη. Το μάθημα προσπαθεί να καλύψει αρκετά αναλυτικά την ιστορία των Σλαβικών λαών προσπαθώντας παράλληλα να φωτίσει διάφορα σύγχρονα ιστορικά γεγονότα που σχετίζονται με το παρελθόν των λαών αυτών. Εβδομάδα #1 Εισαγωγή για την καταγωγή και την κοιτίδα των Σλαβικών λαών, τη μετανάστευση των σλαβικών φύλων κατά την πρώιμη μεσαιωνική εποχή. Σλαβικές εγκαταστάσεις στον Ελλαδικό χώρο. Εβδομάδα #2 Η αποστολή των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου στο κράτος της Μεγάλης Μοραβίας και στη Παννονία. Το βυζαντινό υπόβαθρο της ιεραποστολής και η αντίδραση της Ρώμης. Εβδομάδα #3 Η δημιουργία του γλαγολιτικού και του κυριλλικού αλφαβήτου. Τα πρώτα σλαβικά γραπτά κείμενα. Οι μεσαιωνικές πηγές για τον βίο και το έργο των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου και των μαθητών τους. Εβδομάδα #4 Η προέλευση των Βουλγάρων. Ο σχηματισμός του Πρώτου Βουλγαρικού κράτους. Η βασιλεία του Βόρη Α΄ και του τσάρου Συμεών. Ο εκχριστιανισμός των Βουλγάρων. Κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Βυζαντινές και λατινικές πηγές για το Πρώτο βουλγαρικό κράτος και τις πολεμικές αναμετρήσεις μεταξύ των Βυζαντινών και των Βουλγάρων . Εβδομάδα #5 Η άνοδος των Κομητόπουλων και η δημιουργία του εφήμερου κράτους του Σαμουήλ. Οι πόλεμοι με το Βυζάντιο και η ήττα του Σαμουήλ από τον Βασίλειο Β΄ Βουλγαροκτόνο. Τα μνημεία του κράτους αυτού στη Βορειοδυτική Μακεδονία. Βυζαντινές και Λατινικές σχετικές πηγές. Εβδομάδα#6 Το Δεύτερο Βουλγαρικό κράτος. Η βασιλεία του τσάρου Καλογιάν, του Ιωάννη Ασέν Β΄ και του Ιωάννη Αλέξανδρου. Οι πρωτεύουσες του μεσαιωνικού βουλγαρικού κράτους. Γράμματα και τέχνες. Η πτώση του Τυρνόβου στους Οθωμανούς (1393). Εβδομάδα #7 Οι βυζαντινές πηγές σχετικά με τους Σέρβους (De administrando Imperio, κ.ά.). Η βυζαντινή πολιτική του εκχριστιανισμού των Σέρβων. Το κράτος της Ρασκίας και η άνοδος της δυναστείας των Νεμανιδών. Εβδομάδα #8 Ο άγιος Σάββας, ο πρώτος αρχιεπίσκοπος της Σερβικής Εκκλησίας, και οι πολιτικοί λόγοι της δημιουργίας της αυτοκέφαλης Σερβικής Εκκλησίας. Οι μεταφράσεις εκκλησιαστικών κανόνων (Νομοκάνονα, Kormchaja kniga). Εβδομάδα #9 Ο κράλης Μιλούτιν και η επέκταση του σερβικού κράτους. Ο τσάρος Στέφανος Δουσάν και η δημιουργία της Σερβικής «αυτοκρατορίας». Πολιτικές, οικονομικές και πολιτισμικές συνθήκες μέχρι την πρώση της Σερβίας στους Οθωμανούς. Εβδομάδα #10 Τα μεσαιωνικά κροατικά κρατικά μορφώματα (Δαλματική Κροατία και Παννονική Κροατία). Το βασίλειο της Κροατίας (δημιουργ. το 925) και ο “rex” Tomislav. Η περίοδος της βασιλείας του Peter Kreshimir Δ΄ και του Demetrius Zvonimir. Η κροατο-ουγγρική ένωση (1102-1527) Εβδομάδα #11 Η σλαβική εγκατάσταση στην περιοχή της Σλοβενίας. Οι Σλοβένοι υπό αβαρικό ζυγό. Οι πρώτες προσπάθειες για ανεξαρτησία. Η ενσωμάτωση της Σλοβενίας στην αυτοκρατορία των Αψβούργων. Εβδομάδα #12 Η Βοσνία μεταξύ του βασιλείου της Ουγγαρίας και της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η εξάπλωση της Βοσνίας υπό τον μπάνο Stjepan Kotromanic (1322-1353). Η ενσωμάτωση της Ερζεγοβίνης. Ο αγώνας του Tvrtko εναντίον της αριστοκρατίας και η δημιουργία ενός ανεξάρτητου βασιλείου. Εβδομάδα #13 Σύντομη αναφορά στην ιστορία του κράτους του Κιέβου. Ανακεφαλαίωση και συμπεράσματα. Παρουσιάσεις εργασιών.
