Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Η άσκηση αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών/τριών με την θεωρητική φιλοσοφία του 19ου αιώνα και τη γνωσιοθεωρία των αρχών του 20ου αιώνα, μέσω της εις βάθος ανάλυσής του. Με την ολοκλήρωσής οι φοιτητές θα πρέπει να
• Γνωρίζουν τα βασικά προβλήματα της μετακαντιανής θεωρητικής φιλοσοφίας όπως αυτά κληρονομήθηκαν από την καντιανή φιλοσοφία, καθώς και τα βασικά χαρακτηριστικά της φαινομενολογικής γνωσιοθεωρίας των αρχών του 20ου αιώνα.
• Έχουν κατακτήσει μια βαθύτερη κατανόηση της διαλεκτικής φύσης των προσπαθειών για μια συστηματοποίηση της σχέση μεταξύ της γνώσης και του είναι.
• Να είναι σε θέση να εφαρμόσουν τις έννοιες της γνωσιοθεωρίας του 19ου αιώνα στην ανάλυση σύγχρονων γνωσιοθεωρητικών και οντολογικών προβλημάτων στη φιλοσοφία.
• Να είναι σε θέση να συγκρίνουν σύγχρονες προσεγγίσεις της γνώσης με εκείνη της θεωρητικής φιλοσοφίας του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα.
• Να είναι σε θέση να ασκήσουν κριτική σε τέτοιες θεωρήσεις, αλλά και αντιστρόφως να δουν κριτικά τη θεωρία του 19ου αιώνα από τη σκοπιά των τελευταίων.
• Να είναι σε θέση να αναλύσουν και να ανασυγκροτήσουν με κριτικό τρόπο σύγχρονα προβλήματα της σχέσης μεταξύ γνωσιοθεωρίας και οντολογίας με βάση φιλοσοφικές έννοιες
Περιεχόμενο Μαθήματος
Αντικείμενο της παράδοσης αποτελεί η παρουσίαση και μελέτη των βασικών κατευθύνσεων της θεωρητικής φιλοσοφίας που αναπτύσσεται κατά των 19ο αιώνα στην Ευρώπη, καθώς και η μετάβαση στους προβληματισμούς της θεωρητικής φιλοσοφίας των αρχών του 20ου αιώνα. Η φιλοσοφία του 19ου αιώνα αναπτύσσει περαιτέρω την κριτική φιλοσοφία, όπως αυτή είχε εκφραστεί στις φιλοσοφικές αναζητήσεις του 18ου αιώνα με αποκορύφωμα την καντιανή φιλοσοφία. Πέρα όμως από την αξιοποίηση της νεωτερικής κριτικής στην μεταφυσική και τον δογματισμό, η θεωρητική φιλοσοφία του 19ου αιώνα τροφοδοτείται επίσης από την αναζήτηση μιας σύνθετης μορφής λόγου ως θεμελίου της σχέσης μεταξύ γνώσης και αλήθειας. Οι αναζητήσεις αυτές πολλές φορές διχάστηκαν γύρω από το ερώτημα της δυνατότητας της συστηματοποίησης στοιχείων της δυνατής εμπειρίας. Τα διλήμματα αυτής της προβληματικής συνοδεύουν τη μετάβαση στη θεωρητική φιλοσοφία του 20ου αιώνα. Στις παραδόσεις θα θίξουμε ζητήματα της μετακαντιανής ιδεαλιστικής φιλοσοφίας, θα συζητήσουμε περιπτώσεις της κριτικής στο σύστημα, και την αναδιατύπωση των θεωρητικών διλημμάτων του 19ου αιώνα στο φιλοσοφικό ρεύμα της φαινομενολογίας, στις αρχές του 20ου αιώνα.
Λέξεις Κλειδιά
Θεωρητική φιλοσοφία, Καντ, Μετακαντιανός ιδεαλισμός, αντισυστηματική φιλοσοφία, φαινομενολογία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Friedrich Wilchelm Joseph Schelling, Σύστημα του Υπερβατολογικού Ιδεαλισμού, μτφρ., επίμετρο Π. Δάφνος, πρόλογος, εισαγωγή, επιμ. μετάφρασης Θ. Πενολίδης, Κράτερος: Αθήνα 2015.
Ντήτερ Χένριχ, Μεταξύ Καντ και Χέγκελ. Διαλέξεις για τον γερμανικό ιδεαλισμό, μτφρ. Θ. Δρίτσας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Ηράκλειο 2018.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Johann Gottlieb Fichte, Θεμέλιο της σύνολης Επιστημολογίας, πρόλογος, εισαγωγή, μτφρ., σχόλια Θ. Πενολίδης, Κράτερος: Αθήνα 2017.
Robert Sokolowski, Εισαγωγή στη Φαινομενολογία, μτφρ. Π. Κόντος, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Πατρών: Πάτρα 2003.
Νίκος Αυγελής, Εισαγωγή στη Φιλοσοφία: Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2019.
Σταυρούλα Τσινόρεμα, Γλωσσα και κριτική. Ο Wittgenstein για το νόημα, τη γνώση και τις αξίες, Liberal books:Αθήνα 2014