Εισαγωγή στην παραδοσιακή λογική: η λογική του Port-Royal (1662)

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΕισαγωγή στην παραδοσιακή λογική: η λογική του Port-Royal (1662) / Introduction to traditional logic: The Port-Royal logic (1662)
ΚωδικόςΦ433
ΣχολήΦιλοσοφική
ΤμήμαΦιλοσοφίας και Παιδαγωγικής
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό, 2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΕαρινή
Υπεύθυνος/ηΠαντελής Γκολίτσης
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600018156

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής (2011-σήμερα)

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 17
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚορμόςΥποχρεωτικό Κατ' ΕπιλογήνΧειμερινό/Εαρινό-6
ΦιλοσοφίαΥποχρ. Κατ΄ Επιλογήν ΚατεύθυνσηςΧειμερινό/Εαρινό-6

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΕισαγωγή στην παραδοσιακή λογική: η λογική του Port-Royal (1662)
Ακαδημαϊκό Έτος2019 – 2020
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Ώρες Συνολικά39
Class ID
600148904

Πρόγραμμα Τάξης

ΚτίριοΣχολείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας
ΌροφοςΙσόγειο
ΑίθουσαΑΙΘΟΥΣΑ 113 (112)
ΗμερολόγιοΠέμπτη 16:00 έως 18:30
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Εξέταση)
  • Γαλλικά (Εξέταση)
  • Γερμανικά (Εξέταση)
  • Ιταλικά (Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι φοιτητές αναμένεται ότι μέσω του μαθήματος θα: - θα εισαχθούν στην αριστοτελική λογική· - θα εξοικειωθούν με τη νεωτερική λογική και την καρτεσιανή γνωσιοθεωρία· - θα κατανοήσουν τις βασικές διαφορές μεταξύ νεωτερικής (παραδοσιακής) και σύγχρονης (συμβολικής) λογικής.
Γενικές Ικανότητες
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Η Λογική του Port-Royal, έργο των Antoine Arnauld και Pierre Nicole το οποίο δημοσιεύτηκε ανώνυμα στα γαλλικά υπό τον τίτλο L’art de penser το 1662 και μεταφράστηκε στα λατινικά ως Ars cogitandi το 1700, αποτελεί έργο κομβικό για την εξέλιξη και την ιστορία της λογικής κατά τους νεότερους χρόνους. Διαφοροποιούμενοι από τη σχολαστική και νεοσχολαστική αριστοτελική παράδοση, σύμφωνα με την οποία η λογική κορυφώνεται στον συλλογισμό (και δη στον αποδεικτικό συλλογισμό), οι δύο γάλλοι συγγραφείς, τρόφιμοι του αββαείου του Port-Royal στο Παρίσι, μεταφέρουν το κέντρο βάρους της λογικής από τον συλλογισμό (syllogisme, ratiocinatio) στην κρίση (jugement, iudicium), καθώς θεωρούν ότι τα λογικά σφάλματα συμβαίνουν πολύ συχνότερα κατά τη νοητική εργασία της κρίσης, η οποία προηγείται της νοητικής εργασίας του συλλογισμού. Καθώς πιστεύουν εντούτοις, σε συμφωνία με την σχολαστική παράδοση, ότι η κρίση αποτελεί σύνθεση ή διαίρεση προγενέστερων της κρίσης «εννοιών», οι Arnauld και Nicole επιχειρούν να θεμελιώσουν την ορθή κρίση στην «έννοια» ως «σαφή και ευκρινή ιδέα» (idea clara et distincta), εμπνεόμενοι από τη φιλοσοφία του René Descartes. Παρότι η δομή της Λογικής του Port-Royal προϋποθέτει τη διάκριση μεταξύ logica naturalis («φυσική λογική», η οποία σφάλλει) και logica artificialis («τεχνητή λογική», η οποία μπορεί να είναι αλάνθαστη), συγχέοντας έτσι γνωσιοθεωρία και λογική, αποτελεί έξοχο δείγμα της λογικής των νεότερων χρόνων, κατά τους οποίους η παραδοσιακή λογική ανανεώνεται με τη βοήθεια της καρτεσιανής γνωσιοθεωρίας. Ξεπεράστηκε οριστικά μόλις στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα χάρη στη μαθηματική λογική του Gottlob Frege και των Bertrand Russell και Alfred North Whitehead.
Λέξεις Κλειδιά
Λογική, Γνωσιοθεωρία, Port-Royal, Ντεκάρτ, Αριστοτέλης
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις1004
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων502
Σύνολο1506
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1) Σ. Κουσούλης, Η αριστοτέλεια συλλογιστική, Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας, 2002. 2) Christof Rapp, Εισαγωγή στον Αριστοτέλη, Αθήνα: Εκδόσεις Οκτώ, 2012.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1) Αρνώ – Λανσελό, Γενική και λελογισμένη γραμματική του Πορ-Ρουαγιάλ, Αθήνα: Καστανιώτης, 1999. 2) René Descartes: Κανόνες για τον κατευθυσμό της γνωστικής δύναμης. Πρόλογος – εισαγωγή – μετάφραση: Θ. Πενολίδης, Αθήνα: Κράτερος, 2011.
Τελευταία Επικαιροποίηση
01-12-2020