Μαθησιακά Αποτελέσματα
1) Ο φοιτητής να αναγνωρίζει τις βασικές αρχές και νόμους που διέπουν την Παλαιοντολογία
2) να συγκρίνει, εξηγεί και διακρίνει τους σταθμούς της εξέλιξης των ασπόνδυλων και σπονδυλωτών οργανισμών
3) να συσχετίζει την μακροεξέλιξη των οργανισμών με τις βασικές γεωλογικές-γεωμορφολογικές και κλιματολογικές αλλαγές στην ιστορία του πλανήτη.
4) να αποκτήσει δεξιότητες στην αναγνώριση απολιθωμάτων (στο εργαστήριο και στην ύπαιθρο), καθώς και στην ταξινόμηση, χρήση, αξιοποίηση και σύνθεση των παλαιοντολογικών δεδομένων στην επίλυση γεωλογικών και εξελικτικών προβλημάτων είτε ατομικά είτε ομαδικά.
Α. Άσκηση Πεδίου Παλαιοντολογίας Ασπονδύλων
O φοιτητής να εξοικειωθεί με την αναγνώριση απολιθωμάτων στην ύπαιθρο, τις προϋποθέσεις και τρόπο συλλογής τους, καθώς και την σημασία τους στην ερμηνεία ευρύτερων γεωλογικών προβλημάτων. Ενημέρωση - ευαισθητοποίηση σε θέματα προστασίας - ανάδειξης γεωτόπων και της γεωλογικής κληρονομιάς
Β. Άσκηση Πεδίου Παλαιοντολογίας Σπονδυλωτών
ο φοιτητής να εξοικειωθεί με την αναγνώριση απολιθωμάτων σπονδυλωτών στην ύπαιθρο και να ευαισθητοποιηθεί σε θέματα προστασίας και ανάδειξης της γεωλογικής κληρονομιάς.
Περιεχόμενο Μαθήματος
• Ιστορική Εξέλιξη της Επιστήμης της Παλαιοντολογίας. Απολίθωμα-Απολίθωση-Απολιθωματοφόρα Κοιτάσματα. Ταφονομία. Συστηματική Ταξινόμηση των Όντων-η παλαιοντολογική έννοια του είδους.
• Παλαιογεωγραφική Εξέλιξη της Γης –Εμφάνιση της Ζωής – Μαζικές Εξαφανίσεις. Απολιθώματα & Γεωλογικός Χρόνος
• Παλαιοντολογία Ασπονδύλων: Σπόγγοι, Αρχαιοκύαθα, Βραχιονόποδα, Κοράλλια, Δίθυρα, Γαστερόποδα, Κεφαλόποδα, Εχινόδερμα, Τριλοβίτες, Γραπτόλιθοι
• Παλαιοντολογία Σπονδυλωτών: Ιχθύες, Αμφίβια και Ερπετά, Πτηνά, Θηλαστικά, Εξέλιξη του Ανθρώπου.
• Σημασία - χρήση των απολιθωμάτων στην χρονολόγηση και ανασύνθεση του παλαιοπεριβάλλοντος. Το Ελληνικό Αρχείο Απολιθωμάτων.
Διάρθρωση και ύλη εργαστηρίων/εργαστηριακών-φροντιστηριακών ασκήσεων
•• Είδη Απολίθωσης, αναγνώριση απολιθωμάτων ασπονδύλων και σπονδυλωτών, ταφονομικές προσεγγίσεις
• Ταξινομική αναγνώριση απολιθωμένων Σπόγγων, Βραχιονοπόδων, Κοραλλίων
• Ταξινομική αναγνώριση απολιθωμένων Δίθυρων, Γαστεροπόδων, Κεφαλοπόδων.
• Ταξινομική αναγνώριση απολιθωμένων Εχινόδερμων, Τριλοβιτών, Γραπτολίθων.
• Εφαρμογές χρήσης απολιθωμάτων ασπονδύλων στην ανασύνθεση του παλαιοπεριβάλλοντος.
• Εφαρμογές Συγκριτικής Ανατομίας στην Παλαιοντολογία Σπονδυλωτών- Πλησιομορφικοί και Απομορφικοί χαρακτήρες
• Μελέτη σκελετού σπονδυλωτών οργανισμών – παραδείγματα απολιθωμάτων
• Εισαγωγή στη Βιομετρία και Στατιστική Ανάλυση απολιθωμένων πληθυσμών
• Εφαρμογές Στρωματογραφικής, Βιοχρονολογικής και Παλαιογεωγραφικής σημασίας απολιθωμένων Ιπποειδών, Προβοσκιδωτών και Πρωτευόντων.
• Εφαρμογές χρήσης απολιθωμάτων σπονδυλωτών στην ανασύνθεση του παλαιοπεριβάλλοντος.
Α. Άσκηση Πεδίου Παλαιοντολογίας Ασπονδύλων
1)Ημερήσια Άσκηση Πεδίου με αντικείμενο « παλαιοντολογία ασπονδύλων»
2)Ενδεικτική περιοχή υλοποίησης άσκησης Λεκάνη Στρυμόνα – Στρυμονικού κόλπου.
3)Περιεχόμενο Άσκησης Πεδίου: Επίσκεψη σε σημεία εμφάνισης απολιθωμάτων ασπονδύλων, συλλογή δειγμάτων. Επίσκεψη παλαιάς θαλάσσιας ανυψωμένης ακτής- συσχέτιση παλαιοντολογίας-τεκτονικής-στρωματογραφίας-γεωμορφολογίας
Β. Άσκηση Πεδίου Παλαιοντολογίας Σπονδυλωτών
1)Ημερήσια Άσκηση Πεδίου με αντικείμενο «παλαιοντολογία σπονδυλωτών»
2)Ενδεικτική περιοχή υλοποίησης άσκησης π.χ. Σπήλαιο Πετραλώνων -Λεκάνη Μυγδονίας
3)Περιεχόμενο Άσκησης Πεδίου Επίσκεψη σε κλειστές και ανοικτές θέσεις εύρεσης απολιθωμάτων σπονδυλωτών – αναγνώρισή τους στην ύπαιθρο – ξενάγηση σε οργανωμένες συλλογές-Μουσεία
Λέξεις Κλειδιά
Παλαιοντολογία, Ασπόνδυλα, Σπονδυλωτά, Συστηματική, Μακροεξέλιξη, Ιστορία της Ζωής, Παλαιοοικολογία/Παλαιοπεριβάλλον