Λέξεις Κλειδιά
Σλαβικοί λαοί, Βόύλγαροι, Σέρβοι, Κροάτες, Σλοβένοι, Μοραβοί, Ρώσοι, βυζαντινοσλαβικές σχέσεις
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Περιγραφή
Η διδασκαλία του μαθήματος γίνεται με διαλέξεις και με τη χρήση εποπτικού υλικού σε power point. Εκτός από την προτεινόμενη βιβλιογραφία σε κάθε μάθημα δίνεται προαιρετική συνιστώμενη βιβλιογραφία για επιπρόσθετη αναζήτηση πληροφοριών, καθώς και φωτοτυπίες με χάρτες και χωρία από πηγές.
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις391,3
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων602
Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων30,1
Συγγραφή εργασίας / εργασιών782,6
Σύνολο1806
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η αξιολόγηση του μαθήματος γίνεται με γραπτές και ενίοτε προφορικές εξετάσεις. Προαιρετικά ανατίθενται σύντομες εργασίες για την ενίσχυση της βαθμολογίας του ενδιαφερόμενου φοιτητή
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Διαμορφωτική)
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Διαμορφωτική)
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική)
  • Προφορική Εξέταση (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Γ. Κατσόβσκα-Μαλιγκούδη, Οι Σλάβοι των Βαλκανίων. Εισαγωγή στην ιστορία και τον πολιτισμό τους, Αθήνα εκδ. Gutenberg 2004. Μ. Νυσταζοπούλου-Πελεκίδου, Οι Βαλκανικοί Λαοί κατά τους Μέσους Χρόνους, Θεσσαλονίκη εκδ. Βάνιας 1992. Α.-Αι.Ταχιάος, Βυζάντιο, Σλάβοι, Άγιον Όρος. Αναδρομή σε αμοιβαίες σχέσεις και επιδράσεις, Θεσσαλονίκη 2006.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Avenarius, A., Ο βυζαντινός πολιτισμός και οι Σλάβοι. Το πρόβλημα της πρόσληψης και του μετασχηματισμού του βυζαντινού πολιτισμού από τους σλαβικούς λαούς (από τον 6ο έως τον 12ο αιώνα) (μτφρ. Αγγελική Δεληκάρη), Αθήνα 2008. Babić, A., Iz istorije srednjovekovne Bosne, Sarajevo 1972. Bakalov, G., Srednevekovnijat bălgarski vladetel, Sofija 1985. Božilov, I., Car Simeon Veliki (893-937). Zlatnijat vek na srednevekovnata Bălgarija, Sofija 1983. Βρυώνης, Σπ., Ιστορία των Βαλκανικών Λαών, Αθήνα χ.χ. Βυζάντιο και Σερβία κατά τον ΙΔ΄ αιώνα [Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Διεθνή Συμπόσια 3], Αθήνα, 1996. Charanis, P., «On the question of the Slavonic Settlements in Greece during the Middle Ages», Byzantinoslavica 10 (1949) 254-258. Charanis, P, «On the question of the Slavic Settlement in the Peloponnesus», Byzantinische Zeitschrift 46 (1953) 91-103. Χρυσός, Ευ., «Zur Grundung des ersten bulgarischen Staates», Cyrillomethodianum 2 (1972) 7-13. Ćirković, S., Istorija srednjovekovne bosanske države, Beograd 1964. Culdescu, St., History of the Medieval Croatia, The Hague 1964. Δεληκάρη, Α., «Η εικόνα της Μακεδονίας και η έννοια της «Μακεδονικότητας» στου σλαβικούς λαούς της Βαλκανικής κατά τη βυζαντινή πε ρίοδο», στο: Ι. Στεφανίδης – Βλ. Βλασίδης – Ευ. Κωφός (εκδ.), Μακεδονικές Ταυτότητες στο χρόνο. