ΝΕΟΤΕΡΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΝΕΟΤΕΡΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ / Modern European Philosophy
ΚωδικόςΦ112
ΣχολήΦιλοσοφική
ΤμήμαΦιλοσοφίας και Παιδαγωγικής
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό, 2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
Υπεύθυνος/ηΔημήτριος Αθανασάκης
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID280009359

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής (2011-σήμερα)

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 293
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚορμόςΥποχρεωτικόΧειμερινό/Εαρινό-5

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΝΕΟΤΕΡΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Ακαδημαϊκό Έτος2019 – 2020
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Ώρες Συνολικά39
Class ID
600148900
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Υποβάθρου
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Γενικού Υποβάθρου
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Εξέταση)
  • Γαλλικά (Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα μπορούν: - Να γνωρίσουν τα βασικά χαρακτηριστικά της φιλοσοφικής έρευνας. - Να μάθουν διάφορους τρόπους συλλογής βιβλιογρφικών δεδομένων. - Να εξασκηθούν στην ανάλυση και την ερμηνεία ποιοτικών δεδομένων. - Να γνωρίσουν τα φιλοσοφικά συστήματα της Νεωτερικότητας.
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα αποτελεί μία εισαγωγή στην προβληματική της Νεότερης Φιλοσοφίας από τον Bacon στον Hegel. Εξετάζει κυρίως τη συγκρότηση της έννοιας του υποκειμένου, το πρόβλημα της μεθόδου, το πρόβλημα της προέλευσης, της φύσης και των ορίων της γνώσης, τη διάκριση μεταξύ Ορθολογισμού και Εμπειρισμού, την ανασκευή του σκεπτικισμού του Hume από την καντιανή Κριτική Φιλοσοφία, την καντιανή ηθική, την εγελιανή Φιλοσοφία του Πνεύματος. Ειδικότερα, οι παραδόσεις οργανώνονται με βάση τις ακόλουθες θεματικές ενότητες: 1. Τι είναι η Νεότερη Φιλοσοφία; Εκπρόσωποι, έννοιες, προβλήματα. 2. Η γένεση της Φιλοσοφικής Νεωτερικότητας Ι: η φιλοσοφία του Bacon και η «γνήσια επαγωγή». 3. Η γένεση της Φιλοσοφικής Νεωτερικότητας ΙΙ: Η φιλοσοφία του Descartes. Mathesis universalis και Cogito. Η διάκριση ψυχής και σώματος. 4. Η φιλοσοφία του Σπινόζα. 5. Η φιλοσοφία του Leibniz. 6. Ο εμπειρισμός του Locke και η νευτώνεια «philosophia experimentalis». 7. Ο σκεπτικισμός του Hume: η κριτική της αιτιότητας και το πρόβλημα της επαγωγής. 8. Ο γαλλικός 18ος αιώνας Ι: η κριτική των νεότερων φιλοσοφικών συστημάτων στην Πραγματεία περί συστημάτων του Condillac. 9. Ο γαλλικός 18ος αιώνας ΙΙ: Υλισμός και Διαφωτισμός στο έργο του La Mettrie, του Helvétius και του D’Holbach. 10. Η Κριτική Φιλοσοφία του Καντ. 11. Η καντιανή ηθική. Η έννοια της κατηγορικής προσταγής. 12. Η διαλεκτική του κυρίου και του δούλου στη Φαινομενολογία του Πνεύματος του Hegel. 13. Σύνοψη και συμπεράσματα.
Λέξεις Κλειδιά
Νεότερη Φιλοσοφία, ορθολογισμός, εμπειρισμός, κριτικισμός, παραγωγή, επαγωγή, γνώση, ουσία, έννοια, αλήθεια
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Επικοινωνία μέσω διαδικτύου/Ανάρτηση ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού στο E-Learning του μαθήματος.
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις391,6
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων602,4
Συγγραφή εργασίας / εργασιών261,0
Εξετάσεις
Σύνολο1255
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Προφορική Εξέταση (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Θεόδωρος Πενολίδης, Μέθοδος και συνείδηση. Η έννοια της συνείδησης στη Νεότερη Φιλοσοφία, Αθήνα: Μεταίχμιο, 2004 (Κωδικός βιβλίου στον Εύδοξο: 24181). 2. René Descartes, Τα πάθη της ψυχής, μτφρ. Γ. Πρελορέντζος, 2η έκδ., Αθήνα: Κριτική, 2017 (Κωδικός βιβλίου στον Εύδοξο: 41955674).
