Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
να αξιοποιεί την πλούσια λειτουργική μας παράδοση στον ερευνητικό χώρο, στην εκπαιδευτική διαδικασία και την ποιμαντική της Εκκλησίας δραστηριότητα
να διαβάζει τα λειτορυγικά κείμενα με κριτικό πνεύμα στο πλαίσιο της ιστορικής τους συνάφειας
να γνωρίζουν την ιστορική, κοινωνική, και πολιτιστική σημασία των λειτορυγικών κειμένων
Περιεχόμενο Μαθήματος
Ιστορία και Θεολογία της χριστιανικής Λατρείας. Η έννοια των όρων Λειτουργία, Λειτουργική, Λατρεία, Τελετουργική, Λειτουργική Θεολογία και Θεολογία της Λατρείας. Η λειτουργική προσευχή ως αντικείμενο της χριστιανικής Λατρείας. Ο άνθρωπος ως λειτουργικό ον, ο βιβλικός, δογματικός, κοινωνικός και κοσμικός χαρακτήρας της θείας Λατρείας. Πηγές της Λειτουργικής, Λειτουργική Ερμηνευτική. Λειτουργικοί τύποι της Ανατολής και της Δύσεως. Η θεία Λειτουργία. Οι απαρχές της θείας Ευχαριστίας. Η ευχαριστιακή ενότητα κλήρου και λαού. Ευχαριστιακή εκκλησιολογία. Λειτουργική και πνευματική ζωή. Λειτουργία και κόσμος. Η εξέλιξη και διαμόρφωση της θείας Λειτουργίας. Ερμηνεία της θείας Λειτουργίας με βάση τα λειτουργικά υπομνήματα. Ανάλυση των Λειτουργιών Αποστολικών Διαταγών, αποστόλου Μάρκου, Ιακώβου, Αρμενίων, Ρωμαϊκής. Σύγχρονα λειτουργικά προβλήματα και δυνατότητες λειτουργικής ανανέωσης.
Στο πλαίσιο του μαθήματος είναι αναγκαία η συμμετοχή των φοιτητών τόσο στις εκπαιδευτικές ασκήσεις σε Μητροπόλεις και ενορίες της Ελλάδος, για τη μελέτη της λειτουργικής τους ζωής, όσο και στην εβδομαδιαία λατρευτική σύναξη στο ναό της Σχολής.
Λέξεις Κλειδιά
Λατρεία, Λειτουργική, Τελετουργική, Λειτουργική Θεολογία, Θεολογία της Λατρείας, Θεία Λειτουργία, Θεία Ευχαριστία,
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1.ΠαναγιώτηΙ.Σκαλτή,<<Ιερουργοί και Φιλοθεάμονες>>.Κεφάλαια Ιστορίας και Θεολογίας της Λατρείας(Λειτουργικά και Υμνολογικά Παράλληλα-1),εκδ.Κυριακίδη,Θεσσαλονίκη 2014.
2.Παναγιώτη Ι.Σκαλτσή,Λειτουργικές Μελέτες ΙΙ,εκδ.Π.Πουρναρά,Θεσσαλονίκη 2011.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1.Juan Danielou,Αγία Γραφή και Λειτουργία.Η βιβλική θεολογία των Μυστηρίων και των εορτών κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας,Αθήνα 1981.
2.Γεωργίου Δ.Μεταλληνού,Η θεολογική μαρτυρία της Εκκλησιαστικής Λατρείας,εκδ.Αρμός,Αθήνα 1996.
3.Πρόσωπα και σταθμοί ορόσημα στη διαμόρφωση της Θείας Λατρείας.Πρακτικά ΙΒ' Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών Ιερών Μητροπόλεων,Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος,Αθήνα 2014.
4.Αλεξάνδρου Σμέμαν,Η Εκκλησία Προσευχομένη,εκδ.<<Ακρίτας>>,Αθήνα 2003.
5.Παναγιώτη Ν.Τρεμπέλα,Λειτουργικοί Τύποι Αιγύπτου και Ανατολής(Συμβολαί εις την Ιστορίαν της Χριστιανικής Λατρείας),εν Αθήναις 1961.
6.Παναγιώτη Ν.Τρεμπέλα,Λειτουργικοί Τύποι της Δύσεως και των Διαμαρτυρομένων Agenda,Αθήναι 1966.
7.Ιωάννου Μ.Φουντούλη,Λογική Λατρεία,Αθήνα 1997.
8.Ιωάννου Μ. Φουντούλη,Λειτουργική Α'.Εισαγωγή στη Θεία Λατρεία,Θεσσαλονίκη 2004.
9.Ιωάννου Μ.Φουντούλη,Απαντήσεις εις Λειτουργικάς Απορίας,τόμοι 5,εκδ.Αποστολικής Διακονίας.
10.Ιωάννου Μ.Φουντούλη,Λειτουργικά Θέματα,τόμοι 8.
11.Γεωργίου Ν.Φίλια,Παράδοδη και εξέλιξη στη Λατρεία της Εκκλησίας,εκδ.Γρηγόρη,Αθήνα 2006.
12.Γεωργίου Ν.Φίλια,Λειτουργική,Τόμος Α',εκδ.Γρηγόρη,Αθήνα 2006.