Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα:
- κατανοήσουν την πολιτική πολιτιστικής και εκκλησιαστική διαφοροποίηση μεταξύ Ανατολής και Δύσης κυρίως κατά τον ιγ΄ αι.
- αποκτήσουν γνώση των τάσεων έναντι των πολιτικών και εκκλησιαστικών προσπαθειών για τη γεφύρωση του χάσματος Ανατολής-Δύσης, όπως παρουσιάζονται στη σύνοδο της Λυών
- συγκρίνουν τις συνέπειες της συνόδου στη θεολογική σκέψη και μετέπειτα γραμματεία
- αναλύουν τα κείμενα της ορθοδόξου αντριρρητικής γραμματείας της εποχής.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Παρουσιάζεται η διάσπαση του Χριστιανικού κόσμου. Ειδικότερα εξετάζονται οι διάλογοι και τα αποτελέσματά τους, η προβληματική και η επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε από τους υποστηρικτές της ένωσης των Εκκλησιών και από τους αντιδρώντες σ’ αυτή και τέλος αναλύονται και σχολιάζονται τα έργα των αντιρρητικών θεολόγων της γραμματείας από τον Θ’ έως των ΙΕ΄ αι.
1. Εισαγωγικά. Ορθόδοξη αντιρρητική γραμματεία από τον 9 ο έως τον 15ο αι. 2. Ειδικότερα. Σχίσμα (Αίτια-Χαρακτήρας). 3. Το Filioque και το πρωτείο εξουσίας. 4. Οι διάλογοι και τα αποτελέσματά τους. 5. Ορθόδοξη αντιρρητική γραμματεία του 9ου αι. 6. Ορθόδοξη αντιρρητική γραμματεία του 11ου αι. 7. Η σύνοδος της Λυών. Ο τόμος της συνόδου του 1273, η θεολογική του σημασία και οι συνέπειές του. 8. Ορθόδοξη αντιρρητική γραμματεία του 13ου αι. 9. Ορθόδοξη αντιρρητική γραμματεία του 14ου αι. 10. Η πατερική παράδοση στο έργο των αντιρρητικών και ησυχαστών πατέρων και συγγραφέων του 14ου αι. 11. Παρουσίαση εργασιών. 12. Παρουσίαση εργασιών 13.Παρουσίαση εργασιών.
Λέξεις Κλειδιά
Βυζάντιο, Ρώμη, Σχίσμα, Filioque, Πρωτείο, Σύνοδος της Λυών, Ορθόδοξη αντιρρητική γραμματεία, Φώτιος, Ιερομόναχος Ιερόθεος, Ησυχασμός
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1. B. Roberg, Die Union zwischen der griechischen und der lateinischen Kirche auf dem II. Konzil von Lyon (1274), Bonn 1964.
2. K. Γιαννακόπουλου, Ο αυτοκράτωρ Μιχαήλ Παλαιολόγος και η Δύσις, Αθήναι 1969.
3. J. Gill, «The Church Union of the Council of Lyons (1274) portayend in Greeks Document», OCP 40 (1974) 5-45.
4. K. Setton, The Papacy and the Levant (1204-1571), vol. I, Philadelphia 1976.
5. Β. Φειδά, Θεολογικός διάλογος Ορθοδόξου και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας από του σχίσματος μέχρι της Αλώσεως (1054-1453), Αθήναι 1977.
6. Ν. Ξεξάκη, Ιωάννης Βέκκος και αι θεολογικαί αντιλήψεις αυτού, Αθήναι 1980.
7. Α. Παπαδάκη- J. Meyendorff, Η χριστιανική Ανατολή και η άνοδος του Παπισμού. Η Εκκλησία από το 1071 έως το 1453, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2003.
8. Χ. Αραμπατζή, Χριστιανική γραμματεία και ερμηνεία Πατέρων, έκδ. Βάνια, Θεσσαλονίκη 2013.
9. Αρχιμ. Ν. Ιωαννίδη, Ο ιερομόναχος Ιερόθεος και το ανέκδοτο συγγραφικό έργο του, έκδ. π. Ν. Ιωαννίδη, Αθήνα 2009.