Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Περιεχόμενο Μαθήματος
Η παράδοση έχει σκοπό να παρουσιάσει την πρόσληψη της αρχαίας φιλοσοφίας εν γένει και μερικών ιδεών και μοτίβων της από τη βυζαντινή γραμματεία, μέσα από μία ανθολογία σχετικών κειμένων. Η βυζαντινή σκέψη είχε ως μία κύρια πηγή της την αρχαία φιλοσοφία, αλλά δεν κράτησε απέναντί της ενιαία στάση: ανάλογα με τις περιστάσεις ήταν συνολικά καταδικαστική, ιδιαίτερη επιφυλακτική, μετριοπαθώς κριτική ή, σπανιότερα, υπερασπιστική.
Στο μάθημα θα παρουσιαστούν και θα αναλυθούν: (α) κείμενα γενικότερα για τη σχέση της αρχαίας φιλοσοφίας με τον χριστιανισμό (Ιουστίνος, Κλήμης Αλεξανδρεύς) και την ωφέλεια από τη μελέτη των αρχαίων γραμμάτων και της φιλοσοφίας (Μ. Βασίλειος, Θεόδωρος Μετοχίτης) ή για τη φιλοσοφική ειρωνεία του Σωκράτη (Μετοχίτης), (β) κείμενα που εκθέτουν και ασκούν κριτική σε πτυχές της φιλοσοφίας του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη ή του Επίκουρου, σε αρχαιοελληνικές αντιλήψεις για τη δημιουργία του κόσμου (Μ. Βασίλειος) ή για την αθανασία της ψυχής (Γρηγόριος Νύσσης, Αινείας Γαζαίος), στη θεωρία των Ιδεών του Πλάτωνα (Μιχαήλ Ψελλός, Νικηφόρος Χούμνος) ή στους Σκεπτικούς (Νικόλαος Καβάσιλας), καθώς και (γ) κείμενα που ερίζουν για την ανωτερότητα του Πλάτωνα ή του Αριστοτέλη (η υστεροβυζαντινή διαμάχη μεταξύ του Γεώργιου Γεμιστού Πλήθωνα και του Γεωργίου Σχολαρίου/Γενναδίου Β΄).
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Πλήθων, Για τις αποκλίσεις του Αριστοτέλη από τον Πλάτωνα. Αθήνα: εκδόσεις Άτων, 2020.
2. Hynger, H., Βυζαντινή Λογοτεχνία, τόμος Α΄. Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2012.