Περιεχόμενο Μαθήματος
Εισαγωγή στην οικονομική των φυσικών πόρων, ορισμοί, βασικές έννοιες, οικονομική των φυσικών πόρων και οικονομική περιβάλλοντος, συνολική οικονομική αξία των δασών και των φυσικών πόρων, μείωση φυσικών πόρων και όρια στην ανάπτυξη, πολιτικές επιπτώσεις, βιώσιμη αειφορική ανάπτυξη. Οικοσυστημικές υπηρεσίες του περιβάλλοντος, κανόνες και πρότυπα για τους φυσικούς πόρους, περιβαλλοντικοί φόροι. Κατηγορίες περιβαλλοντικών αξιών, μέθοδοι οικονομικής αποτίμησης περιβαλλοντικών αγαθών και υπηρεσιών (δεδηλωμένης προτίμησης, συναγομένης προτίμησης και τιμών αγοράς κ.λ.π.), κόστος ευκαιρίας, Ανάλυση Κόστους Οφέλους. Άριστη διαχείριση φυσικών πόρων, αποδοτικότητα χρήσης πόρων. Οικονομικά της κλιματικής αλλαγής, αντιστάθμιση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αγορές άνθρακα, προσαρμογή, αντιμετώπισης και ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή.
1η εβδομάδα: Ενημέρωση για το μάθημα. Εισαγωγή στα οικονομικά περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Εισαγωγή στην έννοια των οικοσυστημάτων. Δασικά και λοιπά φυσικά οικοσυστήματα. Ορισμός της έννοιας των υπηρεσιών του οικοσυστήματος. Διάκριση οικοσυστημικών υπηρεσιών. Ανάλυση υπηρεσιών παροχής, ρύθμισης, πολιτισμού και υποστήριξης. Δασικά οικοσυστήματα και οι υπηρεσίες τους
2η εβδομάδα: Οικονομικές προσεγγίσεις στις υπηρεσίες των οικοσυστημάτων. Εισαγωγή στην οικονομική επιστήμη και στις βασικές έννοιές της. Προσεγγίσεις της οικονομικής επιστήμης (νέο-θεσμική οικονομική, συμπεριφορική οικονομική κ.ά.), οικονομική των φυσικών πόρων, οικονομική περιβάλλοντος, δασική οικονομική, βιο-οικονομικά μοντέλα.
3η εβδομάδα: Πληρωμές των υπηρεσιών του οικοσυστήματος. Έννοια των πληρωμών των υπηρεσιών του οικοσυστήματος. Παραδείγματα πληρωμών από επιχειρήσεις, δημόσιους οργανισμούς και μη κερδοσκοπικές οργανώσεις. Παρελθούσες αποτιμήσεις υπηρεσιών του δασικού οικοσυστήματος. Στατιστικά δεδομένα των υπηρεσιών παγκοσμίως.
4η εβδομάδα: Οικονομικές μονάδες, παραγωγική διαδικασία και υπηρεσίες των δασικών οικοσυστημάτων. Έννοια των οικονομικών μονάδων. Πρωτογενής και δευτερογενής τομέας παραγωγής, τομέας υπηρεσιών. Έννοια της παραγωγικής διαδικασίας, αρχή της οικονομικότητας, παραγωγικότητα και οικονομικότητα και συνάρτησή τους με τις δασικές οικοσυστημικές υπηρεσίες. Έμφαση στις οικονομικές μονάδες ξύλου και επίπλου.
