Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση της διδασκαλίας του μαθήματος επιδιώκεται να γίνει γνωστή και κατανοητή στους φοιτητές η μετάβαση από την επιχειρηθείσα νόθευση (από αμάθεια ή αμέλεια) στην ανανέωση των κανονικών πηγών για την οποία εργάστηκαν με απαράμιλλο ζήλο οι Κολλυβάδες. Επιπλέον θα μπορούν οι φοιτητές να μάθουν πως οι συγκεκριμένες πηγές επηρέασαν σημαντικά τη σύγχρονη εκκλησιαστική ζωή.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Εξετάζεται η συμβολή των Αγιορειτών μοναχών του λεγομένου φιλοκαλικού κινήματος στην ανανέωση των κανονικών πηγών της Εκκλησίας. Συγκεκριμένα οι ενότητες της ύλης του μαθήματος διαρθρώνονται ως εξής:
1. Οι προγενέστερες νομοκανονικές συλλογές κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
2. Το γνήσιο και το νόθο στις νομοκανονικές συλλογές της Τουρκοκρατίας. Οι συνέπειες του νόθου στην εκκλησιαστική ζωή.
3. Η απαίτηση για ανανέωση.
4. Οι συλλογές του Διονυσίου Πιπεριώτη και του Θεοκλήτου Καρατζά.
5. Επιτομή Κανόνων Νεοφύτου Καυσοκαλυβίτη. Η συλλογή κανόνων του Αγαπίου Λεονάρδου.
6. Το Πηδάλιον (πρόβλημα πατρότητας, πηγές και περιεχόμενο).
7. Τα σχόλια του Πηδαλίου.
8. Το Κανονικό του Χριστοφόρου Προδρομίτη.
9. Το corpus canonum στο Πηδάλιον και στο Κανονικόν.
10. Οι χειροτονίες των αιρετικών κατά τον Νικόδημο τον Αγιορείτη και τον Χριστοφόρο Προδρομίτη.
11. Το βάπτισμα κατά τον Νικόδημο τον Αγιορείτη και τον Χριστοφόρο Προδρομίτη.
12. Το γνήσιον και το παρανοημένον στην κανονική πράξη. Η περίπτωση του Πηδαλίου.
13. Το Εξομολογητάριο του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1. Θ. Ξ. Γιάγκου - Γ. Α. Πουλή, Πηγές του εκκλησιαστικού ποινικού Δικαίου, εκδ. Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2007.
2. Θ. Ξ. Γιάγκου, Ισαάκ Μοναχού Νομοκάνονον πρόχειρον, Θεσσαλονίκη 2002.
3. Παύλου Μενεβίσογλου, Μητροπολίτου Σουηδίας και πάσης Σκανδιναβίας, Το Πηδάλιον και άλλαι εκδόσεις ιερών κανόνων κατά τον 18ον αιώνα
4. Του Ιδίου, Δυο πολύτιμα χειρόγραφα ιερών κανόνων (Πάτμου 172 –Αθηνών 1372), Θεσσαλονίκη 2006.
5. Του Ιδίου, Αι εκδόσεις των ιερών κανόνων κατά τον 16ον και 17ον αιώνα (1531-1672), Θεσσαλονίκη 2007.
6. Του Ιδίου, Το Πηδάλιον και άλλαι εκδόσεις ιερών κανόνων κατά τον 18ον αιώνα, Θεσσαλονίκη 2008.