Μουσική, Ιστορία, Πολιτική: Από τον Ρεαλισμό στον Μεταμοντερνισμό

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΜουσική, Ιστορία, Πολιτική: Από τον Ρεαλισμό στον Μεταμοντερνισμό / Music, History, Politics: From Realism to Postmodernism
ΚωδικόςΚΕ0Χ27
ΣχολήΚοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών
ΤμήμαΠολιτικών Επιστημών
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό, 2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή
Υπεύθυνος/ηΣπυρίδων Μαρκέτος
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID100001326

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΜουσική, Ιστορία, Πολιτική:Από τον Μοντεβέρντι στον Βέρντι
Ακαδημαϊκό Έτος2018 – 2019
Περίοδος ΤάξηςΧειμερινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Class ID
600122642

Πρόγραμμα Τάξης

ΚτίριοΔημοσιογραφίας (Εγνατίας 46)
ΌροφοςΌροφος 3
ΑίθουσαΑΙΘΟΥΣΑ 3Α (329)
ΗμερολόγιοΤρίτη 18:00 έως 21:00
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Εξέταση)
  • Γαλλικά (Εξέταση)
  • Ιταλικά (Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Δεν υπάρχουν, πέρα από το αυτονόητο ενδιαφέρον για την μουσική, την ιστορία και την πολιτική.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Θα έχετε μια ιστορικά εμπεριστατωμένη εικόνα των πολιτικών και κοινωνικών προβλημάτων και αντιλήψεων στις εποχές της Απολυταρχίας, της Γαλλικής Επανάστασης, του Κλασικισμού, του Ρομαντισμού και των παλαιότερων ευρωπαϊκών εθνικών κινημάτων, ούτως ώστε να μπορείτε να ερμηνεύετε στοιχειωδώς την αποτύπωσή τους σε ‘υψηλές’ μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης. Θα εισαχθειτε στη σύγχρονη έρευνα στην κοινωνική ιστορία της μουσικής, και ιδίως στο πεδίο της μουσικής άρθρωσης πολιτικών και κοινωνικών ιδεών. Θα μπορείτε στοιχειωδώς να συνδέετε ‘υψηλές’ μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης με σύγχρονες πολιτικές και κοινωνικές ιδέες και αντιλήψεις.
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Στο εισαγωγικό αυτό μάθημα προσεγγίζουμε την ευρωπαϊκή διανοητική, πολιτική και κοινωνική ιστορία των τελευταίων τετρακόσιων χρόνων υπό το πρίσμα μιας ‘διασκέδασης εξωτικής και παράλογης’, σύμφωνα με τον Δόκτορα Τζόνσον, δηλαδή ενός συγκεκριμένου τύπου μουσικης -της όπερας. Δεν επιδιώκουμε μια μουσικολογική προσέγγιση ούτε να δώσουμε μια συνοπτική ιστορία της όπερας. Χρησιμοποιούμε την όπερα ως μέσο για να εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους συγκεκριμένες κοινωνίες, από την εποχή της Απολυταρχίας ως τα εθνικά κινήματα του δέκατου ένατου αιώνα, σκέφτονταν και συζητούσαν κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα. Κύριοι τόποι του μαθήματός μας είναι η αριστοκρατική όπερα της Φλωρεντίας, η εμπορική όπερα της Βενετίας, η αυλική όπερα της Νάπολης, του Λονδίνου και του Παρισιού, η όπερα του Διαφωτισμού και της εποχής της Γαλλικής Επανάστασης, η όπερα και ο Ρομαντισμός, και η όπερα και το έθνος. Ζητήματα τάξης, φύλου, θρησκείας, έθνους και ράτσας συζητούνται εν εκτάσει, καθώς και οι οριενταλιστικές και αποικιοκρατικές αντιλήψεις. Επισκεπτόμαστε σταθερά τις διαφορετικές χρονικότητες που συνδυάζει κάθε παράσταση όπερας -ιστορικός χρόνος σύνθεσης, ιστορικός χρόνος στον οποίο εντοπίζεται η πλοκή από τον συνθέτη, εσωτερικός χρόνος των μουσικών στιγμών της πλοκής, ιστορικός χρόνος στον οποίο τοποθετεί την πλοκή η συγκεκριμένη παράσταση, χρόνος της παράστασης, και τέλος ο δικός μας ιστορικός και προσωπικός χρόνος. Ο περισσότερος κόσμος πιστεύει πως η μουσική μορφή της όπερας αντιστοιχεί στις ευαισθησίες περασμένων εποχών, ενώ σχολιαστές όπως ο Σλαβοϊ Ζίζεκ εντοπίζουν τη χρυσή εποχή της στον δέκατο ένατο αιώνα. Στο μάθημά μας ωστόσο θα εστιάσουμε στην όπερα πριν από τον δέκατο ένατο αιώνα, προσπερνώντας έτσι την περίοδο που είναι πιο γνωστή στον πολύ κόσμο αλλά και σημαντικά ονόματα όπως του Ροσσίνι και του Βάγκνερ. Θα στρέψουμε την προσοχή μας στην αξιόλογη αναγέννηση, σήμερα, της παλαιότερης όπερας, αλλά και στις σύγχρονες παραγωγές που μπορούν όχι μόνο να μας κάνουν οικεία την πολιτική παλαιότερων αιώνων αλλά και να μας μιλήσουν άμεσα και ηχηρά για τη δική μας ζωή. Τα ονόματα