Ισλάμ και Βυζαντινή Θεολογία
| Τίτλος | Ισλάμ και Βυζαντινή Θεολογία / ΙSLAM AND BYZANTINE THEOLOGY |
| Κωδικός | Θ282 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Εαρινή |
| Υπεύθυνος/η | Απόστολος Κραλίδης |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 60005162 |
| Τίτλος | IΣΛΑΜ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2018 – 2019 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Ώρες Συνολικά | 39 |
| Class ID | 600126341
|
Πρόγραμμα Τάξης
| Κτίριο | Θεολογική |
| Όροφος | Όροφος 4 |
| Αίθουσα | ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ 4ου ΟΡΟΦΟΥ (101) |
| Ημερολόγιο | Τρίτη 18:00 έως 21:00 |
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
- Υποβάθρου
- Γενικών Γνώσεων
- Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600126341
- Στον ιστοχώρο του Τμήματος:
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι φοιτητές αναμένεται ότι στα πλαίσια του μαθήματος θα
• γνωρίσουν τα πιο αντιπροσωπευτικά θεολογικά κείμενα που συντάχθηκαν από Βυζαντινούς Πατέρες και συγγραφείς, το περιεχόμενο και την χριστιανική επιχειρημοτολογία που ανέπτυξαν για να αναιρέσουν την νέα θρησκεία του Ισλάμ και να κατανοήσουν τους θεωρητικούς άξονες της Θρησκειολογίας ως επιστήμης και τις ιδιαιτερότητες προσέγγισής της.
• συνδέσουν θεωρία με πράξη για την ερμηνεία της θρησκευτικής παράδοσης κάθε λαού ως πολιτιστικού φαινομένου.
• μάθουν διάφορους τρόπους συλλογής δεδομένων για την κατανόηση της θρησκευτικής αντιπαράθεσης στις τοπικές κοινωνίες.
• εξασκηθούν στην ανάλυση και ερμηνεία ποιοτικών δεδομένων για τις δύο θρησκείες.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Στο μάθημα αυτό γίνεται αντιπροσωπευτική παρουσίαση των θεολογικών κειμένων που συντάχθηκαν από βυζαντινούς συγγραφείς για το Ισλάμ. Τα κείμενα αυτά χρονολογούνται από το δεύτερο μισό του 7ου αιώνα και εκτείνονται σε όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
1. Εισαγωγικά. Η ιστορική εμφάνιση του Ισλάμ στην Αραβική χερσόνησο.
2. Η πρώτη περίοδος των ισλαμικών κατακτήσεων. Οι ανακατατάξεις στην Παλαιστίνη και στην Συρία.
3. Τα κείμενα της πρώιμης περιόδου (μέσα 7ου αι.). Επιγραμματικές αναφορές στο Ισλάμ.
4. Τα πρώτα κείμενα βυζαντινών θεολόγων για το Ισλάμ. Ιωάννης Δαμασκηνός, Θεόδωρος Αβουκαράς (τέλη 7ου- 8ος αι.).
5. Η Βυζαντινή Θεολογία του 8ου και 9ου αι. για το Ισλάμ α΄. Πραγματείες, επιστολές, αγιολογικά κείμενα.
6. Η Βυζαντινή Θεολογία του 8ου και 9ου αι. για το Ισλάμ β΄. Το έργο του Νικήτα Βυζαντίου.
7. Η Βυζαντινή Θεολογία του 10ου και 11ου αι. για το Ισλάμ. Πραγματείες, επιστολές, αγιολογικά κείμενα.
8. Η Βυζαντινή Θεολογία του 12ου και 13ου αι. για το Ισλάμ. Πραγματείες, επιστολές, αγιολογικά κείμενα.
9. Η εμφάνιση των Οθωμανών Τούρκων. Η σταδιακή απώλεια μεγάλου τμήματος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και οι βίαιοι εξισλαμισμοί μεγάλων χριστιανικών πληθυσμών.
10. Η Βυζαντινή Θεολογία του 14ου αι. για το Ισλάμ, α΄. Γρηγόριος Παλαμάς.
11. Η Βυζαντινής Θεολογία του 14ου αι. για το Ισλάμ, β΄. Μανουήλ Παλαιολόγος.
12. Η Βυζαντινή Θεολογία του 15ου αι. για το Ισλάμ. Πραγματείες, επιστολές, αγιολογικά κείμενα.
13. Επιλεγόμενα. Γενική θεώρηση της Βυζαντινής Γραμματείας και Θεολογίας για το Ισλάμ.
Λέξεις Κλειδιά
Βυζαντινή θεολογία, Ισλάμ, Χριστιανισμός, αραβικές κατακτήσεις, Συρία, Παλαιστίνη, Ιωάννης Δαμασκηνός, Θεόδωρος Αβουκαράς, πραγματείες, επιστολές, αγιολογικά κείμενα, Νικήτας Βυζάντιος, Γρηγόριος Παλαμάς, Μανουήλ Παλαιολόγος, Οθωμανοί Τούρκοι, εξισλαμισμοί.
