Εκπαιδευτική πολιτική και εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΕκπαιδευτική πολιτική και εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα / Educational policy and reforms in Grecce
ΚωδικόςΠ3013
ΣχολήΦιλοσοφική
ΤμήμαΦιλοσοφίας και Παιδαγωγικής
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
Υπεύθυνος/ηΒασίλειος Φούκας
ΚοινόΌχι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600014889

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής (2011-σήμερα)

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 27
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΦιλοσοφίαΕλεύθερη ΕπιλογήΧειμερινό/Εαρινό-6
ΠαιδαγωγικήΥποχρεωτικό Κατ' Επιλ. ΚατεύθυνσηςΧειμερινό/Εαρινό-6

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΕκπαιδευτική πολιτική και εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα
Ακαδημαϊκό Έτος2019 – 2020
Περίοδος ΤάξηςΧειμερινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Ώρες Συνολικά39
Class ID
600148992

Πρόγραμμα Τάξης

ΚτίριοΣχολείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας
ΌροφοςΙσόγειο
ΑίθουσαΑΙΘΟΥΣΑ 113 (112)
ΗμερολόγιοΤρίτη 16:00 έως 18:30
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
α) να γνωρίσουν τους παράγοντες συγκρότησης της ελληνικής εκπαιδευτικής πολιτικής (πλαίσιο, φορείς, σχεδιασμός) β) να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν ζητήματα της ελληνικής εκπαιδευτικής πολιτικής διαχρονικά (χαρακτηριστικά γνωρίσματα, βασικοί σταθμοί) γ) να προβληματιστούν αναφορικά με τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα και τη στάση των δυνάμεων της αλλαγής ή/και της συντήρησης δ) να γνωρίσουν και να ερμηνεύσουν την εκπαιδευτική πολιτική που ασκείται έναντι ορισμένων κοινωνικών ομάδων (κορίτσια, ξενόφωνοι κ.λπ.)
Γενικές Ικανότητες
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Στο σεμινάριο αυτό γίνεται ανάλυση των θεωριών που σχετίζονται με ζητήματα διαμόρφωσης της εκπαιδευτικής πολιτικής. Εντοπίζονται οι βασικοί κοινωνικοί, οικονομικοί, ιδεολογικοί και πολιτικοί παράγοντες που συμβάλλουν στη σύλληψη, επεξεργασία και υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Αναλύονται οι σημαντικότεροι φορείς που ενεργοποιούνται για τη δια-μόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής και οι δυναμικές της αλλαγής και της συντήρησης που αναπτύσσονται απέναντι στις νέες εκπαιδευτικές προσπάθειες. Εξετάζονται, ειδικότερα, παραδειγματικές περιπτώσεις εφαρμογής μεταρρυθμιστικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα, διαχρονικά, από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους (1830) έως τις αρχές της μεταπολίτευσης (1974), η στοχοθεσία, η εφαρμογή και οι επιπτώσεις τους τόσο στη δομή του εκπαιδευτικού συστήματος όσο και στους εμπλεκόμενους με την εκπαίδευση φορείς –μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς, παιδαγωγούς, πολιτικούς. Θίγονται θέματα όπως η πρόσβαση στην εκπαίδευση, η μαζικοποίηση της εκπαίδευσης, η επιλογή του σχολείου, η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη δημόσια εκπαίδευση, η τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση ως δεύτερο-παράλληλο δίκτυο εκπαίδευσης κ.λπ. Ειδικότερα, στο σεμινάριο αυτό οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα γνωρίσουν τη γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση της περιόδου 1917-1920 και θα έρθουν σε επαφή με πολλαπλές πηγές (νομοθετικά κείμενα, εφημερίδες, φωτογραφικό υλικό κ.λπ.) για την αναπαράσταση του ιστορικού φαινομένου, τις οποίες θα κληθούν να προσεγγίσουν με δύο, κυρίως, μεθοδολογικά ‘παραδείγματα’ ανάλυσης και ερμηνείας, την ιστορική-ερμηνευτική μέθοδο και την ποιοτική ανάλυση περιεχομένου, με κριτήριο κάθε φορά τη μορφή του προς εξέταση υλικού.