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Α. Ελληνόγλωσση Α1. Πηγές Berkeley G., Πραγματεία πάνω στις αρχές της ανθρώπινης γνώσης, μετάφραση Δ. Ν. Σφενδόνη, Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινίδης, χ.χ. Descartes R., Λόγος περί της μεθόδου για την καλή καθοδήγηση του λογικού μας και την αναζήτηση της αλήθειας στις επιστήμες, εισαγωγή – μετάφραση – σημειώσεις Χρ. Χρηστίδη, 2η αναθεωρημένη έκδ., Αθήνα, Παπαζήσης, 1976. ― Στοχασμοί περί της πρώτης φιλοσοφίας, μετάφραση – σημειώσεις – σχόλια Ευ. Βανταράκης, Αθήνα, Εκκρεμές, 2003. ― [Regulae ad directionem ingenii] Κανόνες για τον κατευθυσμό της γνωστικής δύναμης, δίγλωσση έκδ., πρόλογος, εισαγωγή, μετάφραση Θ. Πενολίδης, Αθήνα, Κράτερος, 2011. ― Οι Αρχές της φιλοσοφίας Ι & ΙΙ, εισαγωγή, μετάφραση, σχολιασμός Β. Γρηγοροπούλου, Αθήνα, Εκκρεμές, 2012. Καντ Ι., Κριτική του καθαρού Λόγου, μτφρ. Α. Γιανναράς, Αθήνα, Παπαζήσης, 1976, 1979. ― Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών, μετάφραση, σχόλια, επίμετρο Κ. Ανδρουλιδάκης, Ηράκλειο, ΠΕΚ, 2017. Leibniz G. W., Μεταφυσική Πραγματεία/Discours de métaphysique, εισαγωγή – μετάφραση – σχόλια Π. Καϊμάκη, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, χ.χ. ― La Monadologie/Η Μοναδολογία, δίγλωσση έκδοση, εισαγωγή Γ. Βώκος, μετάφραση Στ. Λαζαρίδης, Θεσσαλονίκη, Υπερίων, 1997. Locke J., Δοκίμιο για την ανθρώπινη νόηση, εισαγωγή - μετάφραση – σχόλια Χ. Ξανθόπουλος, Αθήνα, Παπαζήσης, 2016. Σπινόζα, Ηθική, μτφρ. Ευ. Βανταράκης, εισαγωγή Β. Γρηγοροπούλου, Αθήνα, Εκκρεμές, 2009. Χέγκελ Γκ. Β. Φ., Η Επιστήμη της Λογικής, Πρώτος Τόμος: Η αντικειμενική Λογική, Δεύτερο Βιβλίο, Δεύτερο και Τρίτο Τμήμα, Η διδασκαλία περί της ουσίας, (β 1-2), μετάφραση, πρόλογος, σημειώσεις, επιλεγόμενα, Θ. Πενολίδης, Αθήνα, Κράτερος 2010, 2014. Χιουμ Ντ., Πραγματεία για την ανθρώπινη φύση: Απόπειρα εισαγωγής της πειραματικής μεθόδου συλλογισμού στα ηθικά θέματα. Βιβλίο Ι: Για τη Νόηση, εισαγωγή – μετάφραση Μ. Πουρνάρη, Αθήνα, Πατάκης, 2005. ― Κείμενα αυτοβιογραφικά, γνωσιολογικά, ηθικά, μετάφραση Μ. Πουρνάρη – Χ. Μητσοπούλου, εισαγωγή – επιμέλεια Μ. Πουρνάρη, Αθήνα, Εκκρεμές, 2006. Α2. Μελέτες Alessio F., Ιστορία της Νεότερης Φιλοσοφίας, μτφρ. Θ. Θυμιοπούλου, επιστημονική επιμέλεια Σ. Φουρνάρος, Αθήνα, Τραυλός, 2012. Cottingham J., Φιλοσοφία της επιστήμης, Α΄: Οι ορθολογιστές, μτφρ. Σ. Τσούρτη, Αθήνα, Πολύτροπον, 2003. Kenny A. (επιμ.), Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας, μτφρ. Δ. Ρισσάκη, Αθήνα, Νεφέλη, 2005. Losee J., Φιλοσοφία της Επιστήμης. Μια ιστορική εισαγωγή, μετάφραση – επιμέλεια Θ. Μ. Χρηστίδης, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 1991. Μπενιέ Ζ.-Μ., Ιστορία της Νεωτερικής και Σύγχρονης Φιλοσοφίας. Φυσιογνωμίες και έργα, μτφρ. Κ. Παπαγιώργης, 2η έκδ., Αθήνα, Καστανιώτης, 2001. Πατηνιώτης Μ., «Νεύτων και Νευτωνισμός στην Ευρώπη του 18ου αιώνα», στο Καλδής Β. (επιμ.), Κείμενα Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών, Πάτρα, ΕΑΠ, 2008, σ. 39-54. Πλάγγεσης Γ., Νεότερη Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία. Φιλοσοφικός λόγος, κριτική της θρησκείας και ιδεολογία, Αθήνα, Κριτική, 2009. Woolhouse R. S., Φιλοσοφία της επιστήμης, Β΄: Οι εμπειριστές, μτφρ. Σ. Τσούρτη, Αθήνα, Πολύτροπον, 2003. Β. Ξενόγλωσση Belaval Y., Leibniz critique de Descartes, Paris, Gallimard, 1960. ― Études leibniziennes. De Leibniz à Hegel, Paris, Gallimard, 1976. ― Leibniz de l’âge classique aux Lumières. Lectures leibniziennes, présentées par M. Fichant, Paris, Beauchesne, 1995. Beyssade J.