Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές:
1) θα γνωρίζουν τον θεωρητικό προβληματισμό γύρω από την ανάπτυξη των ιδεών του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, όπως προσαρμόστηκαν στο χώρο του υπόδουλου ελληνισμού, στις συνθήκες της ελληνικής κοινωνίας και παιδείας και εκφράστηκαν στα κείμενα της νεοελληνικής γραμματείας
2) θα εξοικειωθούν με τα ιστορικά τους συμφραζόμενα και θα παρακολουθήσουν τη συμβολή τους στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης των Νεοελλήνων
3) θα κατανοούν τις συνθήκες γέννησης του οράματος της ελευθερίας, τις μορφές και το περιεχόμενο της ιδέας και τις προϋποθέσεις για την επίτευξή της
4) θα εξοικειωθούν με τα κείμενα των στοχαστών του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, με έμφαση στις πολιτικές και κοινωνικές αντιλήψεις της εποχής
5) θα ευαισθητοποιηθούν σε μεθοδολογικά και πρακτικά ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από την εμπλοκή του ερευνητή στο πεδίο που μελετά
6) θα εξασκηθούν στην προφορική και γραπτή παρουσίαση των ιδεών/επιχειρημάτων τους
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα στοχεύει στην παρακολούθηση του Νεοελληνικού Διαφωτισμού ως ιστορικού φαινομένου ενταγμένου και συνδεδεμένου με το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, ταυτόχρονα δε στην ανίχνευση των τοπικών συνθηκών και προϋποθέσεων που επέτρεψαν την εμφάνιση και την άνθησή του στο ελληνικό χώρο την εποχή της ύστερης οθωμανικής πολιτικής κυριαρχίας.
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη διερεύνηση και τη μελέτη του αντίκτυπου των καινούριων ιδεών στους συμβατικούς τρόπους σκέψης που επικρατούσαν στην παραδοσιακή ελληνική κοινωνία, τους τρόπους, τα δίκτυα, τα πρόσωπα που συμμετείχαν κ.λπ., καθώς και την απήχησή τους στη συνείδηση της συλλογικής κοινωνίας που τις υποδέχθηκε. Οι νέες ιδέες θα αναλυθούν ως προϋπόθεση για τη γέννηση και εδραίωση του οράματος της ελευθερίας, μέχρι τη στιγμή της πολιτικής διεκδίκησής της μέσα από τις επαναστατικές διαδικασίες των αρχών του 19ου αι.
Παράλληλα με την αξιοποίηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, η μελέτη των θεμάτων θα εστιαστεί στα πρωτότυπα έργα αντιπροσωπευτικών συγγραφέων της εποχής.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Αγγέλου Άλκης, Των Φώτων: Όψεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Ερμής, Αθήνα 1988 (β΄ έκδ. ΜΙΕΤ 2000).
Αγγέλου Άλκης, Των Φώτων Β΄: Όψεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1999.
Δημαράς Κωνσταντίνος Θ., Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Ερμής, Αθήνα 200910.
Δημαράς Κωνσταντίνος Θ., Ιστορικά Φροντίσματα, Πορεία, Αθήνα 1992, τ. 2.
Καραφύλλης Γρηγόρης, Νεοελληνικός Διαφωτισμός: φιλοσοφικές προσεγγίσεις, Gutenberg, Αθήνα 2008.
Κιτρομηλίδης Πασχάλης Μ., Νεοελληνικός Διαφωτισμός. Οι πολιτικές και κοινωνικές ιδέες, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1996.
Κονδύλης Παναγιώτης, Ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός: οι φιλοσοφικές ιδέες, Θεμέλιο, Αθήνα 1988.
Νεοελληνικός Διαφωτισμός (Απόπειρα μιας νέας ερευνητικής συγκομιδής), Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου, Κοζάνη 8-10 Νοεμβρίου 1996, Ινστιτούτο Βιβλίου και Ανάγνωσης, Κοζάνη 1997.
Ταμπάκη Άννα, Περί νεοελληνικού Διαφωτισμού. Ρεύματα ιδεών & δίαυλοι επικοινωνίας με τη δυτική σκέψη, ERGO, Αθήνα 2004.