Λέξεις Κλειδιά
εκπαιδευτική πολιτική, Ελλάδα, 19ος αιώνας, 1917-20
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
email, elearning, power point
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις150,6
Σεμινάρια241,0
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων301,2
Συγγραφή εργασίας / εργασιών401,6
Εξετάσεις30,1
αυτοτελής μελέτη και προετοιμασία για τις εξετάσεις381,5
Σύνολο1506
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Για την αξιολόγηση των φοιτητών και φοιτητριών, που έχουν επιλέξει το σεμινάριο Π 3013, θα συνυπολογιστούν: α) η παρουσία τους στα σεμινάρια (οι παρακολουθήσεις είναι υποχρεωτικές), β) η συμμετοχή τους και οι κριτικές παρεμβάσεις τους στη διάρκεια του σεμιναρίου (10%), γ) η εκπόνηση (25%) και προφορική υποστήριξη της εργασίας τους (15%) και δ) η επίδοσή τους στη γραπτή εξέταση (50%), στο τέλος του εξαμήνου.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εργασία (Συμπερασματική)
  • Δημόσια Παρουσίαση (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Επίλυση Προβλημάτων (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Σ. Ηλιάδου-Τάχου, Δ. Μαυροσκούφης, Γ. Μπέτσας, Β. Φούκας, Δ. Χαραλάμπους (επιμ.) (2018), Εκατό χρόνια από τη γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917, Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Κυριακίδη. ISBN: 978-960-599-245-3. Σ. Μπουζάκης (επιμ.) (20074). Εκπαιδευτικές Μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, τόμ. 1: Εκπαιδευτικές Μεταρρυθμίσεις 1913-1929. Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Γενική και Τεχνικοεπαγγελματική Εκπαίδευση. Εισηγητικές εκθέσεις εκπαιδευτικών νομοσχεδίων. Συζητήσεις στη Βουλή – Σχόλια, Αθήνα: Gutenberg. ISBN: 978-960-01-0528-6.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Αντωνίου, Δ. (1992). Οι απαρχές του εκπαιδευτικού σχεδιασμού στο Νεοελληνικό κράτος: Το σχέδιο της Επιτροπής του 1833. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. Βεργίδης, Δ. & Υφαντή, Α. (επιμ.) (2011). Θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής. Θεωρητικές αφετηρίες και εκπαιδευτικά προγράμματα για τη βελτίωση του σχολείου. Αθήνα: Ύψιλον. Γουβιάς, Δ. & Θεριανός, Κ. (2014). Εκπαιδευτική Πολιτική. Αθήνα: Gutenberg. Γράβαρης, Δ. & Παπαδάκης, Ν. (επιμ.) (2005). Εκπαίδευση και εκπαιδευτική πολιτική μεταξύ κράτους και αγοράς. Αθήνα: Σαββάλας. Γρόλλιος, Γ. & Τζήκας, Χρ. (2002). Ηγεμονία, παιδαγωγική και εκπαιδευτική πολιτική: Το Επιστημονικόν Βήμα του Διδασκάλου (1953-1967). Αθήνα: Μεταίχμιο. Δημαράς, Αλ. (1979). Υπουργείο Παιδείας και εκπαιδευτική πολιτική: Δοκίμιο προβληματισμού. Σύγχρονα Θέματα, 4, 3-8. Δημαράς, Αλ. (επιμ.) (19982). Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε: Τεκμήρια ιστορίας. Τόμ. Α΄ και Β΄. Αθήνα: Εστία. Δημαράς, Αλ. (2013). Ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης. Το “ανακοπτόμενο άλμα”: Τάσεις και αντιστάσεις στην ελληνική εκπαίδευση 1833-2000. Β. Βασιλού-Παπαγεωργίου (επιμ.). Αθήνα: Μεταίχμιο. Ζαμπέτα, Ε. (1994). Η εκπαιδευτική πολιτική στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, 1974-1989. Αθήνα: Θεμέλιο. Ζιώγου-Καραστεργίου, Σ. (2006). "Φρονίμους δεσποινίδας και αρίστας μητέρας": Στόχοι Παρθεναγωγείων, απόψεις παιδαγωγών και εκπαιδευτική πολιτική κατά τον 19ο αιώνα. Στο: Σ. Ζιώγου-Καραστεργίου, Διερευνώντας το φύλο: Ιστορική διάσταση και σύγχρονος προβληματισμός στη Γενική, Επαγγελματική και Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση (σσ. 129-169). Θεσσαλονίκη: Βάνιας. Ζιώγου-Καραστεργίου, Σ. (2006). Εκπαιδευτική πολιτική και ανάπτυξη του εκπαιδευτι-κού δικτύου από το 1929 και εξής: Νομοθετικές ρυθμίσεις, νέες τάσεις και προοπτικές. Στο: Σ. Ζιώγου-Καραστεργίου, Διερευνώντας το φύλο: Ιστορική διάσταση και σύγχρονος προβληματισμός στη Γενική, Επαγγελματική και Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση (σσ. 199-216). Θεσσαλονίκη: Βάνιας. Ζιώγου-Καραστεργίου, Σ. (2006). Μικτά ή αμιγή σχολεία; Εκπαιδευτική πολιτική για τη συνεκπαίδευση, δημόσια συζήτηση και σχολική πράξη κατά τον 19ο και 20ό αιώνα (μέχρι το 1979). Στο: Σ. Ζιώγου-Καραστεργίου, Διερευνώντας το φύλο: Ιστορική διάσταση και σύγχρονος προβληματισμός στη Γενική, Επαγγελματική και Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση (σσ. 217-232). Θεσσαλονίκη: Βάνιας. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών & Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» (2007). Η εκπαιδευτική πολιτική στα χρόνια του Ελευθερίου Βενιζέλου. Πρακτικά Συνεδρίου Αθήνα 22-24 ιανουαρίου 2004. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Κυπριανός, Π. (2004). Συγκριτική ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης. Αθήνα: Βιβλιόραμα. Κωστής, Κ. (2013). «Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας»: Η διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους, 18ος -21ος αιώνας. Αθήνα: Πόλις. Λιάκος, Α. (2007). Πανεπιστήμιο και Μεταρρύθμιση: Τα ζητούμενα. Ανακτήθηκε 18 Ο-κτωβρίου 2016, από http://www.archive.uoa.gr/fileadmin/archive.uoa.gr/uploads/IA.EKPA_conf_June2007_LIAKOS.pdf Μαυροσκούφης, Δ. (1988). Το μεταπολεμικό κράτος πρόνοιας και οι εκπαιδευτικοί: Οι επιπτώσεις του ανοίγματος της εκπαίδευσης στη θέση και τους ρόλους των εκπαιδευτικών. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 40, 64-78. Μαυροσκούφης, Δ. (1996). Εκπαίδευση και εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα 1821-1832. Θεσσαλονίκη: [αε]. Μαυροσκούφης, Δ. (2000). Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και σχολική ιστορία: Το "αρχαίον μαθηματικόν πρόβλημα". Χρονικά, 10, 52-66. Μαυροσκούφης, Δ. (2002). Ημερήσιος τύπος και εκπαιδευτική πολιτική (1976-1998): Η ανατομία ενός πάθους. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 125, 73-81. Μαυροσκούφης, Δ. (2002). Χριστιανικά σωματεία και εκπαιδευτική πολιτική (1964-1999): Η εξέγερση του "καλού νοικοκύρη" ως στοιχείο κανονικότητας. Στο: Σ. Μπουζάκης (επιμ.). Επίκαιρα Θέματα Ιστορίας Εκπαίδευσης, Πρακτικά 1ου Επιστη-μονικού Συνεδρίου Ιστορίας Εκπαίδευσης (σσ. 121-141). Αθήνα: Gutenberg,. Μαυροσκούφης, Δ. (2004). Μαρξιστική «ορθοδοξία» και σχολική ιστορία στην Ελλάδα: Κριτική και προπαγάνδα στην κρίσιμη δεκαετία του 1980. Στο: Σ. Μπουζάκης (ε-πιμ.). Ιστορικές Προσεγγίσεις της Εκπαίδευσης. Πρακτικά του 2ου Επιστημονικού Συνεδρίου Ιστορίας της Εκπαίδευσης (Πάτρα, 4-6/10/2002) (σσ. 165-184). Αθήνα: Gutenberg. Μαυροσκούφης, Δ. (2006). Εκπαιδευτική πολιτική και εκπαιδευτική ιδεολογία: Ερμηνευτική προσέγγιση του "επεισοδίου Τρίτση". Στο: Δ. Φ. Χαραλάμπους (επιμ.). Διαχρονικές και συγχρονικές προσεγγίσεις της εκπαίδευσης: Αντιχάρισμα στον καθηγητή Νίκο Π. Τερζή (σσ. 153-196). Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη. Μπαμπούνης, Χ. (2013). Ιστορική αφήγηση και πηγές. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. Μπαμπούνης, Χ. & Τουλιάτος, Σ. (2017). Μεθοδολογία και ερμηνεία της Ιστορίας. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. Μπουζάκης, Σ. (2001). Εκπαιδευτική πολιτική και συγκριτική επιχειρηματολογία στο πα-ράδειγμα των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων της γενικής και τεχνικο-επαγγελματικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα: Με-ταρρυθμιστικά επεισόδια 1913, 1929, 1959, 1964, 1976/77, 1985 και 1997/98. Αθήνα: Gutenberg. Νούτσος, Χ. (1986). Ιδεολογία και εκπαιδευτική πολιτική. Αθήνα: Θεμέλιο. Νούτσος, Χ. (2003). «Ο δρόμος της καμήλας» και το σχολείο: Η εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα, 1944-1946. Αθήνα: Βιβλιόραμα. Παπαδάκης, Ν. (2004). Η Παλίμψηστη Εξουσία: Κράτος, Πανεπιστήμιο και Εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα. Αθήνα: Gutenberg. Σιμενή, Π. (2008). Μεταρρύθμιση και αντίδραση: Το Πανεπιστήμιο Αθηνών απέναντι στις εκπαιδευτικές αλλαγές (1899-1926). Αθήνα: Gutenberg. Σταμέλος, Γ. (2009). Εκπαιδευτική πολιτική. Αθήνα: Διόνικος. Τερζής, Ν. Π. (1993). Εκπαίδευση και εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα: Διαχρονική ανασκόπηση και σημερινή συγκυρία. Στο Α.Π.Θ. – Επιστημονική Επετηρίδα Φιλο-σοφικής Σχολής, Τμήμα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής, περίοδος Γ΄, τομ. 1 (σσ. 323-332). Θεσσαλονίκη: Α.Π.Θ. Τερζής, Ν. Π. (20082). Εκπαιδευτική πολιτική και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση: Ιστορικο-κοινωνιολογικό πλαίσιο και ‘μελέτες περίπτωσης’. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη. Τερζής, Ν. Π. (20143). Μελέτη της εκπαίδευσης του Νεοελληνισμού: Πριν από το Κράτος-έξω από το Κράτος-στο Κράτος. Θεσσαλονίκη: Δέσποινα Κυριακίδη. Υφαντή, Α. (2012). Εκπαιδευτική πολιτική και σχεδιασμός για ένα σύγχρονο σχολείο. Αθήνα: Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη. Φούκας, Β. & Βαχάρογλου, Ευστρ. (2010). "Περί των χρεών των διδασκαλισσών". Οι ρυθμίσεις της πολιτείας και οι απόψεις των παιδαγωγών κατά τον 19ο αιώνα: Εκ-παιδευτική πολιτική και παιδαγωγική θεωρία. Στο: Σ. Ζιώγου-Καραστεργίου (ε-πιμ.). Γυναίκες στην ιστορία των Βαλκανίων. Ιστορίες ζωής γυναικών εκπαιδευτικών (σσ. 329-352). Θεσσαλονίκη: Βάνιας,. Φραγκουδάκη, Αν. ([χ.χ.]). Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και φιλελεύθεροι διανοούμενοι: Άγονοι αγώνες και ιδεολογικά αδιέξοδα στο μεσοπόλεμο. Αθήνα: Κέδρος. Χαραλάμπους, Δ. Φ. (1990). Εκπαιδευτική πολιτική και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στη μεταπολεμική Ελλάδα, 1950-1974. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυρια-κίδη. Χαραλάμπους, Δ. Φ. (2007). Μεταπολίτευση & Εκπαιδευτική πολιτική: Παρελθόν-παρόν-μέλλον. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Χατζηβασιλείου, Ευ. (2010). Ελληνικός φιλελευθερισμός: Το ριζοσπαστικό ρεύμα, 1932-1979. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
Τελευταία Επικαιροποίηση
01-12-2020