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις, Αθήνα, 2008, σσ. 134-184. Fine, J.V.A., The Early Medieval Balkans. A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century, Ann Arbor 1983. Fine, J.V.A., The Late Medieval Balkans. A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, Ann Arbor 1987. Gjuzelev, V., Bulgarien zwischen Orient und Okzident, Wien-Köln-Weimar 1993. Γόνης, Δ., Ιστορία των Ορθοδόξων Εκκλησιών Βουλγαρίας και Σερβίας, Αθήνα 21999. Hösch, E., Geschichte der Balkanländer. Von der Fruhzeit bis zur Gegenwart, München 1999. Jireček, K., Istorija Srba, τ. 1-2, Beograd 1952 Jireček, C.J., Geschichte der Bulgaren, Prag 1876 (ανατύπ. Hildesheim-New York 1977) Καραγιαννόπουλος, Ι., Ιστορία Βυζαντινού κράτους, τ. 2: Ιστορία μέσης βυζαντινής περιόδου (565-1081), Θεσσαλονίκη 1993 (5η ανατ.)· τ. 3: Ιστορία υστέρας βυζαντινής περιόδου (1081-1204), μ.1: Τελευταίες λάμψεις (1081-1204), Θεσσαλονίκη 1999. Καραγιαννόπουλος, Ι., «Η βουλγαρική πολιτική στα Βαλκάνια το πρώτο μισό του 13ου αι.», Εγνατία 2 (1990) 11-29. Καραγιαννόπουλος, Ι., Χάρτες Μέσης Βυζαντινής Περιόδου (565-1081), Θεσσαλονίκη 1993. Κίσσας, Σ. Το ιστορικό υπόβαθρο των καλλιτεχνικών σχέσεων Θεσσαλονίκης και Σερβίας. Από το τέλος του ΙΒ΄ αιώνα μέχρι τον θάνατο του κράλη Μιλούτιν (μτφρ. Ε. Ν. Κυριακούδης), Θεσσαλονίκη 2004. Klaić, N., Srednjovekovna Bosna, Zagreb 1989 Κόλια-Δερμιτζάκη, Α., «Η εικόνα των Βουλγάρων και της χώρας τους στις βυζαντινές πηγές του 11ου και 12ου αιώνα», στο: Νικολάου – Τσικνάκης (επιμ.), Βυζάντιο και Βούλγαροι, σσ. 59-89. Maksimović, Lj., Η εθνογένεση των Σέρβων στον Μεσαίωνα, Αθήνα 1994 (διάλεξη στη σειρά «Η σημερινή βαλκανική κρίση και το ιστορικό της υπόβαθρο. Η δημιουργία των βαλκανικών κρατών» (3 Δεκεμβρίου 1992). Maksimović, Lj.. «Το Βυζάντιο και οι Σέρβοι τον 11ο αιώνα: Ζήτημα εσωτερικής ή εξωτερικής πολιτικής της αυτοκρατορίας», στο: Η αυτοκρατορία σε κρίση(;), σσ. 75-85. Μουτσόπουλος, Ν. Κ., Βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Μακεδονίας. Εκκλησίες του Νομού Φλώρινας, Θεσσαλονίκη 2003. Νικολάου, Κ. – Κ. Τσικνάκης (επιμ.), Βυζάντιο και Βούλγαροι (1018-1185) [Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. Διεθνή Συμπόσια 18], Αθήνα 2008. Ostrogorski, G., Serska oblast posle Dušanove smrti [Posebna izdanja Vizantinološkog Instituta 9], Beograd 1965. Srejović, D. κ.ά., Istorija srpskog naroda, τ. 1: Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), Beograd 1981, 21994. Ταχιάος, Α.-Αι., «Το εφήμερο κράτος του Σαμουήλ (976-1018). Τα σχετικά με αυτό προβλήματα», στο έργο του ίδιου Βυζάντιο, Σλάβοι, Άγιον Όρος. Αναδρομή σε αμοιβαίες σχέσεις και επιδράσεις, Θεσσαλονίκη 2006, σσ. 367-387. Pirivatrić, Sr., Samuilova država. Obim i karakter [Vizantološki Institut SANU posebna izdanja 21], Beograd 1997. Podskalsky, G.. Theologische Literatur des Mittelalters in Bulgarien und Serbien 865-1459, München 2000. Prinzing, G., Die Bedeutung Bulgariens und Serbiens in den Jahren 1204-1219 im Zusammenhang mit der Entstehung und Entwicklung der byzantinischen Teilstaaten nach der Einnahme Konstantinopels infolge des 4. Kreuzzuges [Miscellanea Byzantina Monacensia 12], München 1972.
Τελευταία Επικαιροποίηση
02-07-2015