Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα μπορούν:
* να κατανοήσουν καλύτερα πώς λειτουργούν οι κοινωνικοί θεσμοί, δομές και διαδικασίες-- και πώς αλληλεπιδρούν με το Δίκαιο
* να συνειδητοποιήσουν τον τρόπο σκέψης των κοινωνικών επιστημόνων και να τον υιοθετήσουν προκειμένου να εξετάσουν και να εξηγήσουν νομικά φαινόμενα
* να έρθουν σε επαφή με τη μεθοδολογία της Κοινωνιολογίας, μιας αμιγώς οντολογικής επιστήμης
* να προβληματιστούν σχετικά με τη σημασία του Δικαίου για την κοινωνία, την οικονομία, την πολιτική ζωή και τον πολιτισμό
* να εντοπίσουν τα κοινωνικά αίτια της παραγωγής κανόνων δικαίου, της νομοθετικής δράσης και μεταρρύθμισης -- αλλά και τις συνέπειές της (ηθελημένες και αθέλητες) στο κοινωνικό σύνολο
Περιεχόμενο Μαθήματος
Η Κοινωνιολογία του Δικαίου είναι ένα συναρπαστικό γνωστικό αντικείμενο, που συνενώνει δυναμικά δύο διαρκώς μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα: τις κοινωνικές επιστήμες και τη Νομική Επιστήμη. Το μάθημα αυτό εισάγει τους φοιτητές του προγράμματος Erasmus στον εν εξελίξει διάλογο μεταξύ Δικαίου και Κοινωνίας. Το μάθημα αρχίζει από μια συζήτηση για τη νομιμοποίηση και την εξουσία, σε μια προσπάθεια να απαντηθεί το κλασικό ερώτημα «γιατί άραγε υπακούμε στους νόμους;». Αφού έχουν καλυφθεί οι θεωρίες για το κοινωνικό συμβόλαιο, παρουσιάζεται στη συνέχεια το έργο των κορυφαίων στοχαστών που διαμόρφωσαν τη διανοητική παράδοση της Κοινωνιολογίας του Δικαίου και εξετάζεται το Δίκαιο μέσα από το πρίσμα των κύριων Σχολών κοινωνιολογικής σκέψης: το Δομολειτουργισμό ((Comte, Durkheim, Spencer) και τις πιο πρόσφατες παραλλαγές του, τη Θεωρία των Συγκρούσεων (με βασικό εκπρόσωπο τον Karl Marx) και την Κατανοούσα Κοινωνιολογία του Max Weber. Στις επόμενες ενότητες αναπτύσσεται προβληματισμός για τα ακαδημαϊκά ρεύματα που αμφισβήτησαν το νομικό κρατικοθετικισμό στην Ευρώπη (ιδίως στη Γερμανία και στη Γαλλία) και το νομικό φορμαλισμό στις ΗΠΑ (με το κίνημα του Αμερικανικού Νομικού Ρεαλισμού). Μια συζήτηση για την κουλτούρα και την επίδρασή της στη νομική σκέψη οδηγεί στη διερεύνηση πιο σύγχρονων προσεγγίσεων, όπως είναι η κριτική αποτίμηση του ρόλου των δικαστών και των δικηγόρων σε διαφορετικά νομικά συστήματα, η μεταμόρφωση του νομικού τοπίου μετά την εδραίωση της ισότητας των δύο φύλων, αλλά και το πετυχημένο επιστημονικό παράδειγμα της Εναλλακτικής Επίλυσης των Διαφορών. Τέλος, μετά τις πρόσφατες δραματικές εξελίξεις (του πολέμου στη Συρία), προσεγγίζουμε και το θέμα των προσφύγων και των μεταναστευτικών ρευμάτων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
* ΙΝΤΖΕΣΙΛΟΓΛΟΥ, Νικόλαος (2012), Κοινωνιολογία του Δικαίου- Εισαγωγή σε μια Ρεαλιστική Νομική Επιστήμη. Διεπιστημονική Προσέγγιση του Νομικού Φαινομένου, Θεσσαλονίκη: Εκδ. Σάκκουλα. Κωδικός βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 12552406
* ΤΣΑΟΥΣΗ, Ασπασία (2013), Δίκαιο και Συνεργατικότητα: Μια Νέα Προσέγγιση στην Κοινωνιολογία του Δικαίου, Αθήνα: Εκδ. Παπαζήση. Κωδικός βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 33114225
* ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΥ, Αθανάσιος (2015) Κοινωνιολογία του Δικαίου. Αθήνα: Εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα. Κωδικός βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 50660605
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
* Banakar, Reza, and Max Travers, eds. (2013). Law and Social Theory. 2d ed. Oxford: Hart.
* Cotterrell, Roger (1992). The Sociology of Law: An Introduction. 2d ed. London: Butterworths.
* Deflem, Mathieu (2008) Sociology of Law: Visions of a Scholarly Tradition. Cambridge, UK: Cambridge Univ. Press.
* Ferrari, Vincenzo, ed. (1990) Developing a Sociology of Law: A World-wide Documentary Enquiry. Milan: Dott A. Giuffrè Editore.
* Larson, Erik, and Patrick Schmidt, eds. (2014) The Law and Society Reader II. New York: New York Univ. Press.
* Sarat, Austin, ed. (2004) Blackwell Companion to Law and Society. Malden, MA: Blackwell.