Περιεχόμενο Μαθήματος
Αντικείμενο του Μαθήματος
Η οικονομία της υγείας έχει ως αντικείμενο την οικονομική προσέγγιση του συστήματος υγείας το οποίο διερευνάται, στο πλαίσιο των παραδόσεων, ως ένα ανοιχτό ανθρώπινο οικοσύστημα που δεν περιορίζεται μόνο στον τομέα της ιατρικής περίθαλψης.
Το πεδίο έρευνας του γνωστικού αυτού αντικειμένου είναι ευρύτατο και απαιτεί συχνά διεπιστημονική προσέγγιση.
Σκοπός του Μαθήματος
Ο σκοπός του μαθήματος είναι η εκμάθηση βασικών αρχών της οικονομίας της υγείας και μια πρώτη εξοικείωση μ ένα γνωστικό αντικείμενο χρήσιμο για όσους και όσες επιθυμούν να απασχοληθούν στον ευρύτερο τομέα της υγείας.
Η διδασκαλία του γνωστικού αντικειμένου σε ξένα πανεπιστήμια
Η οικονομία της υγείας είναι ένα σύγχρονο αντικείμενο της οικονομικής επιστήμης που διδάσκεται διεθνώς στα περισσότερα πανεπιστήμια. Ενδεικτικά αναφέρονται τα παρακάτω:
Στις Η.Π.Α., στο πανεπιστήμιο του Harvard ανήκει τo Department of Health Care policy (H.C.P.) που υπάγεται στην ιατρική σχολή και το Harvard Institute of Economic Research (HIER). Στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας υπάρχει το Leonard Davis Institute και το Health Care System department που συγκεντρώνουν πολλούς ερευνητές. Εκτός από αυτούς τους μεγάλους πόλους υπάρχουν πολλά κέντρα έρευνας όπως το Lister Hill Center for Health Policy (LHCHP), τo Department of Health Management and Policy (DHMP), το Health System Change (HSC), το Center for Cost and Outcomes Research (CCOR) και το Department Economics of Human Resources(HER).
Στην Καλιφόρνια υπάρχει το Berkley με το Center on the Economics and Demography of Aging (CEDA), στο Stanford το Center of Health Policy (CHP) και το Center for Primary Care and Outcomes Research (PCOR), και το UCLA με το Center for Health Policy Research (CHPR).
Στον Καναδά τα σημαντικότερα κέντρα είναι: το Center for Health Economics and Policy Analysis (CHEPA), του Παν/μίου του McMaster και το Center for Health Services & Policy Research (CHSPR) του Παν/μίου του Βανκούβερ και η ομάδα διεπιστημονικής έρευνας στην υγεία (GRIS) του Παν/μίου του Μόντρεαλ.
Στην Αυστραλία υπάρχει το Center for Health Economics and Research Evaluation (CHERE) του Παν/μίου του Sydney και το Center for Health Program Evaluation (CHPE) του Παν/μίου Monash.
Στην Ευρώπη στη Μεγάλη Βρετανία υπάρχουν δυο από τα μεγαλύτερα κέντρα Έρευνας : το London School of Economics (LSE) και το Παν/μιο του York με το Center for Health Economics και το Department of Economics and Related Studies (DERS).Επίσης υπάρχουν άλλα κέντρα οικονομικών της υγείας στο Παν/μιο της Οξφόρδης, στο Παν/μιο του Brunel και στο Παν/μιο του Sheffield.
Στη Γερμανία υπάρχει το Department of Ηealth Economics του Παν/μίου του Ulm και το Institute for Health Economics and Clinical Epidemiology του Παν/μίου της Κολωνίας.
Στην Ιταλία το κυριότερο κέντρο βρίσκεται στο Παν/μιο του Μιλάνου. Είναι το Health Care Management Research Center που είναι ένα από τα πιο σημαντικά στης Ευρώπης.
Στην Ισπανία υπάρχει το Center de Recerca en Economia i Salut του Παν/μίου της Βαρκελώνης.
Στην Ολλανδία υπάρχει το Παν/μιο Erasmus του Rotterdam και στη Σουηδία το Center for Health Economics του Παν/μίου της Στοκχόλμης.
