Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Περιεχόμενο Μαθήματος
Σκοπός της παράδοσης είναι η εισαγωγή στη φιλοσοφία του Μεσαίωνα. Το μάθημα έχει χαρακτήρα (α) ιστορικό: περιλαμβάνει σύντομη αφήγηση της ιστορίας της μεσαιωνικής φιλοσοφίας (ελληνικής και λατινικής), την οποία και επιχειρεί να κατανοήσει διαχρονικά (σε σχέση με την αρχαία ελληνική παράδοση) και συγχρονικά (ένταξη στην κοινωνία και στον πολιτισμό της εποχής, με έμφαση στις συνθήκες παραγωγής του φιλοσοφικού λόγου), και (β) συστηματικό: ανάλυση των κύριων θεματικών και αρχών της φιλοσοφικής σκέψης της περιόδου.
Εξετάζονται εισαγωγικά οι προϋποθέσεις για την ερμηνεία της μεσαιωνικής φιλοσοφίας και παρουσιάζονται οι δύο βασικές συνιστώσες της, η ελληνική («εθνική») φιλοσοφία και η χριστιανική σκέψη, μέσα από την πρόσληψη των φιλοσοφικών παραδόσεων του πλατωνισμού και του αριστοτελισμού. Καταδεικνύεται η συνέχεια αλλά και οι ρήξεις με την αρχαία φιλοσοφία. Συζητιούνται η σημασία που είχε η φιλοσοφία ως θεωρία και ως δραστηριότητα, και ταξινομούνται οι μορφές και τα χαρακτηριστικά της φιλοσοφικής γραμματείας. Αναλύονται, τέλος, οι φιλοσοφικές αρχές στις περιοχές της οντολογίας (θεός, είναι και όντα, γενικές έννοιες), της κοσμολογίας (χρόνος και δημιουργία) και της ανθρωπολογίας (ψυχή και σώμα, ελεύθερη βούληση). Έμφαση δίνεται στη σκέψη επιλεγμένων στοχαστών, όπως οι Γρηγόριος Νύσσης, Ψευδο-Διονύσιος Αρεοπαγίτης, Πλήθων, Αυγουστίνος, Θωμάς Ακινάτης, Γουλιέλμος Όκκαμ.
Για την παρακολούθηση του μαθήματος είναι απαραίτητη η εγγραφή στην ηλεκτρονική σελίδα του στο e-learning (https://elearning.auth.gr/course/view.php?id=10965).
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Luscombe David, Μεσαιωνική Σκέψη. Αθήνα: Πολύτροπον, 2007 (Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 75298).
2. Alessio Franco, Ιστορία της Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας. Αθήνα: Τραυλός, 2007 (Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 6349).
3. Τατάκης Βασίλης, Η Βυζαντινή Φιλοσοφία. Αθήνα: Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού, 1977 (Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 161706).