Η θρησκευτική αποκλειστικότητα και η έννοια του χριστιανικού μονοθεϊσμού

Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων

Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.

Οι φοιτητές μετά την ολοκλήρωση των διαλέξεων θα είναι σε θέση να: α) επιτύχουν καταγραφή υλικού σύγχρονης βιβλιογραφίας β) συγκρίνουν σχέσεις διαφόρων απόψεων που εκφράζονται σχετικά με την κατανόηση του θρησκευτικού φαινομένου γ) φέρουν σε κριτικό διάλογο αυτά τα στοιχεία με τις αρχές της ορθόδοξης θεολογίας

Ο βασικός άξονας πάνω στον οποίο τοποθετεί το μάθημα είναι η οντοθεολογία. Είναι εκείνη η θεολογία που προκρίνει την ενυπόστατη συναρμογή της γνώσης με την εμπειρία στο ανοικτό σώμα του Θεού Λόγου, όπως αυτή εκφράστηκε κατά την πατερική διαχρονία και μπορεί ως τέτοια να είναι σήμερα με τον τρόπο της παρούσα. Η ενυπόστατη σάρκωση του Θεού Λόγου θεωρείται οτι μπορεί να αποτελέσει το κέντρο για την ολοκλήρωση των ανθρωπίνων ατομικοτήτων. Στο διαλογικό πλαίσιο των θρησκειών, το ενυπόστατο παίρνει μια νέα σημασία και υποδηλώνει ότι δεν υπάρχει ανθρώπινη φύση που είναι θρησκευτικά ανυπόστατη, στον βαθμό που το μεταφυσικό στοιχείο στον άνθρωπο είναι έμφυτα έκδηλο και καθολικά αποδεκτό. Συζητάται το θέμα της αποκλειστικότητας του μονοθεϊσμού με δυτικούς θεολόγους που συντάσσονται με τη δική του κριτική στάση απέναντι στη συγκεκριμένη θεωρία. Ενδιαφέροντα παραδείγματα επιφανών θεολόγων είναι αυτά του J. Ratzinger και H. Vorgrimler, που στέκονται κριτικά απέναντι στο φαινόμενο του θρησκευτικού πλουραλισμού και ειδικότερα στην έκπτωση της χριστιανικής πληρότητας, όσον αφορά το πρόσωπο του Χριστού. Εξετάζεται επίσης το κείμενο της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας Dominus Jesus και η αντίθεσή του στη θεωρία του θρησκευτικού σχετικισμού. Ο περιεκτικός πλουραλισμός της ενορθόδοξης θεολόγησης με κέντρο αναφοράς το ανοικτό θεανθρώπινο σώμα που χωρά όλη την κλητή σε αυτό ανθρωπότητα, είναι ο τόπος συνάντησης της θρησκευτικότητας με την ενχριστωμένη θεολογία. Αυτή η γνήσια παραδοξολογική θεολογία που προτείνεται στο εν λόγω αντικείμενο εξέτασης του μαθήματος είναι που θέτει ως κέντρο αναφοράς την εκζήτηση της ανθρωπότητας από τον ενφυσιωμένο σε αυτήν θεάνθρωπο, κάτι που εξακολουθεί να παραμένει ακόμη και σήμερα το ωφελιμότερο οικουμενικό μυστήριο. Τελικά, η πρόταση του μαθήματος θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στο γεγονός ότι η αγιοπνευματική οντολογία της πατερικής θεολογίας είναι το ζητούμενο και για τη σύγχρονη θρησκευτικότητα, αρκεί οι θρησκευόμενοι να κατορθώνουν διαρκώς, με ασκητικό τρόπο, τη συνενυπόστατη συμπόρευσή τους στον καθολικό τόπο της οικουμενικής θεανθρωπινότητας κι όχι του διαιρεμένου κι ανελεύθερου ανθρώπου και του κόσμου του.

Θεολογία, Θρησκεία, Απολυτοποίηση, Σχετικοποίηση

02-06-2020