ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ: ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων

Στο τέλος του εξαμήνου,οι φοιτητές/τριες θα μπορούν να: 1. κατανοήσουν και να εφαρμόσουν βασικές θεωρίες της Κοινωνικής Ψυχολογίας σχετικά με την Ομαδική συμπεριφορά 2. αναγνωρίσουν διαφορετικές ομαδικές διαδικασίες και συμπεριφορές 3. οπτικοποιήσουν ή να αναλύσουν οπτικοποιημένο υλικό που αφορά ομαδικές διαδικασίες

i. Εισαγωγή στη δυναμική των ομάδων Η πρώτη συνάντηση στοχεύει στην εισαγωγή στο θεωρητικό και πρακτικό μέρος του φροντιστηριακού μαθήματος μέσα από βιωματικές ασκήσεις και αλληλεπίδραση σε ομάδες. Αναφορές Aronson, E. (1978). The jigsaw classroom. Beverly Hills, CA: Sage. Aronson, E., Wilson, T.D., & Sommers, S.R. (2019). Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα: Εκδ. Τζιόλα. Lewin, K. (1951). Field Theory in social science. New York, Harper. ΜΕΡΟΣ Α: ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ii. Εξελικτικές πτυχές της ομαδικής συμπεριφοράς Η ομάδα αποτελεί μία αναπόσπαστη πτυχή της ανθρώπινης εξέλιξης. Για χιλιετίες οι άνθρωποι εξέλιξαν μία σειρά ψυχολογικών μηχανισμών ως απόρροια προκλήσεων του περιβάλλοντος. Η συζήτηση θα εξετάσει τις εξελικτικές πτυχές της ανθρώπινης ομαδικότητα συνδυάζοντας θεωρίες από την ψυχολογία, βιολογία, ανθρωπολογία τα οικονομικά της συμπεριφοράς κ.α. Αναφορές: Christakis, N. (2019). Blueprint: The Evolutionary Origins of a Good Society. Little, Brown Spark [Χρηστάκης, Ν. (2019). Προσχέδιο. Αθήνα: Κάτοπτρο] Kelly, J. R., & Barsade, S. G. (2001). Mood and emotions in small groups and work teams. Organizational behavior and human decision processes, 86(1), 99-130. Van Vugt, M., & Schaller, M. (2008). Evolutionary approaches to group dynamics: An introduction. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 12(1), 1. Video: https://www.youtube.com/watch?v=SrLpGDHryqk iii. Ομαδική επιρροή Τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι είναι μέρος μίας ομάδας; Ποιες οι επιπτώσεις στη συμπεριφορά, το συναίσθημα, και τη λήψη αποφάσεων; Η συζήτηση θα διαπραγματευτεί το κεντρικό ζήτημα της τομής ατομικής και ομαδικής συμπεριφοράς. Αναφορές Aronson, E., Wilson, T.D., & Sommers, S.R. (2019). Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα: Εκδ. Τζιόλα. (Κεφάλαιο 9: Ομαδικές διεργασίες: Επιρροή εντός κοινωνικών ομάδων). Film: 12 Angry Men (1957) https://www.youtube.com/watch?v=ZtvkkXAxmVU iv. Προσφορά βοήθειας: Από το άτομο στην ομάδα Η συζήτηση θα εστιάσει στο πώς η παρουσία των άλλων βοηθά ή αναστέλλει την προσφορά βοήθειας. Πώς η διάχυση της ευθύνης οργανώνεται στην ομάδα και πώς μπορεί, κάτω από προυποθέσεις να ανασχέσει την ομαδικότητα; Αναφορές Aronson, E., Wilson, T.D., & Sommers, S.R. (2019). Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα: Εκδ. Τζιόλα. (Κεφάλαιο 11: Φιλοκοινωνική συμπεριφορά: Γιατί προσφέρει κανείς βοήθεια;). Slater M, Rovira A, Southern R, Swapp D, Zhang JJ, Campbell C, Levine M (2013). Bystander Responses to a Violent Incident in an Immersive Virtual Environment. PLoS ONE, 8(1) Video: The Kitty Genovese case https://www.youtube.com/watch?v=DPSLmQ5QLS0 v. Kοινωνική υποστήριξη, εμπιστοσύνη και συνεργατικότητα: Aνταπόκριση στην επικοινωνία Η Κοινωνική υποστήριξη (το υποκειμενικό ή αντικειμενικό επίπεδο φροντίδας, εκτίμησης και βοήθειας που δέχεται κάποιος από τους άλλους) αποτελεί κεντρικό ψυχολογικό πόρο και μέσο σύνδεσης της κοινότητας και των ομάδων. Η συζήτηση θα αναδείξει τις διαδικασίες κοινωνικής υποστήριξης στην κοινότητα και τις διαπροσωπικές επαφές, και τη σχέση της με ομαδικές διαδικασίες. Kafetsios, K. (2006). Social support and well-being in contemporary Greek Society: Examination of multiple indicators at different levels of analysis. Social Indicators Research, 76, 127-145. Wilkinson, R. & Picett, K. (2009). The Spirit Level. UK: Allen Lane Visualization of social support in Khan Academy: https://www.youtube.com/watch?v=gZMvA2Apg2A Inequality, social support and well-being: https://www.ted.com/talks/richard_wilkinson vi. Ομαδική συμπεριφορά: Πολιτισμικές συνιστώσες Τι καθιστά ομαδική συμπεριφορά σε διαφορετικούς πολιτισμούς; Μπορούν οι ρητές και άρρητες πολιτισμικές νόρμες και κανόνες να καθορίσουν την ομαδική συμπεριφορά; Η συνάντηση αυτή θα εστιάσει σε δύο πολιτισμικές συνισταμένες που επηρεάζουν δραστικά την ομαδικότητα: Hareli S, Kafetsios, K., & Hess, U. (2015). A cross-cultural study on emotion expression and the learning of social norms. In A. Fischer (Ed. Special Issue) "The Social Nature of Emotions". Front. Psychol. 6:1501. doi: 10.3389/fpsyg.2015.01501 Hofstede, G. (2001). Culture’s consequences: Comparing values, behaviours, institutions and organizations across nations (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage. Stamkou, E., van Kleef, G. A., Homan, A. C., Gelfand, M. J., van de Vijver, F. J., van Egmond, M. C., ... & Cantarero, K. (2019). Cultural collectivism and tightness moderate responses to norm violators: Effects on power perception, moral emotions, and leader support. Personality and Social Psychology Bulletin, 45(6), 947-964. ΜΕΡΟΣ Β: ΠΡΑΚΤΙΚΟ vii. Εκπαίδευση συναισθηματικών δεξιοτήτων στην ομάδα Οι φοιτητές εφαρμόζουν βιωματικές ασκήσεις συνεργατικότητας στη βάση αντίστοιχων πρακτικών στην Κοινωνική-Οργανωτική Ψυχολογία. viii & ix Εκπαίδευση ομαδικών δεξιοτήτων: Η μέθοδος Innovicts Παρουσιάζεται και εφαρμόζεται μία μέθοδος που κατασκευάστηκε για τη εκπαίδευση της επικοινωνίας στις διαπροσωπικές επαφές στην ομάδα. Σε ομάδες εργασίας οι φοιτητές εφαρμόζουν τη μέθοδο και καταγράφουν τα αποτελέσματα μέσω video-diary. Αναφορά: Robbins, S.P. & Judge, T.A. (2011). Οργανωσιακή Συμπεριφορά (Μέρος 3). Αθήνα: Κριτική x, xi Συζήτηση-παρουσίαση videos γύρω από την ομαδικότητα από τις ομάδες εργασίας Στις τελευταίες συνεδρίες οι φοιτητές, σε ομάδες έχουν επιλέξει αποσπάσματα από ταινίες που αναπαριστούν ομαδικές συμπεριφορές. Εναλλακτικά, παράγουν σύντομα βίντεοκλιπ όπου πραγματεύονται θεωρητικά ζητήματα γύρω από την ομαδικότητα xii Σύνοψη του μαθήματος

14-06-2020