Στη Γαλλία υπάρχουν πολλά εξειδικευμένα κέντρα στο Παρίσι, τη Ντιζόν, τη Λυών, τη Λιλ και τη Μασσαλία. Τα κυριότερα είναι το Laboratoire d économie et de gestion des organizations en santé (LEGOS), του Παν/μίου Paris-Dauphine, το Centre de recherché en économie et gestion appliqué a la sante (CREGAS-Unite IéNSERM U537) του Kremlin-Bicetre, το Centre de recherche medicine, sciences, Santé et societé (CERMES-UNITE INSERM U304), που βρίσκεται στο Παρίσι. Στη Ντιζόν υπάρχει το Groupe de recherche en Economie de la Santé et protection sociale (GRES) του Παν/μίου της Βουργουνδίας, στη Λυών το Laboratoire d analyse des systemes de santé (LASS) του Παν/μίου της Λυών -1 και στη Μασσαλία η μονάδα INSERME U379, που συνδέεται με το GREQAM του Παν/μίου Aix-Marseille
Τρόπος Διδασκαλίας
Οι Παραδόσεις του μαθήματος γίνονται με τις τεχνικές της ενεργής και της συνεργατικής μάθησης που δίνει ευκαιρίες στους φοιτητές για ουσιαστική συζήτηση, γραφή, ανάγνωση και βαθιά σκέψη της ύλης, των ιδεών και των θεμάτων του γνωστικού αυτού αντικειμένου.
Όταν είναι αναγκαίο, το μάθημα γίνεται με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή και εξοπλισμού προβολής.
Τρόπος Αξιολόγησης
H αξιολόγηση γίνεται με γραπτές εξετάσεις κατά την εξεταστική περίοδο, στο τέλος του εξαμήνου. Όσοι φοιτητές/τριες είχαν ενεργή και συστηματική συμμετοχή στη μαθησιακή διαδικασία, καθώς και στην εκπαιδευτική επίσκεψη στο νοσοκομείο, έχουν το δικαίωμα να δώσουν μία τελική απαλλακτική πρόοδο.
Περιεχόμενο Μαθημάτων
Ενότητα 1: Γέννηση, εξέλιξη και ιδιαιτερότητες του κλάδου της Οικονομίας της Υγείας.
(Πηγή: Λ. Αντωνοπούλου, Δαπάνες και πολιτικές υγείας στην Ευρώπη, κεφάλαια: 1, 2, 3).
Ενότητα 2: Η εξέλιξη των δαπανών υγείας και παράγοντες που επηρεάζουν την αυξητική τους πορεία.
(Πηγή: Λ. Αντωνοπούλου, Δαπάνες και πολιτικές υγείας στην Ευρώπη, κεφάλαια: 1, 2, 3).
Ενότητα 3: Πολιτικές και συστήματα υγείας
Πολιτικές υγείας και μεταρρυθμίσεις των συστημάτων υγείας στην Ευρώπη.
Το Ελληνικό Σύστημα Υγείας
(Πηγή: Λ. Αντωνοπούλου, Δαπάνες και πολιτικές υγείας στην Ευρώπη, κεφάλαιο: 4).
Ενότητα 4: Εισαγωγή στην οικονομική αξιολόγηση των προγραμμάτων υγείας:
Σκοπιμότητα της οικονομικής αξιολόγησης
Βασικές έννοιες και αρχές
Ιδιαιτερότητες και περιορισμοί
(Πηγή: Michael F. Drummond et al, Μέθοδοι οικονομικής αξιολόγησης των προγραμμάτων υγείας, κεφάλαιο 2.
Ενότητα 5: Εισαγωγή στις μεθόδους οικονομικής αξιολόγησης των προγραμμάτων υγείας:
Μερική και πλήρης οικονομική αξιολόγηση
Μέθοδοι πλήρους οικονομικής αξιολόγησης
(Πηγή: Μέθοδοι οικονομικής αξιολόγησης των προγραμμάτων υγείας, κεφάλαιο 4 (σελ. 88 – 111), κεφάλαιο 5 (σελ. 146 - 170), κεφάλαιο 6 (σελ. 205 – 211), κεφάλαιο 7 (σελ. 305 – 311)
Ενότητα 6: Οικονομική προσέγγιση του Νοσοκομείου
Χρηματοδότηση Νοσοκομείου.
Διαχείριση Νοσοκομείου (Επίσκεψη και διάλεξη στο Νοσοκομείο Παπαγεωργίου).
Ενότητα 7: Αξιολόγηση φοιτητών
Παρουσίαση Εργασιών.
Πρόοδος.
Προτεινόμενα θέματα εργασιών
Τα ελλείμματα των νοσοκομείων και τρόποι αντιμετώπισης τους.
Οι ανισότητες στην υγεία.
Ανάλυση και Κριτική του Ελληνικού Συστήματος Υγείας.
Οργάνωση και διοίκηση του Ελληνικού νοσοκομείου
Ομοιογενείς διαγνωστικές κατηγορίες (DRGs). Ανάλυση και κριτική
Διδακτικά συγγράμματα
(1) Αντωνοπούλου Λ., (2010), «Δαπάνες και Πολιτικές Υγείας στην Ευρώπη», Εκδόσεις Ζυγός.
(2) T. Rice, «Τα οικονομικά της υγείας σε επανεξέταση, Κριτική, 2006 Αθήνα.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- Beresniak A., G. Duru, Economie de la Santé, Masson, 1992.