συνθετών που θα συζητήσουμε συχνότερα είναι του Μοντεβέρντι και του μαθητή του Καβάλι, του Πέρσελ και του Πέπυς, του Βιβάλντι και του Χαίντελ, του Σαλιέρι και του Μότσαρτ, και έπειτα του Μούσοργκσκι και του Ρίμσκι Κόρσακοφ. Και μεταξύ των σύγχρονων διευθυντών, του Ρενέ Γιάκομπς, του Ουίλλιαμ Κρίστι, του Άλαν Κέρτις, του Κρυστόφ Βαρλικόφσκι και του Πήτερ Σέλλαρς. Βασικό μας εγχειρίδιο, δυστυχώς στα αγγλικά, επειδή δεν έχει μεταφραστεί ακόμη, η Ιστορία της Δυτικής μουσικής του Ρίτσαρντ Ταρούσκιν. Η λειτουργική γνώση της αγγλικής είναι απαραίτητη για να το μελετήσουμε. Για να παρακολουθήσετε το μάθημα δεν απαιτείται προηγούμενη εξοικείωση με τον κόσμο της όπερας. Αρκεί να δείξετε σοβαρό ενδιαφέρον. Προκειμένου να γίνουν οι παραδόσεις πιο ελκυστικές δεν ακολουθούμε στην παρουσίασή μας αυστηρή χρονολογική σειρά, και τις αρθρώνουμε γύρω από προβολές εξαιρετικών παραστάσεων, με ελληνικούς ή αγγλικούς υποτίτλους. Καθώς οι τελευταίες δεν είναι πάντοτε οι πιο ενδιαφέρουσες από μουσική άποψη, τις συμπληρώνουμε με αποσπάσματα από άλλες μουσικά εξαιρετικές παραστάσεις. Κάθε τρίωρο μάθημα ξεκινά με την παρουσίαση μιας τέτοιας όπερας και την ανίχνευση του ιστορικού της πλαισίου. Έπειτα, αφού την δούμε, τήν συζητούμε προσπαθώντας να εξηγήσουμε τις συνθήκες υπό τις οποίες δημιουργήθηκε, να ερμηνεύσουμε τις πολλαπλές της σημασιοδοτήσεις τόσο στη δική της εποχή όσο και αργότερα, και να παρουσιάσουμε τους διάφορους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ιδωθεί σήμερα. Το μάθημα αυτό συνεχίζεται σε ένα άλλο σεμιναριακό μάθημα επιλογής με θέμα τον ύστερο δέκατο ένατο και τον εικοστό αιώνα, "Μουσική,ιστορία, πολιτική. Ρεαλισμός, μοντερνισμός, και τρέχουσες τάσεις".
Λέξεις Κλειδιά
Όπερα, Απολυταρχία, Διαφωτισμός, Ρομαντισμός, Κλασικισμός, Οριενταλισμός, έθνος, μουσική, ιστορία, πολιτική, μπαρόκ, ροκοκό, Κλαούντιο Μοντεβέρντι, Χένρυ Πέρσελ, Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ, Αντόνιο Βιβάλντι, Βολφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, εθνικισμός, φύλο, κοινωνική τάξη, καπιταλισμός, επανάσταση, αποικιοκρατία
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Βιντεοδιαλέξεις
  • Ήχος
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις
Σεμινάρια
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων
Εξετάσεις
Σύνολο
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Στις διωρης διάρκειας γραπτές εξετάσεις μετά τη λήξη των μαθημάτων πρέπει να απαντήσετε σε δυο ερωτήσεις. Στις απαντήσεις πρέπει να συνδυάζετε στοιχεία απ' όλη την ύλη που αφομοιώσατε, τις παραδόσεις του μαθήματός μας, αλλά και τις εγκύκλιες γνώσεις σας. Τα γραπτά σας πρέπει να δείχνουν ότι μελετήσατε κριτικά και σε βάθος τα ζητήματα που πραγματευτήκαμε σ' αυτό το μάθημά μας και στα άλλα, καί ότι έχετε δει τις όπερες τις οποίες είδαμε και συζητήσαμε. Eπίσης ν' αποφεύγουν τη χρήση κλισέ και στερεότυπων εκφράσεων, ή παντός καιρού γενικοτήτων, καθώς και την ασυνάρτητη σύνταξη και τις εκτός θέματος παρεκβάσεις. Η πολυλογία είναι μείον, η ευγλωττία συν. Tα κείμενα που παίρνουν άριστα διαπνέονται από κριτικό πνεύμα και χαρακτηρίζονται από λιτό και σαφές ύφος. Mε τη βάση βαθμολογούνται τα γραπτά που μαρτυρούν απλώς στοιχειώδη πραγματολογική γνώση του αντικειμένου μας και κριτική διάθεση. Απορρίπτονται τα γραπτά που δεν δείχνουν να προηγήθηκε επιμελής μελέτη της εξεταστέας ύλης. Όλες οι όπερες που παρουσιάζονται στο πλαίσιο του μαθήματος βρίσκονται και στο διαδίκτυο, σε ιστοτόπους όπως το youtube, και για να απαντήσετε ικανοποιητικά στις ερωτήσεις των εξετάσεων είναι απαραίτητο να τις έχετε δει. Γραπτά τα οποία μαρτυρούν το αντίθετο δεν παίρνουν πάνω από τη βάση.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
ΠΡΟΤΑΣΗ 1 59357532 J. MACHLIS - C. FORNEY ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ FAGOTTOBOOKS 2014 ΑΘΗΝΑ ΠΡΟΤΑΣΗ 2 15515 Γκέοργκ Λούκατς, Αισθητική της μουσικής 2018 ΑΘΗΝΑ
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Richard Taruskin, The Oxford History of Western Music, vols 3-4, Oxford University Press 2010. Ιδίως τα κεφάλαια τα οποία αφορούν την όπερα.
Τελευταία Επικαιροποίηση
04-03-2019