Η Διδακτική του Μαθήματος των Θρησκευτικών σε διάλογο με σύγχρονους προβληματισμούς της Σχολικής Παιδαγωγικής

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΗ Διδακτική του Μαθήματος των Θρησκευτικών σε διάλογο με σύγχρονους προβληματισμούς της Σχολικής Παιδαγωγικής / Didactics of Religious Education and School Pedagogy:a Contemporary Dialogue
Κωδικός2501
ΣχολήΘεολογική
ΤμήμαΘεολογίας
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό, 2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΕαρινή
Υπεύθυνος/ηΑθανάσιος Στογιαννίδης
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600015657

Πρόγραμμα Σπουδών: ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 2018

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 6
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΥποχρεωτικό2110
Χριστιανική Γραμματεία και ΙστορίαΥΕ-ΕΜΒΑΘΥΝΣΗΣ2110
Συστηματική Θεολογία, Κοινωνιολογία και Σπουδή της ΘρησκείαςΕΕ-ΕΜΒΑΘΥΝΣΗΣ2110
Πρακτική Θεολογία και ΠαιδαγωγικήΥΕ-ΕΜΒΑΘΥΝΣΗΣ2110

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΗ Διδακτική του Μαθήματος των Θρησκευτικών σε διάλογο με σύγχρονους προβληματισμούς της Σχολικής Παιδαγωγικής (II)
Ακαδημαϊκό Έτος2018 – 2019
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Class ID
600126433
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Εξέταση)
  • Γερμανικά (Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Κατά το τέλος της διδασκαλίας του εν λόγω μαθήματος οι φοιτητές θα πρέπει να είναι σε θέση: (Γνώσεις) -Να προσδιορίσουν τους κυριότερους προβληματισμούς της Σχολικής Παιδαγωγικής σχετικά με την εκπαιδευτική πραγματικότητα, κάνοντας αναφορά σε τρέχοντα επιστημονικά δεδομένα του κλάδου. -Να προσδιορίσουν με παιδαγωγικά κριτήρια τον τρόπο με τον οποίον το Μάθημα των Θρησκευτικών εντάσσεται ως μορφωτικό αγαθό στο σύνολο της σχολικής ζωής. (Δεξιότητες) -Να αξιοποιήσουν στην εκπαιδευτική πράξη συμπεράσματα της Σχολικής Παιδαγωγικής, συνδέοντας τα με τα περιεχόμενα και τη διδακτική μεθοδολογία της θρησκευτικής εκπαίδευσης. -Να διαλέγονται σε διεπιστημονικό επίπεδο, για τους προσανατολισμούς της θρησκευτικής εκπαίδευσης στο δημόσιο σχολείο, χρησιμοποιώντας παιδαγωγικά επιχειρήματα και αξιοποιώντας το σύγχρονο θεολογικό στοχασμό. (Ικανότητες - Στάσεις Ζωής) -Να αναλαμβάνουν σε επαγγελματικό επίπεδο πρωτοβουλίες για την επίλυση προβλημάτων της σχολικής πραγματικότητας, με γνώμονα τις ευρωπαϊκές αξίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα. -Να διαμορφώσουν θετική στάση για την αξία της συλλογικής και διεπιστημονικής προσέγγισης των εκπαιδευτικών προβλημάτων, λαμβάνοντας υπόψη ότι την σχολική ζωή συνθέτουν πολλοί ετερόκλητοι παράγοντες. -Να προτείνουν τρόπους συμβολής της σύγχρονης ορθόδοξης θεολογικής σκέψης στη διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής στο ελληνικό σχολείο, επισημαίνοντας καίρια παιδαγωγικά και κοινωνικά ζητήματα.
