ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ.

Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού

Παρουσιάζονται καταρχήν τα εισαγωγικά ζητήματα που αφορούν στην επιστήμη της ελληνικής παλαιογραφίας και της επιγραφικής. Εξετάζονται τα αρχαϊκά συστήματα γραφής που οδήγησαν στο ελληνικό αλφάβητο και παρουσιάζονται τα πρόχειρα και τα κατεργασμένα υλικά γραφής. Κυρίως γίνεται αναφορά στον πάπυρο, την περγαμηνή και τον χάρτη, καθώς και στα σχήματα που έλαβαν αυτά τα υλικά κατά τη χρήση τους ως αποθηκευτικών μέσων των γραπτών κειμένων (ειλητάρια, κώδικες κλπ). Γίνεται επίσης διεξοδική παρουσίαση της μεγαλογράμματης γραφής στις διάφορες φάσεις της, καθώς και της μικρογράμματης που επικρατεί από τον 9ο αιώνα. Παρουσιάζονται, τέλος, τα ζητήματα που αφορούν στην αντιγραφή και στην ανάγνωση των χειρογράφων, καθώς και στην τεχνική των κριτικών εκδόσεων. Τα μαθήματα συνοδεύονται από ασκήσεις ανάγνωσης κειμένων από επιλεγμένους πίνακες χειρογράφων όλων των χρονικών περιόδων. 1. Εισαγωγικά για την παλαιογραφική επιστήμη και τους κλάδους της. Αρχαϊκά συστήματα γραφής και το ελληνικό αλφάβητο 2. Πρόχειρα και κατεργασμένα υλικά και όργανα γραφής. Οι μορφές των χειρογράφων 3. Η επιγραφική γραφή και η μεγαλογράμματη ή μεγαλόσχημη από τον 2οώς τον 6ο αι.: Γενικά χαρακτηριστικά, Βακχυλίδεια και Ρωμαϊκή κεφαλαιογράμματη, Βιβλική μεγαλογράμματη 4. Η μεγαλογράμματη γραφή μετά τον 6ο αιώνα: Αλεξανδρινή ή κοπτική μεγαλογράμματη, όρθια και επικλινής οξυκόρυφη, λειτουργική στρογγυλόσχημη 5. Η επισεσυρμένη (ή συρτή) γραφή και οι απαρχές της μικρογράμματης ή μικρόσχημης γραφής (9ος - μέσα 10ου αι.) 6. Τύποι μικρογράμματης γραφής: μαργαριτόπλεχτη, ανισοστρόγγυλη, Κάτω Ιταλίας, Μονής Οδηγών κ.ά. 7. Γραφείς και γραφές κατά την υστεροβυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο 8. Ζητήματα αντιγραφής ενός χειρογράφου: Γραφέας, διαδικασία αντιγραφής, χρονολόγηση-σημειώματα 9. Ανάγνωση ενός χειρογράφου: Σημεία στίξης, πνεύματα και τόνοι, αρίθμηση και κρυπτογραφία 10. Ανάγνωση ενός χειρογράφου: συντομογραφίες και συμπλέγματα, σημεία και σύμβολα 11. Παλαιογραφική εξέταση και περιγραφή των χειρογράφων 12. Κριτική του κειμένου – στέμμα κωδίκων 13. Τεχνική της κριτικής έκδοσης : σύμβολα και υπομνήματα (κριτικό και πηγών)

13-01-2015