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Ήχος
- Πολυμεσικό υλικό
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Η χρήση των ΤΠΕ γίνονται στο αμφιθέατρο κατά την ώρα της διδασκαλίας με χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή (προβολή κειμένου, ήχου, κινούμενης εικόνας) σε περιβάλλον PowerPoint και με παράλληλη χρήση πολυμέσων μέσω συνδέσμων (links) από το Διαδύκτιο. Παρέχεται όλη η απαιτούμενη υποδομή από το Πανεπιστήμιο και υπάρχουν τα σχετικά πολυμέσα στις αίθουσες διδασκαλίας. Ακόμη υπάρχει η δυνατότητα για πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων και τράπεζες πληροφοριών μέσω της ψηφιακής Βιβλιοθήκης και των ενεργών ψηφιακών συνδρομών του ΑΠΘ. Τέλος, οι φοιτητές μπορούν να επικοινωνούν, να ζητούν πληροφορίες και να παραδίδουν εργασίες μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (e-mail).
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | ✓ | ||||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | ✓ | ||||
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | ✓ | ✓ | |||
| Σύνολο |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
- Προφορική Εξέταση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Σ. Πασχαλίδης - Α. Κραλίδης, Ορθόδοξη Θεολογία και Ισλάμ, εκδ. Αλτιτζής, Θεσσαλονίκη 2017
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Αναστάσιος (Γιαννουλάτος), Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας, Ισλάμ-θρησκειολογική επισκόπηση, εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2006.
Αργυρίου, Α., Κοράνιο και Ιστορία, εκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα 1992.
Γιαννακόπουλος, Κ., Μεσαιωνικός Δυτικός Πολιτισμός και οι Κόσμοι του Βυζαντίου και του Ισλάμ, εκδ. Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 1993.
Γρυπαίου, Ε., Χριστιανισμός και Κοράνι-Μία έρευνα στα Χριστιανικά στοιχεία του Ισλάμ, εκδ. Μαΐστρος, Αθήνα: 2010.
Ζιάκα, Α., Διαθρησκειακοί Διάλογοι, τόμ. Β - Η συνάντηση του Χριστιανισμού με το Ισλάμ, Θεσσαλονίκη: εκδ. Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2010.
Ζιάκας, Γ., Ισλάμ Θρησκεία και Πολιτεία, Θεσσαλονίκη: εκδ. Κορνηλία Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 2007.
Καριώτογλου, Α., Ορθοδοξία και Ισλάμ, Αθήνα: εκδ. Δόμος, Αθήνα 1994.
Κραλίδης, Α.., Η Προσέγγιση Χριστιανισμού και Ισλάμ κατά τη Μεσοβυζαντινή Περίοδο-Ανάτυπο από τα Βυζαντινά 29 (2009) 479-492.
Μακρής, Γ., Ισλάμ-Πεποιθήσεις, Πρακτικές και Τάσεις, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004.
Μπαντάουη, Χ., Εισαγωγή στην Ιστορία του ισλαμικού κόσμου, τομ. 1, εκδ. Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2003.
Νικολακάκης, Η., Το Ισλάμ κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, Θεσσαλονίκη 1976.
Νουρ, Α., Το Κοράνιον και το Βυζάντιον, διδ. διατρ., Αθήνα 1970.
Σδράκας, Ε., Η Κατά του Ισλάμ Πολεμική των Βυζαντινών Θεολόγων, Θεσσαλονίκη 1961.
Φούγιας, Π., Ισλάμ (Πηγές-Πορεία-Προκλήσεις-Διάλογοι), εκδ. Μαλλιάρης, Θεσσαλονίκη 2006.
Gnilka, J., Χριστιανισμός και Ισλάμ-Μία νέα προσέγγιση (μτφρ. Σωτήριος Σ. Δεσπότης), εκδ. Ουρανός, Αθήνα 2009.
Bertaina, D., An Arabic Account of Theodore Abu Qurra in Debate at the Court of Caliph Al-Ma’mun: A Study in Early Christian and Muslim Literary Dialogues, διδ. διατρ. UMI, The Catholic University of America, 2007.
Campbell, E., A heaven of wine: Muslim-Christian encounters at monasteries in the early Islamic Middle East, διδ. διατρ. UMI, University of Washington, 2009.
Griffith, S., ‹‹Islam and Christian-Muslim Relations››, The View of Islam from the Monasteries of Palestine in the Early Abbasid Period: Theodore Abu Qurrah and the Summa Theologiae Arabica, 7. 1 (1996) 9-28.
Griffith, S., The Church in the Shadow of the Mosque-Christians and Muslims in the World of Islam, Princeton University Press, 2010.
Guenther, Α., ‹‹Islam and Christian-Muslim Relations››, The Christian Experience and Interpretation of the Early Muslim Conquest and Rule, 10. 3 (1999) 363-378.
Τελευταία Επικαιροποίηση
17-03-2019
