Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Περιεχόμενο Μαθήματος
Με την αναφορά στη διαλογική συμπεριφορά του Μητροφάνη Κριτόπουλου (1589-1639) κατά την παραμονή του στην Εσπερία (Αγγλία, Γερμανία, Ιταλία) αναζητάται ουσιαστικά το ταξίδι στην ανατολή της Δύσης και στη δύση της Ανατολής ενός μεγάλου Βεροιώτη Έλληνα των αρχών του 17ου αιώνα, που με την εμπειρία του «ταξιδιού» αυτού διακόνησε κατόπιν ως πατριάρχης το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Πρόκειται δηλαδή για μία διερεύνηση της σχέσης Ορθοδοξίας και Προτεσταντισμού στην περίοδο αυτή, ιδωμένη υπό το πρίσμα της σύγχρονης νηφάλιας έρευνας.
Ο Κριτόπουλος ανέλαβε κατά την περίοδο της πατριαρχίας του Κυρίλλου Λούκαρη στην Κωνσταντινούπολη μια έξοδο συνάντησης και γνώσης περί των χριστιανικών ομολογιών της δυτικής Ευρώπης και προέβαλε θεολογικό λόγο που έκανε γνωστή εκεί την ορθόδοξη θεολογία και παράδοση.
Πράγματι, ο Μητροφάνης πρόκρινε κύρια θέματα της ορθόδοξης πίστης με διαλογική προοπτική, συνδέοντας τον θεολογικό διάλογο με τον ορθόδοξο θεολογικό λόγο. Θεωρείται μέσα από την όλη έρευνα της δογματικής του έκφρασης ότι η διαλογική του προσπάθεια δεν κλίνει σε μια κίνηση για την αδιάκριτη ένωση ή σύγχυση με τα άλλα δόγματα και τις χριστιανικές παραδόσεις. Διασαφηνίζονται, λοιπόν δογματικά στοιχεία από το έργο του που είχαν παρανοηθεί και προβάλλεται η σύνδεση της έκφρασής του με τον σύγχρονό του θεολογικό προβληματισμό. Η διαλογική-θεολογική εμπειρία του από την επαφή αυτή φαίνεται χαρακτηριστικά κατά την περίοδο όπου θητεύει κατόπιν στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας (είτε δίπλα στον πατριάρχη Γεράσιμο Σπαρταλιώτη, είτε κατά τη δική του –δυστυχώς σύντομη και ταραχώδη για τα εκκλησιαστικά πράγματα της Κωνσταντινουπόλεως– πατριαρχική περίοδο).
Λέξεις Κλειδιά
Ορθοδοξία, Προτεσταντισμός, Μητροφάνης Κριτόπουλος, 17ος αι.