Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα είναι ικανοί να:
1. πραγματοποιήσουν επιτόπια έρευνα προς αναζήτηση, ηχογράφηση και βιντεοσκόπηση αυθεντικών μουσικών εκτελέσεων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος,
2. μεταγράψουν σε ευρωπαϊκή ή βυζαντινή μουσική σημειογραφία ένα δημοτικό τραγούδι ή ένα οργανικό μουσικό κομμάτι,
3. καταγράψουν ορθά το κείμενο του τραγουδιού στην ολοκληρωμένη του μορφή με τσακίσματα (επαναλήψεις και προσθήκες κειμένου) και τον καθαρό-οργανικό στίχο,
4. προσδιορίσουν και αναλύσουν την μουσικοποιητική δομή κάθε μουσικού κομματιού της δημοτικής μουσικής,
5. εκτελέσουν με τον "αυθεντικό" τρόπο τα τραγούδια τα οποία μελέτησαν στην εργασία τους,
6. πραγματοποιήσουν την διαδικασία της επιστημονικής εθνομουσικολογικής έκδοσης, σε βιβλίο ή/και ψηφιακά μέσα.
Περιεχόμενο Μαθήματος
To παρόν μάθημα στοχεύει στην επαφή και γνωριμία με την ελληνική δημοτική μουσική, μέσα από το τρίπτυχο της εθνομουσικολογικής μελέτης, η οποία περιλαμβάνει:
α. την επιτόπια έρευνα, δηλαδή την αναζήτηση της αυθεντικής μουσικής παράδοσης, την ταξινόμηση και αρχειοθέτηση του συλλεχθέντος υλικού,
β. την μεταγραφή σε ευρωπαϊκή ή βυζαντινή μουσική σημειογραφία,
γ. την μελέτη και ανάλυση της μουσικοποιητικής δομής των επιμέρους κομματιών.
Επίσης μελετώνται τα μουσικά χαρακτηριστικά της δημοτικής μουσικής (π.χ. τρόποι, ρυθμοί, χοροί, μελωδικές φράσεις, τσακίσματα, δηλ. επαναλήψεις και προσθήκες κειμένου στον καθαρό στίχο, αυτοσχεδιασμός, μουσικά όργανα και ηχοχρώματα, τεχνικές παιξίματος, μελέτη των ποικιλμάτων και των στολιδιών), καθώς και η μουσικοποιητική δομή, δηλαδή η σχέση μεταξύ κειμένου και μουσικής στο δημοτικό τραγούδι. Επιπλέον, μελετώνται οι διάφορες διάλεκτοι και μουσικά χαρακτηριστικά περιοχών της Ελλάδας (πρωτόγονη πολυφωνία της Ηπείρου, ποιητικός αυτοσχεδιασμός της νησιώτικης Ελλάδας κτλ.).
Λέξεις Κλειδιά
Επιτόπια έρευνα, αρχειοθέτηση, μεταγραφή, μουσικοποιητική ανάλυση δημοτικής μουσικής, όργανα, αυτοσχεδιασμός, μουσική πράξη
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Σημειώσεις του διδάσκοντος.
I. Καϊμάκης, Στ. Κοκκάλας, Σ. Τσιάνης, Αι. Πολυμέρου-Καμηλάκη, Δημοτικά τραγούδια από το Βαλτέτσι της Αρκαδίας, Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, 2 vols., and set with 12 CDs and 1 DVD (Αthens, 2010).
Samuel Baud-Bovy, Δοκίμιο για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, Ναύπλιο 1984.
Φοίβος Ανωγειανάκης, Ἑλληνικὰ λαϊκὰ μουσικὰ ὄργανα, β΄ έκδ., Αθήνα: Μέλισσα, 1991.