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η κριτική προσέγγιση ορισμένων προβληματισμών και διαπιστώσεων που παρουσιάσθηκαν στο χώρο της Σχολικής Παιδαγωγικής αναφορικά με επίκαιρα θέματα της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Επιπλέον, γίνεται εκτενής αναφορά στη θέση και στο ρόλο του Μαθήματος των Θρησκευτικών μέσα στο σύνολο της σχολικής ζωής. Ειδικότερα, εξετάζονται οι ακόλουθες θεματικές ενότητες: - Σκοποί της αγωγής και της εκπαίδευσης. Παιδαγωγικά ιδεώδη. Το πρόβλημα προσδιορισμού των σκοπών της αγωγής και της εκπαίδευσης σήμερα. - Σχολείο – Παιδεία – Αγωγή - Εκπαίδευση. - Θεωρία του Σχολείου. - Σχολική Βελτίωση και Σχολική Αποτελεσματικότητα. (School Improvement and Effectiveness – Schulentwicklung). - Προφίλ του εκπαιδευτικού. - Φιλοσοφικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις των Αναλυτικών Προγραμμάτων. - Θρησκευτική Εκπαίδευση στην ύστερη νεωτερικότητα. - Σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις για τα Περιεχόμενα, τους Στόχους και τη Μεθοδολογία του Μαθήματος των Θρησκευτικών. - Μαθησιακά Αποτελέσματα (Knowledge – Skills - Competencies) στην ύστερη νεωτερικότητα. - Μαθησιακά αποτελέσματα (Knowledge – Skills - Competencies) για το Μάθημα των Θρησκευτικών. - Διαπολιτισμική Διδακτική – Διαπολιτισμική μάθηση. - Διαθρησκειακή μάθηση. - Σύγχρονη ορθόδοξη θεολογική σκέψη και Μάθημα των Θρησκευτικών. - Μάθημα των Θρησκευτικών και πολιτισμός. - Η σημασία του Μαθήματος των Θρησκευτικών στο Πρόγραμμα Σπουδών του Σχολείου. Μάθημα των Θρησκευτικών και αναζήτηση νοήματος ζωής. - Το Μάθημα των Θρησκευτικών ως κοσμοθεωρητική πρόταση ζωής. - Η παροχή θρησκευτικής αγωγής και εκπαίδευσης ως αναφαίρετο δικαίωμα των νέων ανθρώπων. (Das Recht des Kindes auf Religion). - Οι μαθητές ως «μικροί» θεολόγοι. Χριστιανοπαιδαγωγική προσέγγιση μιας θεολογίας των παιδιών και των εφήβων. (Kindertheologie, Jugendtheologie).
Λέξεις Κλειδιά
Σχολική Παιδαγωγική, Διδακτική του Μαθήματος των Θρησκευτικών
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις180
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων72
Συγγραφή εργασίας / εργασιών36
Εξετάσεις12
Σύνολο300
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Τίθενται στους φοιτητές ερωτήσεις αναφορικά με τις θεματικές που αναπτύχθηκαν στο μάθημα. Αξιολογείται εάν αποδίδουν γραπτώς και προφορικώς με σαφήνεια τις απαντήσεις τους και εάν μπορούν να αναπτύξουν προσωπική κριτική στάση απέναντι στα όσα έχουν μελετήσει.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική)
  • Προφορική Εξέταση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Ελληνόγλωσση Βιβλιογραφία: -Αγγελόπουλου Ιωάννη, Αραβαντινού Στέλιου, π. Γκανά Ευαγγέλου, Ζουμπουλάκη Σταύρου, Καραγιάννη Δημήτρη, Μαρίνου Αναστασίου, Μπουκάλα Παντελή, Ξυδάκη Νίκου, Πενιρτζή Αικατερίνης, Σίαχου Ιωάννη, Θρησκευτική παιδεία και σύγχρονη κοινωνία: Θέσεις και αντιθέσεις, Αθήνα 2006. -Γιαβρίμη Παναγιώτη, Ζητήματα παιδαγωγικής και σχολικής ψυχολογίας, Αθήνα 2010. -Δεληκωσταντή