Σπινόζα, "Θεολογικο-πολιτική Πραγματεία"
| Τίτλος | Σπινόζα, "Θεολογικο-πολιτική Πραγματεία" / Spinoza, "Theological-Political Treatise" |
| Κωδικός | Φ410 |
| Σχολή | Φιλοσοφική |
| Τμήμα | Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό, 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή/Εαρινή |
| Υπεύθυνος/η | Δημήτριος Αθανασάκης |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600014253 |
Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής (2011-σήμερα)
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 2
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Κορμός | Ελεύθερη Επιλογή | Χειμερινό/Εαρινό | - | 6 |
| Φιλοσοφία | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλ. Κατεύθυνσης | Χειμερινό/Εαρινό | - | 6 |
| Παιδαγωγική | Ελεύθερη Επιλογή | Χειμερινό/Εαρινό | - | 6 |
| Τίτλος | Σπινόζα, "Θεολογικο-πολιτική Πραγματεία" |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2019 – 2020 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ | |
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Class ID | 600163271
|
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600163271
- Στον ιστοχώρο του Τμήματος: http://www.edlit.auth.gr
- eLearning (Moodle): https://elearning.auth.gr/course/view.php?id=10186
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές
προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
- Αγγλικά (Εξέταση)
- Γαλλικά (Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση:
- να κατανοούν τις βασικές έννοιες, αρχές και θεωρητικές κατευθύνσεις της θεολογικής και πολιτικής σκέψης του Σπινόζα, όπως αυτή διαμορφώνεται πριν από την Ολλανδική πολιτική κρίση του 1672.
- να εμβαθύνουν στην έρευνα σημαντικών προβλημάτων της Νεότερης Πολιτικής Φιλοσοφίας.
- να αξιοποιούν μαθησιακά και ερευνητικά τη σχετική ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Η Θεολογικο-πολιτική Πραγματεία, η οποία δημοσιεύτηκε ανώνυμα στο Άμστερνταμ το 1670, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα της Νεότερης Πολιτικής Φιλοσοφίας. Στο μάθημα επιχειρείται μία συστηματική παρουσίαση και εξήγηση επιλεγμένων χωρίων της Πραγματείας, με έμφαση στα ζητήματα της προφητείας και των προφητών, του θεϊκού νόμου και των θαυμάτων, της ερμηνείας της Γραφής, της πίστης και της διάκρισής της από τη φιλοσοφία (κεφάλαια 1-15). Ακολουθεί η εξέταση των πολιτικών ζητημάτων που πραγματεύεται ο Σπινόζα στο δεύτερο τμήμα της Πραγματείας (κεφάλαια 16-20): τα θεμέλια του κράτους, το φυσικό δίκαιο και το δίκαιο της πολιτικής εξουσίας, η ταύτιση δικαίου και δύναμης, η ελευθερία του λόγου ως ουσιώδης όρος για την επίτευξη και τη διατήρηση της εσωτερικής κρατικής ειρήνης. Στο πλαίσιο αυτό, και ειδικότερα στο κεφάλαιο 19 της Πραγματείας, ο Σπινόζα συναντά εκ νέου το πρόβλημα του «δικαίου των εκκλησιαστικών ζητημάτων», δηλαδή το πρόβλημα των σχέσεων μεταξύ Κράτους και Θρησκείας, και επιχειρεί να δείξει ότι η θρησκευτική εξουσία οφείλει να ασκείται αποκλειστικά από τον κάτοχο της πολιτικής εξουσίας.
Λέξεις Κλειδιά
Σπινόζα, Φιλοσοφία, Θεολογία, Πολιτική θεωρία, Κράτος, Θρησκεία
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Πολυμεσικό υλικό
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Αξιολόγηση των Φοιτητών
Περιγραφή
Αξιοποίηση των εκπαιδευτικών δυνατοτήτων του elearning.auth, επικοινωνία με τους φοιτητές μέσω διαδικτύου.
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 100 | 4 | ✓ | ✓ | |
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 50 | 2 | ✓ | ✓ | |
| Σύνολο | 150 | 6 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου.
Προαιρετική γραπτή εργασία.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
- Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
P.-F. Moreau, Σπινόζα. Κράτος και θρησκεία, μτφρ. Φ. Σιατίτσας, επιστ. επιμ. Δ. Αθανασάκης, Αθήνα, Σιδέρης (υπό έκδοση).
P.-F. Moreau, Ο Σπινόζα και ο σπινοζισμός, μτφρ. Φ. Σιατίτσας, επιστ. επιμ. Δ. Αθανασάκης, 2η έκδ., Αθήνα, Σιδέρης, 2016 [Κωδ. Ευδόξου: 50658159].
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Αθανασάκης Δ., Κράτος και ελευθερία του λόγου στη Θεολογικο-πολιτική Πραγματεία του Σπινόζα, υπό έκδοση στο τεύχος 7 του περιοδικού δια-ΛΟΓΟΣ.
Μπαλιμπάρ Ε., Ο Σπινόζα και η πολιτική, μτφρ. Α. Στυλιανού, 3η έκδ., Αθήνα, Εστία, 2010.
Spinoza B., Περί της ελευθερίας της σκέψης σε ένα ελεύθερο κράτος. Πρόλογος και Κεφάλαιο 20 της Θεολογικοπολιτικής Πραγματείας, εισαγωγή Γ. Βώκος, μτφρ. Ε. Βαμπούλης, Α. Στυλιανού, Αθήνα, Άγρα, 2014.
Cassuto P., Spinoza hébraïsant. L’hébreu dans le «Tractatus theologico-politicus» et le «Compendium grammatices linguae hebraeae», Paris-Louvain, E. Peeters, 1999.
Lagrée J., Spinoza et le débat religieux. Lectures du Traité théologico-politique, Rennes, Presses universitaires de Rennes, 2004.
Matheron A., Études sur Spinoza et les philosophies de l’âge classique, Lyon, ENS Éditions, 2011.
Melamed Y. Y., Rosenthal M. A. (eds.), Spinoza’s Theological-Political Treatise. A Critical Guide, New York, Cambridge University Press, 2010.
Moreau P.-F., Spinoza. L’expérience et l’éternité, Paris, Presses Universitaires de France, 1994.
Moreau P.-F., Problèmes du spinozisme, Paris, Vrin, 2006.
Moreau P.-F., Les principes de la lecture de l’Écriture sainte dans le T.T.P., in L’Écriture sainte au temps de Spinoza et dans le système spinoziste, Groupe de recherches spinozistes, Travaux et documents, 4, Paris, Presses de l’Université de Paris-Sorbonne, 1992, p. 119-131.
Moreau P.-F., Ramond C. (dir.), Lectures de Spinoza, Paris, Ellipses, 2006.
Spinoza, Œuvres III: Tractatus theologico-politicus/Traité théologico-politique, texte établi par F. Akkerman, traduction et notes par J. Lagrée et P.-F. Moreau, Paris, Presses Universitaires de France, 1999.
Studia Spinozana, 1 (1985), «Spinoza’s Philosophy of Society».
Studia Spinozana, 11 (1995), «Spinoza’s Philosophy of Religion».
The Collected Works of Spinoza, Vol. II, edited and translated by E. Curley, Princeton, New Jersey, Princeton University Press, 2016.
Zac S., Signification et valeur de l’interprétation de l’Écriture chez Spinoza, Paris, Presses Universitaires de France, 1965.
Zac S., Philosophie, théologie, politique dans l’œuvre de Spinoza, Paris, Vrin, 1979.
Τελευταία Επικαιροποίηση
28-09-2023
