Μεθοδολογία και κατευθύνσεις στη σύγχρονη λειτουργιολογική έρευνα.
| Τίτλος | Μεθοδολογία και κατευθύνσεις στη σύγχρονη λειτουργιολογική έρευνα. / Methodology and Trends in Contemporary Liturgical Studies. |
| Κωδικός | ΛΤ30 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή |
| Υπεύθυνος/η | Χρυσόστομος (ιωάννης) Νάσσης |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600015774 |
Πρόγραμμα Σπουδών: Ορθόδοξη Θεολογία και Χριστιανικός Πολιτισμός
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 5
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Βιβλικών, Πατερικών, Αγιολογικών και Θρησκειολογικών Σπουδών | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν | 3 | 2 | 10 |
| Ιστορίας, Δόγματος, Φιλοσοφίας και Αρχαιολογίας | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν | 3 | 2 | 10 |
| Εφαρμοσμένης Θεολογίας | Υποχρεωτικό Κατεύθυνσης | 3 | 2 | 10 |
| Τίτλος | Μεθοδολογία και κατευθύνσεις στη σύγχρονη λειτουργιολογική έρευνα. |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2020 – 2021 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ | |
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Class ID | 600170228
|
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600170228
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
- Αγγλικά (Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Οι διαλέξεις και η ανάπτυξη της ειδικής θεματικής του μαθήματος έχουν τις ακόλουθες γενικές προαπαιτήσεις: (α) την καλή επίδοση σε όλο τον κύκλο των υποχρεωτικών μαθημάτων της Λειτουργικής του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ή, για πτυχιούχους άλλων Σχολών ή Θεολογικών Τμημάτων, την καλή γνώση της ύλης των μαθημάτων αυτών και (β) την καλή γνώση της μεθόδου συγγραφής επιστημονικών εργασιών.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Στο τέλος του εξαμήνου, ο φοιτητής:
1. θα γνωρίζει την προϊστορία της επιστημονικής έρευνας της λειτουργικής παράδοσης της Ορθοδόξου Εκκλησίας και το έργο των πρώιμων ερευνητών του βυζαντινού λειτουργικού τύπου.
2. θα είναι σε θέσει να αξιοποιήσει τα κλασικά έργα των σημαντικοτέρων Ελλήνων και ξένων λειτουργιολόγων.
3. θα κατανοεί τη βασικότερη, σύγχρονη μεθοδολογική προσέγγιση της Λειτουργικής επιστήμης («συγκριτική μέθοδο») και το πώς έχει επηρεάσει την ανάπτυξη και παραγωγή Λειτουργικών μελετών.
4. θα μπορεί να εφαρμόσει τη συγκριτική μέθοδο σε ιστορικά προβλήματα της ιστορίας της θείας λατρείας.
5. θα γνωρίζει στοιχεία της σύγχρονης λειτουργικής κίνησης και των θεμάτων που αφορούν στις λειτουργικές έριδες μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
6. θα είναι σε θέσει να συντάξει βιβλιοπαρουσίαση με αντικείμενο μια εισαγωγική μελέτη περί της ιστορίας και της πράξεως της Ορθοδόξου λατρείας και να προβεί στη γραπτή και προφορική παρουσίαση ενός ειδικού θέματος της Λειτουργικής επιστήμης.
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Αυτόνομη εργασία
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Σκοπός του μαθήματος είναι ο φοιτητής: (α) να μάθει για την ιστορική πορεία της λειτουργιολογικής έρευνας, με έμφαση την βυζαντινή παράδοση, από τους πρόδρομους μελετητές έως τις μέρες μας, (β) να ανακαλύψει το εύρος των λεπτομερειακών ζητημάτων πού καλείται να θεραπεύσει σήμερα ο κλάδος της Λειτουργικής, (γ) να γνωρίζει τους κλάδους της λειτουργικής επιστήμης και των εφαρμοστέων μεθοδολογικών αρχών αυτής και (δ) να έχει μεγαλύτερη εξοικείωση με την εφαρμογή των αρχών αυτών σε ιστορικά ζητήματα και στη σύγχρονη λατρευτική πράξη της Ορθοδόξου και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Έξι (6) ενότητες διδασκαλίας (διάρκεια ενότητας: 2 εβδομάδες). Μία ενότητα για τις παρουσιάσεις των φοιτητών (διάρκεια: 1 εβδομάδα). Σύνολο 13 εβδομάδες διδασκαλίας.