Κώστα, Η παιδεία ως πολιτισμός του προσώπου, Αθήνα 2009. -Δεληκωσταντή Κωνσταντίνου, Σχολική θρησκευτική αγωγή μεταξύ παιδαγωγικής θεολογίας, Αθήνα 2009. -Δεληκωσταντή Κώστα, Σύγχρονη παιδαγωγική και παιδεία Ορθοδοξίας, στο: του ιδίου (Επιμέλεια), Η Ορθοδοξία ως πρόταση ζωής, Αθήνα 1993, σελ. 249. -Διαμαντόπουλου Παναγιώτη, Σχολική Παιδαγωγική Ι. Θεωρία του Σχολείου, Αθήνα 2002. -Ξωχέλλη Παναγιώτη, Σχολική Παιδαγωγική, Θεσσαλονίκη 2007. -Ξωχέλλη Παναγιώτη, Ο εκπαιδευτικός στον σύγχρονο κόσμο. Ο ρόλος και το επαγγελματικό του προφίλ σήμερα, η εκπαίδευση και η αποτίμηση του έργου του, Αθήνς 2005 -Ξωχέλλη Παναγιώτη, Εισαγωγική στην Παιδαγωγική, Θεσσαλονίκη 2010. -Ξωχέλλη Παναγιώτη, Παιδαγωγική και Εκπαίδευση σήμερα. Επίμαχα ζητήματα, καίρια προβλήματα, προτεινόμενες λύσεις, Θεσσαλονίκη 2010. -Καλαϊτζοπούλου Μαρίας, Ο εκπαιδευτικός ως Στοχαζόμενος Επαγγελματίας, Αθήνα 2001. -Καπετανάκη Γεωργίου Δ., Εναλλακτικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις της θρησκευτικής αγωγής στο ελληνικό λύκειο, Αθήνα 2011 -Καπετανάκη Γεωργίου Δ., Θρησκευτική αγωγή στο ελληνικό λύκειο: προσέγγιση ή αποκλεισμός του θρησκειακά διαφορετικού; Αθήνα 2011. Καραμούζη Πολύκαρπου, Θρησκεία, εκπαίδευση, μετανεωτερικότητα: Η θρησκευτική αγωγή στο σύγχρονο σχολείο, Αθήνα 2011. -Καραμούζη Πολύκαρπου, Πολιτισμός και διαθρησκειακή αγωγή: Η συγκριτική διδακτική των θρησκειών και της θρησκευτικότητας στο σύγχρονο σχολείο, Αθήνα 2007. - Καρατζιά-Σταυλιώτης Ε., Λαμπρόπουλου Χ. , Αξιολόγηση, αποτελεσματικότητα και ποιότητα στην εκπαίδευση, Αθήνα 2006. - Καραφύλλη Κώστα, Αξιολογία και Παιδεία: Φιλοσοφική θεώρηση του ζητήματος των αξιών στο χώρο της παιδείας, Αθήνα 2002. -Καψάλη Αχιλ. / Βρεττού Ι. , Αναλυτικό Πρόγραμμα. Σχεδιασμός – Αξιολόγηση – Αναμόρφωση, Αθήνα 1999. -Κογκούλη Ιωάννη, Εισαγωγική στην Παιδαγωγική, Θεσσαλονίκη 2005. -Κογκούλη Ιωάννη, Διδακτική των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Θεσσαλονίκη 2003. -Κοσμόπουλου Αλεξ., Το Σχολείο πέθανε. Ζήτω το σχολείο του πρόσωπου, Αθήνα 1990. -Λάππα Δημητρίου, Διαλογική επικοινωνία και παιδαγωγική αγάπη στο σύγχρονο σχολείο, Θεσσαλονίκη 2007 -Ματσαγγούρα Ηλία, Θεωρία και Πράξη της Διδασκαλίας. τ. Β’. Στρατηγικές Διδασκαλίας. Η Κριτική Σκέψη στη Διδακτική Πράξη, Αθήνα 2007. -Μετοχιανάκη Ηλία, Εισαγωγική στην Παιδαγωγική Α’, ιδιωτική έκδοση, 1990. -Μετοχιανάκη Ηλία, Εισαγωγική στην Παιδαγωγική Β’, ιδιωτική έκδοση, 1990. -Μπάσετα Κωνσταντίνου, Παιδαγωγική Αλληλεπίδραση στο Σχολείο. Ψυχοκοινωνιολογικές διαδικασίες. Προσδοκίες, συμπεριφορά και απόδοση αιτίων. Ψυχοπαιδαγωγικές παρεμβάσεις, Αθήνα 2007 -Μπρούζου Ανδρέα, Ο Εκπαιδευτικός ως Λειτουργός Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού. Μια Ανθρωπιστική Θεώρηση της Εκπαίδευσης, Αθήνα 1999. - Νικόλαου Γιώργος, Διαπολιτισμική διδακτική. Το νέο περιβάλλον – Βασικές άρχες, Αθήνα 2012. -Παππά Αθανασίου, Σχολική Παιδαγωγική Ι, Αθήνα 2000. -Παπανούτσου Ε. Π., Φιλοσοφία και Παιδεία, Αθήνα 1977. -Περσελή Εμμανουήλ, Η Ορθόδοξη