ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ / LAW AND ECONOMICS
ΚωδικόςΕΛΕ83
ΣχολήΝομική
ΤμήμαΝομικής
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600018453

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήμα Νομικής (2024-σήμερα)

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΕΝΙΑΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΕλεύθερη ΕπιλογήΧειμερινή-5

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ακαδημαϊκό Έτος2019 – 2020
Περίοδος ΤάξηςΧειμερινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία2
Class ID
600155037
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Για την παρακολούθηση του μαθήματος δεν είναι απαραίτητη η γνώση των οικονομικών. Όλες οι σχετικές έννοιες θα παρουσιαστούν στα πρώτα μαθήματα με τρόπο αφαιρετικό, δηλαδή χωρίς μαθηματικά και διαγράμματα.
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Η σημασία των οικονομικών για τη μελέτη του δικαίου είναι τεράστια και σε εποχές οικονομικής κρίσης, σχεδόν αυταπόδεικτη. Το δίκαιο ρυθμίζει τη συμπεριφορά ατόμων και επιχειρήσεων μέσα στις σύγχρονες οικονομίες της αγοράς. Η γνώση των βασικών εργαλείων της οικονομικής επιστήμης μπορεί να βοηθήσει τους νομοθέτες, τους θεωρητικούς του δικαίου αλλά και τους νομικούς της πράξης να κατανοήσουν καλύτερα τους μηχανισμούς της αγοράς. Έτσι, μπορούν να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα τα σχετικά νομικά προβλήματα που αναφύονται. Όμως η οικονομική επιστήμη δεν ενδιαφέρεται μόνο για τις αγορές, αλλά και για την ανθρώπινη συμπεριφορά. Εδώ και τρεις τουλάχιστον δεκαετίες, νέοι επιστημονικοί κλάδοι όπως τα συμπεριφορικά οικονομικά (behavioral economics) και η θεωρία της ορθολογικής επιλογής (rational choice theory) διερευνούν την ατομική επιλογή. Τα πορίσματά τους έχουν διευρύνει την αντίληψή μας για την ορθολογικότητα του ατόμου, που παραμένει η κεντρική υπόθεση της οικονομικής προσέγγισης. Έτσι, η ΟΑΔ προσεγγίζει τους κανόνες δικαίου με το εξής κριτήριο: ποιες είναι οι συνέπειες των κανόνων δικαίου σ’ έναν κόσμο όπου τα ορθολογικά άτομα προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους με βάση τους περιορισμούς και τα κίνητρα που θέτουν οι κανόνες δικαίου; Επομένως, η οικονομική προσέγγιση λειτουργεί διττά: • Αξιολογεί τους νομικούς κανόνες ως προς το αν πετυχαίνουν και σε ποιο βαθμό τον δεδομένο στόχο που θέτουν. Επιχειρεί έτσι να προβλέψει ή τουλάχιστον να διαπιστώσει εκ των υστέρων την επιρροή που ασκούν στη συμπεριφορά των ατόμων οι κανόνες δικαίου. • Αναζητώντας τη βαθύτερη λογική των κανόνων δικαίου, προτείνει μία σειρά νέων κανόνων δικαίου ή μια νέα ερμηνεία των υφιστάμενων κανόνων με σκοπό την οικονομική αποτελεσματικότητα (π.χ. κανόνες για τις αδικοπραξίες που οδηγούν στη μείωση του συνολικού κόστους των ατυχημάτων).Στα πρώτα μαθήματα, θα παρουσιαστούν οι θεμελιώδεις έννοιες και τα βασικά εργαλεία της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου: η αποτελεσματικότητα, το κόστος ευκαιρίας, τα κίνητρα, το θεώρημα του Coase, κλπ. Στη συνέχεια θα εξεταστεί η εφαρμογή της οικονομικής ανάλυσης σε επιμέρους κλάδους του δικαίου και συγκεκριμένα στο εμπράγματο δίκαιο, στο ενοχικό δίκαιο (συμβάσεις και αδικοπραξίες), στο οικογενειακό δίκαιο, στο ποινικό δίκαιο και στο συνταγματικό δίκαιο. Τέλος, θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στη σχέση οικονομικής αποτελεσματικότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης, στην κριτική που έχει ασκηθεί στην οικονομική ανάλυση του δικαίου και στη σημασία των κανόνων κοινωνικής συμπεριφοράς.
Λέξεις Κλειδιά
Δίκαιο, Οικονομία, αποτελεσματικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη, ορθολογικότητα, Θεώρημα Coase, ανάλυση κόστους-οφέλους, εξωτερικότητες, δημόσια αγαθά
