Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Περιεχόμενο Μαθήματος
Στα πλαίσια του συγκεκριμένου μαθήματος εξετάζεται το φαινόμενο της σχολικής αποτυχίας. Παρέχονται ορισμοί του φαινομένου στις διάφορες διαστάσεις του κατά την ιστορική του διαδρομή. Η συζήτηση εμπλουτίζεται με παρεμφερή φαινόμενα και καταστάσεις, όπως του αναλφαβητισμού και της υποεκπαίδευσης. Αναλύονται επιμέρους δείκτες (σχολική διαρροή, κακές σχολικές επιδόσεις, στασιμότητα), στους οποίους συνίσταται η σχολική αποτυχία. Παράλληλα, καταδεικνύονται και σχολιάζονται επιπλέον παράγοντες, που φέρονται στη βιβλιογραφία ότι συνδιαμορφώνουν την κατάσταση και ταυτόχρονη διαδικασία της σχολικής αποτυχίας. Μελετώνται, για παράδειγμα, θέματα που αφορούν στη γενικότερη λειτουργία και οργάνωση του σχολείου, στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, καθώς και στη σημασία της σχέσης του σχολείου με την κοινωνία. Αναλύονται χαρακτηριστικά της οικογένειας (όπως το κοινωνικοοικονομικό και μορφωτικό επίπεδο και το πολιτισμικό κεφάλαιο αυτής), που φαίνεται ότι συντελούν στην εμφάνιση ή την αποφυγή της σχολικής αποτυχίας. Επιπλέον παράγοντες -όπως το φύλο, η ηλικία αρχικής εισόδου στο σχολείο και η τάξη κατάταξης, η φοίτηση σε ιδρύματα προσχολικής αγωγής, η χώρα προέλευσης, η συχνότητα αλλαγής σχολείων, η μητρική γλώσσα- αποτελούν επίσης θέματα προβληματισμού.
Ακόμη, προσεγγίζονται κριτικά αντιπροσωπευτικές έρευνες στον ελληνικό και διεθνή χώρο, καθώς και οι περισσότερο συζητημένες θεωρίες διεθνώς, που συνετέλεσαν στην ανάλυση και ερμηνεία της σχολικής αποτυχίας, στη βάση πάντα ενός γενικότερου προβληματισμού περί πολιτικής οικονομίας της εκπαίδευσης. Εξετάζεται, τέλος, η σχολική αποτυχία σε όλο το εύρος του εκπαιδευτικού συστήματος (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια -Τεχνική και Γενική- και τριτοβάθμια εκπαίδευση). Κεντρικό ζητούμενο αποτελεί η ανάδειξη της πολυπλοκότητας του φαινομένου.
Λέξεις Κλειδιά
σχολική αποτυχία, σχολική διαρροή, στασιμότητα, πολιτισμικό κεφάλαιο, κοινωνική αναπαραγωγή.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
• Φραγκουδάκη, Άν. (1985). Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης. Θεωρίες για την κοινωνική ανισότητα στο σχολείο. Αθήνα: Παπαζήση.
• Fischer, L. (2006). Κοινωνιολογία του σχολείου. Αθήνα: Μεταίχμιο.
• Blackledge, D., & Hunt, B. (1995). Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης. Αθήνα: Έκφραση.
• Βεργίδης, Κ. Δ. (1995). Υποεκπαίδευση. Κοινωνικές, Πολιτικές και Πολιτισμικές διαστάσεις. Αθήνα: ύψιλον/βιβλία.
• Charlot, Bernard (2004). Το σχολείο αλλάζει. Κρίση του Σχολείου και κοινωνικοί μετασχηματισμοί. Αθήνα: Εκδοτικός Όμιλος Συγγραφέων Καθηγητών.
• Κυρίδης, Αργ. (2011). Εκπαιδευτική Ανισότητα. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη Α.Ε.
• Willis P. (2012) (Επιμ.: Γ. Πεχτελίδης). Μαθαίνοντας να δουλεύεις. Πώς τα παιδιά εργατικής προέλευσης επιλέγουν δουλειές της εργατικής τάξης. Αθήνα: Gutenberg.
• Κυρίτσης, Δ. (2016). Εκπαιδευτικές ανισότητες & κοινωνική δικαιοσύνη. Μια μελέτη των ερευνητικών δεδομένων για τη μαθησιακή συμπεριφορά και επίδοση των μαθητών. Αθήνα: Gutenberg.
• Θάνος, Β. Θ. (2012). Εκπαίδευση και Κοινωνική Αναπαραγωγή στη μεταπολεμική Ελλάδα (1950-2010). Ο ρόλος της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη Α.Ε.
• Θάνος, Β. Θ. (Επιμέλεια) (2015). Η Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Ερευνών απάνθισμα. Αθήνα: Gutenberg.
• Τσιάκαλος, Γ. (2008). Η υπόσχεση της Παιδαγωγικής. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.
• Ballantine, H. J. & Hammack, M. Fl. (2015). Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Μια συστηματική ανάλυση. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.