Χριστιανική Αγωγή ως σύγχρονη μορφωτική διαδικασία, στο: Κώστα Δεληκωσταντή (Επιμέλεια), Η Ορθοδοξία ως πρόταση ζωής, Αθήνα 1993, σσ. 173-192. -Περσελή Εμμανουήλ, Σχολική Θρησκευτική Αγωγή, Αθήνα 1998. -Πυργιωτάκη Ιωάννη, Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήμη, Αθήνα 2011. -Ρεράκη Ηρακλή Μ., Κοινωνική ένταξη και θρησκευτική αγωγή του μαθητή στο ελληνικό σχολείο, Θεσσαλονίκη 2010. -Ρεράκη Ηρακλή Μ., Σύγχρονη διδακτική των θρησκευτικών, Θεσσαλονίκη 2007. -Συγκολλίτου Έφη (Επιμ.), Έννοια του Εαυτού και Λειτουργικότητα στο Σχολείο, Θεσσαλονίκη 2006. -Τασσιόπουλου Γιώργου, Η διδασκαλία των θρησκευτικών στην ύστερη νεωτερικότητα: Παιδαγωγική, διαπολιτισμική και θεολογική προσέγγιση, Αθήνα 2010. - Υφαντή Α. Αμαλία , Εκπαιδευτική πολιτική και σχεδιασμός για ένα σύγχρονο σχολείο, Αθήνα 2012. -Φωτίου Σταύρου (Επιμέλεια), Ανθρωποποιός αγωγή, (Μετάφραση: Ιωσήφ Ροηλίδης, Γιώργος Χρ. Κυθραιώτης), Αθήνα 2009. -Χαραλάμπους Δ. (Επιμέλεια), Διαχρονικές και Σύγχρονες Προσεγγίσεις της Εκπαίδευσης. Αντιχάρισμα στον Καθηγητή Ν. Τερζή, Θεσσαλονίκη 2006. -Χαραλαμπόπουλου Α. (Επιλογή Κειμένων), Γραμματισμός, Κοινωνία και Εκπαίδευση, Αθήνα 2006. -Χατζηδήμου Δ., Εισαγωγή στην Παιδαγωγική. Συμβολή στη διάχυση της παιδαγωγικής σκέψης, Θεσσαλονίκη 2009. Μεταφράσεις: -Bennett John G., Montessori Mario, Williams Clifford John, Polack A. I., Ji Maung Maung, Thwaites Hugh S., Η πνευματική δίψα του σύγχρονου παιδιού: Μια σειρά δέκα διαλέξεων. (Μετάφραση: Ευστράτιος Παναγιώτου), Αθήνα 2012. -Crag E. C., Διαχείριση της σχολικής τάξης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Αθήνα 2003. -Kolesnik Walter, Ανθρωπισμός ή Μπιχεβιορισμός στην Εκπαίδευση, (Μετάφραση: Αναστασία Μπιτσάνη - Πέτρου), Αθήνα 1992. -Kushner, Harold S., Όταν τα παιδιά ρωτούν για το Θεό: Ένας οδηγός για γονείς που δεν έχουν πάντα όλες τις απαντήσεις. (Μετάφραση: Τόνια Κοβαλένκο), Αθήνα 1999. -Μπίζινγκερ Άλμπερτ (Επιμέλεια), Υπάρχει θεός; Τα μεγάλα θέματα της θρησκείας: Τα παιδιά ρωτούν – οι ερευνητές απαντούν. (Μετάφραση: Τσινάρη Πελαγία), Αθήνα 2011. - Unesco, Εκπαίδευση. Ο Θησαυρός που κρύβει μέσα της. Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής για την Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα, υπό την Προεδρία του Jacques Delors. (Μετάφραση: Ομάδα εργασίας του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας, Πρόλογος: Κασσωτάκη Μιχάλη), Αθήνα 1999. Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία: -Barnes L. Philip, Debates in Religious Education Teaching, London; New York 2012. -Barnes L. Philip, Wright Andrew, Brandom Ann-Marie (Ed.), Learning to Teach Religious Education in the Secondary School: A Companion to School Experience, London; New York 2008. - Boschki Reinhold, Einführung in die Religionspädagogik, Darmstadt 2008. - Collmar Norbert, Schulpädagogik und Religionspädagogik. Handlungstheoretische Analysen von Schule und Religionsunterricht, Göttingen 2004. - Daniels Harry, Lauder Hugh, Porter Jill (Ed.), Educational