Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το Εργαστήριο "Σχεδιασμός 7" έχει ως στόχο να δώσει στους φοιτητές και φοιτήτριες τη δυνατότητα διερεύνησης και πειραματισμού επάνω στην αρχιτεκτονική σύνθεση παλιού- καινούργιου και των παραγόντων που επηρεάζουν τη σχέση αυτή, όπως η ιστορικότητα, ο χρόνος και η μνήμη, ο πολιτισμός και η ταυτότητα. Το εργαστήριο θα βασιστεί σε ένα πρόγραμμα υψηλής συνθετότητας, που θα αξιοποιεί τη γνωστική και συνθετική εμπειρία των προηγούμενων εργαστηρίων και μαθημάτων.
Στόχος του εργαστηριακού μαθήματος είναι:
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Εργαστηριακό μάθημα σχεδιασμού, εστιασμένο σε ζητήματα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού σε ιστορικό περιβάλλον, όπως: 1. Επεμβάσεις ανασχεδιασμού ιστορικών κτιρίων 2. Προσθήκες σε ιστορικά κτίρια και γενικότερα νέα αρχιτεκτονική σε ιστορικό πλαίσιο 3. Αρχιτεκτονικές επεμβάσεις αποκατάστασης-επανάχρησης ιστορικών κτιρίων και συνόλων 4. Επεμβάσεις ανάπλασης και ανάδειξης ιστορικών συνόλων και τόπων
ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Στόχος του εργαστηριακού μαθήματος είναι να φέρει τους φοιτητές/-τριες σε επαφή με τη Θεωρία του Υλικού Πολιτισμού και την ιστορική και κριτική αντιμετώπιση της πολιτιστικής παράδοσης, την ερμηνεία της δηλαδή, όπως εγγράφεται στο πολιτιστικό απόθεμα, στα αρχιτεκτονικά σύνολα και στα μνημεία. Επιδιώκει να τους δώσει τα βασικά εφόδια, προκειμένου να μπορέσουν να χειριστούν, προγραμματικά και σχεδιαστικά, έναν τόσο ευαίσθητο, αυξημένων απαιτήσεων και αυξημένης πολυπλοκότητας τομέα και ταυτόχρονα να τους εξοικειώσει με την πολυδιάστατη και διεπιστημονική προσέγγιση του ιστορικού αρχιτεκτονικού αποθέματος. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
Πρόκειται για εργαστηριακό μάθημα αυξημένης συνθετικής πολυπλοκότητας, με στόχο την προσέγγιση και κατανόηση από τους φοιτητές/-τριες του πολύ σημαντικού και καθοριστικού ρόλου και της αντίστοιχης ευθύνης του αρχιτέκτονα κατά τον επανασχεδιασμό και τη διαχείριση του ιστορικού περιβάλλοντος, που είναι ένα από τα βασικότερα πεδία της σύγχρονης αρχιτεκτονικής δημιουργίας. Στα θέματα του εργαστηρίου περιλαμβάνονται κτίρια ή σύνολα ιστορικού ενδιαφέροντος και μνήμης. Η προσέγγιση του θέματος ακολουθεί τις σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους, αξιολόγησης και διαχείρισης των ιστορικών κτιρίων και συνόλων, μέσα από μια διεπιστημονική θεώρηση, ασχολείται με τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό σε υφιστάμενους ιστορικούς τόπους και κτίρια, με στόχο την ανάπλαση, επανάχρηση και επανασχεδιασμό τους και την ένταξή τους στο σύγχρονο χωρικό πλαίσιο και τη σύγχρονη ζωή. Προβλέπονται ενδιάμεσες παρουσιάσεις των φοιτητών-τριών στο σύνολο των μελών του εργαστηρίου, κατά τη διάρκεια της συνθετικής διαδικασίας των αρχιτεκτονικών επεμβάσεων. Στο πλαίσιο του εργαστηρίου καλλιεργείται επίσης η ευαισθησία των φοιτητών/τριών στις αρχιτεκτονικές αξίες του παρελθόντος καθώς και η ικανότητα μεθερμηνείας των αξιών και προτύπων για τη δημιουργία μιας ουσιαστικής διαλογικής σχέσης του νέου κτιρίου με το ιστορικά διαμορφωμένο περιβάλλον του.