1. Επιστημονική τεχνογραφία
a. Ηλεκτρονικές πηγές – βάσεις δεδομένων
b. Βιβλιογραφική έρευνα
2. Εισαγωγή στη λειτουργιολογία
a. Οι κλάδοι της λειτουργικής επιστήμης
b. Κέντρα μελέτης της Ορθόδοξης λατρείας
3. Πρόδρομοι μελετητές της βυζαντινής λειτουργικής παράδοσης
a. Από τη Σύνοδο Φεράρας-Φλωρεντίας μέχρι τη Σύνοδο του Τριδέντου
b. Μετά τη Σύνοδο του Τριδέντου
4. Λειτουργιολόγοι του 19ου-20ου αιώνα
a. Το λειτουργικό κίνημα
b. Ο Anton Baumstark και η «Συγκριτική μέθοδος της λειτουργιολογικής έρευνας»
c. Ορθόδοξοι ερευνητές. Έλληνες και Ρώσσοι
d. Ετερόδοξοι επιστήμονες
5. Διορθόδοξα λειτουργικά θέματα
a. Λατρεία στη Ρωσική παράδοση
b. Η θεία λατρεία στη θεματολογία της Αγία και Μεγάλη Συνόδου
i. Το ημερολογιακό ζήτημα
ii. Η Διόρθωση των λειτουργικών βιβλίων
iii. Το Σύστημα ανάγνωσης της Αγίας Γραφής
6. Σύγχρονα λειτουργικά ζητήματα
a. Οι Λειτουργικές μεταρρυθμίσεις της Β΄ Βατικανής Συνόδου
b. Λειτουργική αναγέννηση και μεταρρύθμιση στην Ορθόδοξη Εκκλησία
c. Λατρεία, ΜΜΕ και σύγχρονη τεχνολογία
d. Θεία λατρεία: πολιτισμική πρόσληψη και ενσωμάτωση
7. Παρουσιάσεις Φοιτητών
Λέξεις Κλειδιά
Λειτουργική, Συγκριτική μέθοδος, Διορθόδοξα λειτουργικά θέματα, σύγχρονα λειτουργικά θέματα, η λειτουργική κίνηση, Β΄ Βατικανή Σύνοδος,
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Πολυμεσικό υλικό
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 39 | ✓ | |||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 90 | ✓ | ✓ | ||
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | 50 | ✓ | |||
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | 80 | ✓ | |||
| Σύνολο | 259 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Η αξιολόγηση των μεταπτυχιακών φοιτητών και ο τελικός βαθμός υπολογίζεται επί τη βάσει των εξής κριτηρίων: (α) βιβλιογραφική άσκηση και περιγραφή άρθρου (15%), (β) μία βιβλιοπαρουσίαση (20%), (γ) εργασία εξαμήνου (50%), (γ) ενεργή συμμετοχή στο μάθημα (10%) και (δ) δημόσια παρουσίαση εργασίας εξαμήνου (5%).
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική)
- Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
• Επιλογή α΄: Ἰωάννου Φουντούλη, Λειτουργική Α΄, Εἰσαγωγή στή Θεία Λατρεία, Θεσσαλονίκη 2000.
• Επιλογή β΄: Δημητρίου Βακάρου (πρωτοπρ.), Τό Βυζαντινό τυπικό. Δύο κείμενα ἱστορικῆς προσέγγισης ἀπό τούς Robert Taft καί Miguel Arranz, μετάφραση - σχόλια, Θεσσαλονίκη 2003.
• Επιλογή γ΄: π. Ἀλεξάνδρου Σμέμαν, Ἡ Ἐκκλησία προσευχομένη. Εἰσαγωγή στή Λειτουργική Θεολογία (ἀπόδοση ἀπό τά ἀγγλικά, π. Δημήτριος Β. Τζέρπος), Ἀθήνα 2003.
Τελευταία Επικαιροποίηση
01-11-2020