Theories, Cultures and Learning. A Critical Perspektive, New York; London 2011. - Davies Brendt, Ellison Linda, The new Strategic Direction and Development of the School: Key Frameworks for School Improvement Planing, London; New York 2 2003. - Dedering Kathrin, Steuerung und Schulentwicklung. Bestandaufnahme und Theorieperspektive, Wiesbaden 2012. - Freudenreich Delia, Spiritualität von Kindern Was sie ausmacht und wie sie pädagogisch gefördert werden kann, Kassel 2011. - Grümme Bernhard, Religionsunterricht und Politik. Bestandaufnahme – Grundsatzüberlegungen – Perspektiven für eine politische Dimension des Religionsunterrichts, Stuttgart 2009. - Grimmit Michael (Ed.), Pedagogies of Religious Education: Case Studies in the Research and Development of Good Pedagogic Practice in RE, McCrimmon Publishing Co Ltd, 2000. - Grimmit Michael, Religious Education and Human Development, McCrimmon Publishing Co Ltd, 1989. -Grümme Bernhard / Lenhard Hartmut / Pirner Manfred L., Religionsunterricht neu denken: Innovative Ansätze und Perspektiven der Religionsdidaktik, Neukirchen – Vluyn 2012. - Heimbrock Hans-Günter / Scheilke Christoph / Schreiner Peter (Ed.), Towards Religious Competence (Schriften aus dem Comenius-Institut), Münster; London; New York, 2002. - Hubrig Christa / Herrmann Peter, Einführung in die systematische Schulpädagogik, Heidelberg 2012. - Klafki Wolfgang, Schultheorie, Schulforschung und Schulentwicklung im politisch-gesellschaftlichen Kontext, Weinheim und Basel 2002. - Leimgruber Stephan, Interreligiöses Lernen, München 2007. -Pinar William, International Handbook of Curriculum Research (Studies in Curriculum Theory Series), New York: Routledge 2 2013. -Pinar William, What Is Curriculum Theory? (Studies in Curriculum Theory Series), New York; London 2012. - Rothgangel Martin / Adam Gottfried / Lachmann (Hg.), Religionspädagogisches Kompendium, Göttingen 7 2012. - Schröder Bernd, Religionspädagogik, Tübingen 2012. - Schweitzer Friedrich, Elementarisierung und Kompetenz. Wie Schülerinnen und Schüler von „gutem Religionsunterricht“ profitieren, Neukirchen – Vluyn 2 2011. - Schweitzer Friedrich / Henrik Simojoki, Moderne Religionspädagogik. Ihre Entwicklung und Identität, Freiburg im Breisgau 2005. - Schweitzer Friedrich / Schlag Thomas, Brauchen Jugendliche Theologie? Jugendtheologie als Herausforderung und didaktische Perspektive, Neukirchen-Vluyn 2011. - Smith Richard (Ed.), Educational Policy: Philosophical Critique, Journal of Philosophy of Education, Volume 46, Issue 4. - Winterton Jonathan, Delamare - Le Deist Françoise, Emma Stringfellow, Typology of knowledge, skills and competences: clarification of the concept and prototype. Cedefop Reference series; 64, Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, 2006. Προσπελάσιμο στην ιστοσελίδα: (http://www.cedefop.europa.eu/en/Files/3048_EN.PDF) - Wright Andrew, Spirituality and Education, London; New York 2000.
Τελευταία Επικαιροποίηση
31-07-2018