- «Dix ans d’ avancées en économie de la Santé» actes des XIXes journées des
Economistes de la Santé Français, John Libbey Eurotext, 1997.
- Feldstein P J, “Health Care Economics”, Delmar Publishers, 1988.
- Fuchs V., The Health Economy, Harvard University Press, 1986.
- Johnson – Lans Shirley, A Health Economics Primer, Pearson Educations, 2005.
- Player S., «Activity-based analyses lead to better decision making. (cost management strategies in the health care industry)», στο Healthcare Financial Management, 1998.
- Rice T., Τα Οικονομικά τα Υγείας σε επανεξέταση, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, 2006
- Tanti – Hardouin N., Economie de la Santé, Armand Colin, 1994.
- Williams A. (Ed), Health and economics, Macmillan Press, 1987.
- Wolper F. Lawrence, Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, εκδ.Mediforce, 2001.
- Καλογεροπούλου Μ., Μουρδουκούτας Π. ‘Υπηρεσίες Υγείας. Συστήματα, χρηματοδότηση, αγορά’. Κλειδάριθμος, 2007
- Κυριόπουλος Γ.(επιμέλεια), η Πολιτική της υγείας στην Ελλάδα, στο σταυροδρόμι των επιλογών, Θεμέλιο, Αθήνα 1995.
- Οικονόμου Χ., Οι σύγχρονες εξελίξεις στα συστήματα υγείας. Προβλήματα και τάσεις, στο συλλογικό έργο του: ‘Η μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους’, επιμέλεια: Σακελλαρόπουλος Θ., εκδ. Κριτική, 1999.
- Σούλης, Οικονομική της Υγείας, Εκδόσεις Παπαζήσης, 1998.
- Τούντας Γ., Πολιτική Υγείας, Οδυσσέας, 2002.
- Υφαντόπουλος Γ., Τα Οικονομικά της Υγείας, Τυπωθήτω, 2003.
- Σουλιώτης Κ. (επιμέλεια), Πολιτική και οικονομία της υγείας, Παπαζήσης, 2007.
- Χατζηανδρέου Ε., Σουλιώτης Κ., (επιμέλεια), Μεταρρυθμίσεις Συστημάτων Υγείας, Παπαζήσης, 2005.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
- T. Rice, «Τα οικονομικά της υγείας σε επανεξέταση, Κριτική, 2006 Αθήνα.
- Beresniak A., G. Duru, Economie de la Santé, Masson, 1992.
- «Dix ans d’ avancées en économie de la Santé» actes des XIXes journées des
Economistes de la Santé Français, John Libbey Eurotext, 1997.
- Feldstein P J, “Health Care Economics”, Delmar Publishers, 1988.
- Fuchs V., The Health Economy, Harvard University Press, 1986.
- Johnson – Lans Shirley, A Health Economics Primer, Pearson Educations, 2005.
- Player S., «Activity-based analyses lead to better decision making. (cost management strategies in the health care industry)», στο Healthcare Financial Management, 1998.
- Rice T., Τα Οικονομικά τα Υγείας σε επανεξέταση, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, 2006
- Tanti – Hardouin N., Economie de la Santé, Armand Colin, 1994.
- Williams A. (Ed), Health and economics, Macmillan Press, 1987.
- Wolper F. Lawrence, Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, εκδ.Mediforce, 2001.
- Καλογεροπούλου Μ., Μουρδουκούτας Π. ‘Υπηρεσίες Υγείας. Συστήματα, χρηματοδότηση, αγορά’. Κλειδάριθμος, 2007
- Κυριόπουλος Γ.(επιμέλεια), η Πολιτική της υγείας στην Ελλάδα, στο σταυροδρόμι των επιλογών, Θεμέλιο, Αθήνα 1995.
- Οικονόμου Χ., Οι σύγχρονες εξελίξεις στα συστήματα υγείας. Προβλήματα και τάσεις, στο συλλογικό έργο του: ‘Η μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους’, επιμέλεια: Σακελλαρόπουλος Θ., εκδ. Κριτική, 1999.
- Σούλης, Οικονομική της Υγείας, Εκδόσεις Παπαζήσης, 1998.
- Τούντας Γ., Πολιτική Υγείας, Οδυσσέας, 2002.
- Υφαντόπουλος Γ., Τα Οικονομικά της Υγείας, Τυπωθήτω, 2003.
- Σουλιώτης Κ. (επιμέλεια), Πολιτική και οικονομία της υγείας, Παπαζήσης, 2007.
- Χατζηανδρέου Ε., Σουλιώτης Κ., (επιμέλεια), Μεταρρυθμίσεις Συστημάτων Υγείας, Παπαζήσης, 2005.