Δογματική III: Ορθόδοξη Δογματική και Συμβολική Θεολογία: συγκριτική εξέταση δογματολογικών θεμάτων στην ιστορία και το παρόν

Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.

Σκοπός τῆς εἰσαγωγικῆς στή δογματική ἐπιστήμη γνώσης εἶναι ἡ συστηματική ἐξέταση τῶν θεολογικῶν ἐκκλησιαστικῶν μνημείων πού ἀποτυπώνουν τήν πίστη τῆς ἐκκλησίας γιά τήν ἀνθρώπινη σωτηρία. Ἡ πρόκληση τῶν αἱρέσεων ἐξετάζεται στό πλαίσιο ὅπου φαίνεται ὅτι παρακινεῖ τούς ἐκκλησιαστικούς συγγραφεῖς νά ἐκφραστοῦν καί νά περιγράψουν αὐτή τήν πίστη πού ἀναλύεται ἀπό τίς ἁγιογραφικές της ρίζες καί ἀντιτίθενται σέ ὅποια ἀπειλή προσβάλλει τή βίωση τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου ὡς καθολικοῦ γεγονότος ἐν Θεῶ. Τό μάθημα δέν περιορίζεται στήν ἁπλή παράθεση στοιχείων, ἀλλά κινεῖται στό πλαίσιο τῆς συστηματικῆς διασύνδεσης τῶν ἱστορικών γεγονότων θεολογικῆς σημασίας, με ταυτόχρονη ἐξέταση τῆς γένεσης καί τῆς δράσης τῶν δυνάμεων πού ὁδηγοῦν στή μορφολογική ἀνάπτυξη τῶν δογμάτων. Σαφῶς ἡ ἱστορία τῶν δογμάτων μᾶς εἰσαγάγει καί στούς κοινωνικοπολιτικούς παράγοντες καί τήν καθημερινή ζωή τοῦ ἀνθρώπου στήν ἱστορία, ὥστε νά κατανοήσουμε τίς διαιρέσεις στό πολιτικοκοινωνικό ἐπίπεδο, στόν βαθμό πού αὐτές ἔκαναν (ἤ γινόντουσαν) ὄργανο (ἀπό) τή θεολογία. Ἡ χριστιανική θεολογική εἰκόνα δέν ἔμεινε ἀνά τούς αἰῶνες ἀκέραια. Εἶναι σπασμένη σέ κομμάτια. Ἡ ὀρθόδοξη θεολογία, πάντως, φαίνεται μέσα ἀπό τίς Οἰκουμενικές της Συνόδους νά μή θέλει νά χάσει ἀπό τό ὀπτικό της πεδίο τόν ὅλο Χριστό, τόν ὅλο Θεό καί τόν ὅλο Ἄνθρωπο. Ἡ ἐξέταση, λοιπόν, τῶν ἱστορικοδογματικῶν θεμάτων πού ἐπιχειροῦμε ἀναζητᾶ αὐτόν τόν ἐποπτικό προορισμό τῆς ἔκθεσης τοῦ δόγματος. Βεβαίως θά ἦταν ἀντιφατικό νά ἀναζητοῦσε κανείς κατά τόν ἀνωτέρω τρόπο τόν ἐπιστημονικό προβληματισμό σέ μία βιωμένη ἔκφραση ἀπό τά μνημεῖα τῆς ἐκκλησιαστικῆς παράδοσης χωρίς νά προσπαθεῖ ὡς βιούμενα γεγονότα νά τά συνδέσει μέ τήν ἀνάγκη τῆς σύγχρονης ἐποχῆς καί τῆς σύγχρονης θεολογίας. Ἔτσι ἐπιχειρεῖται ἡ σύνδεση αὐτή ὑπό τή μορφή τοῦ διάλόγου μέ τά νεότερα καί σύγχρονα θεολογικά ρεύματα, κάτι βέβαια πού γίνεται στήν περιφέρεια τοῦ εἰσαγωγικοῦ αὐτοῦ στή δογματική θεολογία μαθήματος.

Ιστορία των Δογμάτων, Αιρέσεις, Σύνοδοι, Συμβολική Θεολογία

16-09-2017