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ • Διεθνές και εθνικό θεσμικό πλαίσιο προστασίας και αποκατάστασης μνημείων και μνημειακών συνόλων/ νέες θεωρητικές προσεγγίσεις και προβληματισμοί • Παρουσίαση εφαρμοσμένων μελετών αποκατάστασης, επανάχρησης και επανασχεδιασμού ιστορικών κτιρίων και συνόλων, μέσα από διεπιστημονικές προσεγγίσεις • Παρουσίαση παραδειγμάτων διαχείρισης, επανασχεδιασμού και ανάδειξης ιστορικών κτιρίων και συνόλων σε διεθνές και εθνικό επίπεδο • Εισαγωγή στις τεχνικές συντήρησης και αποκατάστασης • Εισαγωγή στην οικοδομική τεχνολογία των ιστορικών δομικών συστημάτων και υλικών • Εισαγωγή στη σύγχρονη οικοδομική τεχνολογία επεμβάσεων σε ιστορικά κτίρια
ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Το μάθημα περιλαμβάνει δύο ενότητες:
1. διαλέξεις - παρουσιάσεις, οι οποίες περιέχονται στα διδακτικά συγγράμματα και στις διδακτικές σημειώσεις και λοιπό ενημερωτικό υλικό, που διανέμονται στους φοιτητές/-τριες στην αρχή του εξαμήνου
2. συνθετική άσκηση με θέμα τον επανασχεδιασμό, αποκατάσταση και επανάχρηση κτιρίου ή κτιρίων σε επιλεγμένο ιστορικό χώρο. Σε όλη την πορεία της άσκησης ακολουθείται η μεθοδολογία και οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν κατά το εισαγωγικό μάθημα του 4ου εξαμήνου 04.ΕΕ10 "Εισαγωγή στην αποκατάσταση ιστορικών κτιρίων". Οι φοιτητές/-τριες, ανά ομάδες των 2-3 ατόμων, μελετούν την ανάλυση και τεκμηρίωση και εκπονούν την πρόταση επανασχεδιασμού, αποκατάστασης και επανάχρησης των ιστορικών κτιρίων και προσθηκών ή επεκτάσεων αυτών. Κατά τη διάρκεια του εργαστηριακού μαθήματος θα μελετηθούν και θα σχεδιαστούν οι κατάλληλες αρχιτεκτονικές επεμβάσεις εκσυγχρονισμού των υπό μελέτη ιστορικών κτιρίων και προσαρμογής τους στις νέες χρήσεις που θα επιλεγούν. Κατά τη διάρκεια και στο τέλος του εξαμηνιαίου μαθήματος, οι επιμέρους ομάδες παρουσιάζουν τις εργασίες τους, των οποίων γίνεται σχολιασμός και αξιολόγηση. Με τις παρατηρήσεις των μελών της διδακτικής ομάδας, αλλά και με τις παρεμβάσεις των συναδέλφων τους, συμπληρώνουν ή τροποποιούν τις προτάσεις τους και στο τέλος της εξεταστικής περιόδου παραδίδουν τον φάκελο της εργασίας τους.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Πρακτικά διημερίδας με θέμα: Αρχιτεκτονικές σπουδές και αρχιτεκτονική κληρονομιά, επιμέλεια: Κ. Καραδήμας, Ε. Κωνσταντινίδου, εκδόσεις ΑΡΧΕ-ΤΥΠΟ, 2015.
Ήπιες Επεμβάσεις για την προστασία ιστορικών κατασκευών, Συλλογικό έργο, Εκδόσεις ΙΑΝΟΣ Α.Ε., Θεσσαλονίκη 2009,
Johannes Cramer, Stefan Breitling, Architecture in Existing Fabric, planning, design, building. Birkhaeuser Verlag A.G. Basel, Boston, Berlin 2007,
Jokilehto, Jukka, Α History of Architectural Conservation, Bath 2001
Powell Kenneth, Architecture Reborn: The Conservation and Reconstruction of Old Buildings,
Mnafred Schuller, Building Archeology (ICOMOS, International Council on Monuments and Sites VII), Munich 2002
Christian Norberg-Schulz, Genius Loci, Towards a Phenomenology of Architecture Rizzoli, New York. 1980 13. Johannes Cramer, Stefan Breitling, Architecture in Existing Fabric, Birkhaeuser Verlag, 2007