-M., La philosophie première de Descartes. Le temps et la cohérence de la métaphysique, Paris, Flammarion, 1979. ― Études sur Descartes. L’histoire d’un esprit, Paris, Seuil, 2001. Blay M., Les raisons de l’infini. Du monde clos à l’univers mathématique, Paris, Gallimard, 1993. ― Les «Principia» de Newton, Paris, Presses Universitaires de France, 1995. Bouveresse R., Spinoza et Leibniz. L’idée d’animisme universel, Paris, Vrin, 1992. Brahami F., Introduction au Traité de la nature humaine de David Hume, Paris, Presses Universitaires de France, 2003. Cassirer Ε., Das Erkenntnisproblem in der Philosophie und Wissenschaft der neueren Zeit, I, II, Wissenschatliche Buchgesellschaft, 1974. Couturat L., La logique de Leibniz: d’après des documents inédits (Éd. 1901), Paris, Hachette, 2013. Deleuze G., Empirisme et subjectivité. Essai sur la nature humaine selon Hume, 4e éd., Paris, Presses Universitaires de France, 1988. ― Le pli. Leibniz et le baroque, Paris, Les Éditions de Minuit, 1988. Descartes, Œuvres philosophiques, textes établis, présentés et annotés par F. Alquié, Paris, Garnier, 1988-1992, 3 vol. [vol. I: 1618-1637; vol. II: 1638-1642; vol. III: 1643-1650]. ― Discours de la méthode, texte et commentaire par E. Gilson, 6e éd., Paris, Vrin, 1987. ― Meditationes de prima philosophia/Méditations de philosophie première, présentation et traduction de Michelle Beyssade, Paris, Librairie Générale Française, 1990. ― Règles pour la direction de l’esprit, traduction et notes par J. Brunschwig, préface, dossier et glossaire par K. S. Ong-Van-Cung, Paris, Librairie Générale Française, 2002. Devillairs L., Descartes, Leibniz. Les vérités éternelles, Paris, Presses Universitaires de France, 1998. Dubouclez O., Descartes et la voie de l’analyse, Paris, Presses Universitaires de France, 2013. Fichant M., Science et métaphysique dans Descartes et Leibniz, Paris, Presses Universitaires de France, 1998. Garber D., Descartes’ Metaphysical Physics, Chicago and London, The University of Chicago Press, 1992. ― Descartes embodied: Reading Cartesian philosophy through Cartesian Science, Cambridge, UK, Cambridge University Press, 2001. ― «Motion and Metaphysics in the Young Leibniz», in Hooker M. (ed.), Leibniz. Critical and Interpretive Essays, Manchester, Manchester University Press, 1982, p. 160-184. Gilson E., Index Scolastico-Cartésien, 2e éd., Paris, Vrin, 1979. Gueroult M., Descartes selon l’ordre des raisons, Paris, Aubier, 1968, 2 vol. [vol. I: L’âme et Dieu; vol. II: L’âme et le corps]. ― Leibniz. Dynamique et métaphysique, Paris, Aubier Montaigne, 1977. Hume D., A Treatise of Human Nature, Edited, with an Analytical Index, by L. A. Selby-Bigge, 2nd edition with text revised and variant readings by P. H. Nidditch, Oxford, New York, Oxford University Press, 1978. ― L’entendement. Traité