5η εβδομάδα: Εθνική και διεθνής προσέγγιση στον τομέα των οικονομικών των δασικών οικοσυστημικών υπηρεσιών. Εθνικές πολιτικές για τις υπηρεσίες του οικοσυστήματος (ξυλεία, δευτερογενή δασικά προϊόντα, κλιματική αλλαγή), Ευρωπαϊκή προσέγγιση στα οικονομικά των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, η πρωτοβουλία της μη καθαρής απώλεια
6η εβδομάδα: Δασικές οικοσυστημικές υπηρεσίες και οικονομικά της κλιματικής αλλαγής. Υπηρεσίες δασικών οικοσυστημάτων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, οικονομικά της κλιματικής αλλαγής, οικονομικά της δάσωσης, αναδάσωσης και βελτιωμένης δασικής διαχείρισης, οικονομική της χρήσης ενέργειας από την ξυλεία και της πράσινης δόμησης (αντικατάσταση των υλικών χτισίματος και επίπλων από ξύλο)
7η εβδομάδα: Προσφορά και ζήτηση για δασικές οικοσυστημικές υπηρεσίες. Έννοια της προσφοράς και της ζήτησης στην οικονομική επιστήμη. Προσφορά και ζήτηση για δασικές οικοσυστημικές υπηρεσίες. Μοντελοποίηση της προσφοράς και ζήτησης. Προσφορά και ζήτηση υπηρεσιών που δεν αποτιμώνται στην αγορά.
8η εβδομάδα: Προεξόφληση, κοστολόγηση και τιμολόγηση των δασικών οικοσυστημικών υπηρεσιών. Έννοιες ανατοκισμού και προεξόφλησης. Φιλοσοφία της προεξόφλησης στην οικονομική των φυσικών πόρων. Δασικό επιτόκιο προεξόφλησης. Κοστολόγηση παραγωγικής διαδικασίας. Μέθοδοι κοστολόγησης. Περιβαλλοντική κοστολόγηση και κοστολόγησης ροής υλικών. Τιμολόγηση δασικών οικοσυστημικών υπηρεσιών.
9η εβδομάδα: Συνολική Οικονομική Αξία δασικών οικοσυστημάτων. Έννοια της Συνολικής Οικονομικής Αξίας των δασικών οικοσυστημάτων. Αξίες χρήσης και αξίες μη χρήσης. Άμεσες αξίες χρήσης, έμμεσες αξίες χρήσης, αξία επιλογής, αξία κληροδότησης, αξία ύπαρξης.
10η εβδομάδα: Οικονομική αποτίμηση των δασικών οικοσυστημικών υπηρεσιών. Μέθοδοιοικονομικήςαποτίμησηςοικοσυστημικώνυπηρεσιών. Willingness to Pay, Willingness to Accept, Contingent Valuation Method, Travel Cost Method, Hedonic Pricing.
11η εβδομάδα: Διεθνείς πολιτικές και τεχνικές για τους φυσικούς πόρους και το περιβαλλον. Αειφορία, κυκλική οικονομία και βιοοικονομία, ανάλυσης κύκλου ζωής προϊόντος, ανάλυση ροής υλικών, βιομηχανική συμβίωση κ.λ.π.
12η εβδομάδα: Τα οικονομικά περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων στις διεθνείς οικονομικές σχεσεις.
13η εβδομάδα: Casestudies επιχειρήσεων και υπηρεσιών δασικών οικοσυστημάτων - Παραδείγματα επιχειρήσεων ή άλλων οικονομικών μονάδων που χρησιμοποιούν την έννοια των πληρωμών των δασικών υπηρεσιών στην παραγωγική τους διαδικασία.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Tietenberg, T. &LewisL. (2009). Οικονομική του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Εκδόσεις Gutenberg.
Kumar, P. (Ed.). (2010). The economics of ecosystems and biodiversity: ecological and economic foundations. UNEP/Earthprint.
Bauhus, J., van der Meer, P., &Kanninen, M. (Eds.). (2010). Ecosystem goods and services from plantation forests. Routledge.
Daly, H. E., & Farley, J. (2011). Ecological economics: principles and applications. Island press.
Aizaki, H., Nakatani, T., & Sato, K. (2014). Stated preference methods using R. CRC Press.
Haab, T. C. & McConnell K.E., (2002): Valuing Environmental and Natural Resources: The Econometrics of Non-Market Valuation. Edward Elgar Publishing.
Sikor, T. (Ed.). (2013). The justices and injustices of ecosystem services. Routledge.
FAO (2016). Forestry for a Low-Carbon Future: Integrating Forests and Wood Products in Climate Change Strategies (FAO Forestry Paper 177)
Flichman, G. (Ed.). (2011). Bio-economic models applied to agricultural systems. SpringerScience&BusinessMedia.