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις60
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων20
Εξετάσεις20
Σύνολο100
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική)
  • Προφορική Εξέταση (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εξέταση με Επίλυση Προβλημάτων (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
* Ασπασία Τσαούση, Δίκαιο και Συνεργατικότητα: Μια Νέα Προσέγγιση στην Κοινωνιολογία του Δικαίου [Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση 2013] ISBN: 978-960-02-2902-8 [ΕΥΔΟΞΟΣ: 33114225] * Πέτρος Γέμτος, Οικονομία και Δίκαιο, Τόμος Β!: Οικονομική Ανάλυση Βασικών Θεσμών του Ιδιωτικού Δικαίου (Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα 2001)
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ: * Gregory N. Mankiw and Mark P. Taylor, Αρχές Οικονομικής Θεωρίας – Με Αναφορά στις Ευρωπαϊκές Οικονομίες. Mετ: Αντριάννα Σακκά (Εκδόσεις Gutenberg 2011) * David W. Barnes and Lynn A. Stout, Cases and Materials on Law and Economics (American Casebook Series) (New York: West Publishing, 2001). * Robert Cooter & Thomas Ulen, Law and Economics (Prentice-Hall: 6th ed. 2011). * Boudewijn Bouckaert & Gerrit De Geest (eds.), Encyclopedia of Law & Economics (Cheltenham, UK: Edward Elgar, 5 vols. 2000). * Kenneth J. Dau-Schmidt and Thomas Ulen (eds.), Law and Economics Anthology (Anderson Publishing Co., 1997) * Aristides N. Hatzis, ed., Economic Analysis of Law: A European Perspective (Cheltenham, UK: Edward Elgar, 2012). * Aristides N. Hatzis, ed., Norms and Values in Law and Economics (The Economics of Legal Relationships) (London: Routledge 2012). * Richard A. Posner, Economic Analysis of Law (Austin, TX: Wolters Kluwer Law & Business/Aspen Publishers, 8th ed. 2010). * Richard A. Posner, Law, Economics, and Democracy: Three Lectures in Greece (Athens-Komotini: Ant. N. Sakkoulas Publishers 2002). * Hans-Bernd Schäfer and Claus Ott, The Economic Analysis of Civil Law (Cheltenham, UK: Edward Elgar 2004). * Steven Shavell, Foundations of Economic Analysis of Law (Cambridge, MA: Harvard University Press 2004). * Aspasia Tsaoussis, “Protecting Homemakers’ Marriage-Specific Investments under No-Fault Divorce: A Model for Restructuring Alimony in Civil-Law Countries”, American Law & Economics Review 6: 217-247 (2004) * Aspasia Tsaoussi, “Bounded Rationality”, Encyclopedia of Law and Economics, edited by Prof. Jürgen Backhaus (Springer 2014) * Aspasia Tsaoussis and Eleni Zervogianni, “Judges as Satisficers: A Law and Economics Perspective on Judicial Liability”, European Journal of Law and Economics 29: 333-357 (2010) * Aspasia Tsaoussis-Hatzis, The Greek Divorce Law Reform of 1983 and Its Impact on Homemakers: A Social and Economic Analysis (Athens-Komotini: Ant. N. Sakkoulas Publishers 2003) (foreword: Richard Posner). ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ * Πέτρος Γέμτος, Οικονομία και Δίκαιο: Μεθοδολογικά και Οικονομικά Θεμέλια, 2η έκδοση (Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα 2003) * Νίκος Γεωργακόπουλος, Η Οικονομική Ανάλυση του Πτωχευτικού Δικαίου (Εισαγωγή στην Οικονομική Ανάλυση του Δικαίου) (Αθήνα-Κομοτηνή: Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα 2001). * Αντώνης Γ. Καραμπατζός, Ιδιωτική Αυτονομία και Προστασία του Καταναλωτή - Μια Συμβολή στη Συμπεριφορική Οικονομική Ανάλυση (Π.Ν. Σάκκουλας 2016) * Ασπασία Τσαούση, “H Ανταλλαγή Αρχείων σε Δίκτυα Ομότιμων Κόμβων υπό το Πρίσμα της Οικονομικής Ανάλυσης του Δικαίου”, Επισκόπηση Εμπορικού Δικαίου, Έτος 18, Τεύχος Γ’ (Ιούλ-Αύγ-Σεπτ), σελ. 557-580 (2012) * Ασπασία Τσαούση-Χατζή, “Δίκαιο και Περιβάλλον: Μια Οικονομική Προσέγγιση”, Περιβάλλον και Δίκαιο 9: 408-423 (2005) berg 2011)
Τελευταία Επικαιροποίηση
09-11-2019