de la nature humaine. Livre I et Appendice, traduction inédite par Ph. Baranger et Ph. Saltel, présentation, notes, index, bibliographie et chronologie par Ph. Saltel, Paris, GF-Flammarion, 1995. ― An Enquiry concerning Human Understanding, edited by T. L. Beauchamp, Oxford, New York, Oxford University Press, 1999. Koyré A., From the Closed World to the Infinite Universe, Baltimore, John Hopkins Press, 1957. ― Études newtoniennes, avertissement d’Yvon Belaval, Paris, Gallimard, 1968. ― Études galiléennes, Paris, Hermann, 2001 [1ère éd. 1966]. Laporte J., Le rationalisme de Descartes, 4e éd., Paris, Presses Universitaires de France, 2000. Leibniz G. W., Essais de Théodicée sur la bonté de Dieu, la liberté de l’homme et l’origine du mal, chronologie et introduction par J. Brunschwig, Paris, GF-Flammarion, 1969. ― Nouveaux essais sur l’entendement humain, chronologie, bibliographie, introduction et notes par J. Brunschwig, Paris, GF-Flammarion, 1990 [αγγλική μτφρ.: New Essays on Human Understanding, Cambridge, Cambridge University Press, 1996]. ― Système nouveau de la nature et de la communication des substances, et autres textes 1690-1703, présentation et notes de Ch. Frémont, Paris, GF-Flammarion, 1994. ― Principes de la nature et de la grâce, Monadologie, et autres textes (1703-1716), présentation et notes de Ch. Frémont, Paris, GF-Flammarion, 1996. ― Opuscules philosophiques choisis, texte latin établi et traduit par P. Schrecker, Paris, Vrin, 2001. Locke J., An Essay concerning Human Understanding, edited with a forward by P. H. Nidditch, Oxford, Clarendon Press, 1975. Malherbe M., La philosophie empiriste de David Hume, 4e éd. corrigée, Paris, Vrin, 2001. Marion J.-L., Questions cartésiennes. Méthode et métaphysique, Paris, Presses Universitaires de France, 1991. ― Questions cartésiennes II. Sur l’ego et sur Dieu, Paris, Presses Universitaires de France, 1996. ― Sur l’ontologie grise de Descartes. Science cartésienne et savoir aristotélicien dans les Regulae, 4e éd. revue et augmentée, Paris, Vrin, 2000. Newton I., The Principia. Mathematical Principles of Natural Philosophy, A new translation by I. Bernard Cohen and A. Whitman, preceded by a Guide to Newton’s Principia by I. Bernard Cohen, Berkeley – Los Angeles – London, University of California Press, 1999. ― Philosophical Writings, edited by A. Janiak, Cambridge, UK, Cambridge University Press, 2004. ― Principia. Principes mathématiques de la philosophie naturelle, traduction, analyse et commentaires par la Marquise du Châtelet, préface de Voltaire, Paris, Dunod, 2005. Parmentier M., Introduction à l’Essai sur l’entendement humain de Locke, Paris, Presses Universitaires de France, 1999. Rabouin D., Mathesis Universalis. L’idée de «mathématique universelle» d’Aristote à Descartes, Paris, Presses Universitaires de France, 2009. Rosmorduc J., Une histoire de la physique et de la chimie, Paris, Seuil, 1985. Spinoza, Éthique, texte original et traduction nouvelle par Bernard Pautrat, Paris, Seuil, 1988. Van Bunge W. (ed.), The Early Enlightenment in the Dutch Republic 1650-1750, Leiden, Brill, 2003.
Τελευταία Επικαιροποίηση
13-04-2020