Ειδικά θέματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής υμνογραφίας.
| Τίτλος | Ειδικά θέματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής υμνογραφίας. / Special Themes in Byzantine and Post-Byzantine Hymnography. |
| Κωδικός | ΜΥ3 |
| Σχολή | Θεολογική |
| Τμήμα | Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού |
| Κύκλος / Επίπεδο | 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή |
| Υπεύθυνος/η | Δημοσθένης Κακλαμάνος |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600015776 |
Πρόγραμμα Σπουδών: Ορθόδοξη Θεολογία και Χριστιανικός Πολιτισμός
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 13
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Βιβλικών, Πατερικών, Αγιολογικών και Θρησκειολογικών Σπουδών | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν | 3 | 2 | 10 |
| Ιστορίας, Δόγματος, Φιλοσοφίας και Αρχαιολογίας | Υποχρεωτικό Κατ' Επιλογήν | 3 | 2 | 10 |
| Εφαρμοσμένης Θεολογίας | Υποχρεωτικό Κατεύθυνσης | 3 | 2 | 10 |
| Τίτλος | Ειδικά θέματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής υμνογραφίας. |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2020 – 2021 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ | |
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Class ID | 600170229
|
Τύπος Μαθήματος
Eιδίκευσης / Kατεύθυνσης
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600170229
- Στον ιστοχώρο του Τμήματος:
- eLearning (Moodle):
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές
προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
- Αγγλικά (Εξέταση)
- Γαλλικά (Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές:
- θα έρθουν σε επαφή με τα instrumenta studiorum της επιστήμης της Υμνολογίας
- θα λάβουν εξειδικευμένη γνώση για την διαμόρφωση και εξέλιξη συγκροτήσεως των βασικών υμνογραφικών συλλογών
- θα γνωρίζουν σε βάθος μείζονες και ελάσσονες υμνογράφους της βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου
- θα μπορούν να πραγματοποιήσουν εξειδικευμένη έρευνα στις πηγές και τη δευτερεύουσα βιβλιογραφία
- θα εξασκηθούν στην τεχνική έκδοσης υμνογραφικών κειμένων σύμφωνα με τα διεθνώς κρατούντα πρότυπα
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τα Instrumenta Studiorum της Υμνογραφίας, τη μελέτη των χειρόγραφων υμνογραφικών συλλογών και τις αρχές και μεθόδους κριτικής έκδοσης υμνογραφικών κειμένων. Επιπλέον, στο πλαίσιο του μαθήματος επιχειρείται συστηματική παρουσίαση των βασικότερων υμνογράφων και του έργου τους, εξετάζονται επιμέρους θέματα της βυζαντινής και μεταβυζαντινής Υμνογραφίας (ζητήματα χειρόγραφης παράδοσης υμνογραφικών κειμένων, μετρικής, γνησιότητας κ.ά) και παρουσιάζονται τα αιτούμενα της σύγχρονης έρευνας.
1. Instrumenta Studiorum της Υμνογραφίας: Κλείδες, Λεξικά, εκδόσεις υμνογραφικών κειμένων – Υμνογραφικές σειρές 2. Κοντάκιο – Κοντακάρια 3. Ο Ακάθιστος Ύμνος: Συγγραφέας – μορφή – εξέλιξη του είδους 4. Ο Κανόνας: Η δομή του Κανόνα - το ζήτημα της β´ ωδής των Κανόνων 5. Ο Μέγας Κανών: Ο συγγραφέας, η δομή του και η λει-τουργική του χρήση 6. Πρόσωπα και τάσεις στην Υμνογραφία της μεσοβυζαντινής περιόδου 7. Στουδίτες Υμνογράφοι 8. Πρόσωπα και τάσεις στην Υμνογραφία της υστεροβυζαντινής περιόδου 9. Πρόσωπα και τάσεις στην Υμνογραφία της μεταβυζαντινής περιόδου 10. Χειρόγραφες υμνογραφικές συλλογές: Παλαιογραφική εξέταση και περιγραφή 11. Καταλογογράφηση υμνογραφικών χειρογράφων 12. Αρχές και μέθοδος κριτικής έκδοσης υμνογραφικών κειμένων I 13. Αρχές και μέθοδος κριτικής έκδοσης υμνογραφικών κειμένων II.
Λέξεις Κλειδιά
Υμνογραφία, Λειτουργική Ποίηση, Κριτική έκδοση υμνογραφικών κειμενών
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Διδασκαλία με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων (παρουσιάσεις με powerpoint και videoclips). Ηλεκτρονική υποστήριξη με βοηθητικό υλικό και ασκήσεις μέσω της πλατφόρμας Blackboard. Επικοινωνία με τους φοιτητές και συμβουλευτική στήριξη με τη χρήση e-mails
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 78 | ✓ | ✓ | ||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 78 | ✓ | ✓ | ✓ | |
| Εκπόνηση μελέτης (project) | 100 | ✓ | ✓ | ||
| Σύνολο | 256 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Εκπόνηση εργασίας και παρουσίασή της στο μάθημα (80%).
Προσμετράται και η ενεργός συμμετοχή στο μάθημα (20%).
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εργασία (Συμπερασματική)
- Δημόσια Παρουσίαση (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Σημειώσεις, διαθέσιμες στην πλατφόρμα του e-learning
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Θ. Δετοράκης, Κοσμάς ο Μελωδός. Βίος και έργο, [Ανάλεκτα Βλατάδων 28], Θεσσαλονίκη 1979.
Δ. Κακλαμάνος, Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, Κανόνες Οκτώηχοι εις τα Εισόδια της Θεοτόκου. Εισαγωγή - Κριτική Έκδοση, Άγιον Όρος 2017.
Ε. Μίνεβα, Το Υμνογραφικό έργο του Μάρκου Ευγενικού, Αθήνα 2004.
Α. Παναγιώτου, Ο Ιωάννης Μαυρόπους υμνογράφος του αγίου Νικολάου, [Βυζαντινή Γραμματεία 5], Αθήνα 2008.
Σ. Πασχαλίδης, Το Υμναγιολογικό έργο των Κολλυβάδων. Συμβολή στη μελέτη της αγιολογικής γραμματείας κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, Θεσσαλονίκη 2007.
I. Πολέμης - Ε. Μίνεβα, Βυζαντινά Υμνογραφικά και Αγιολογικά Κείμενα, Αθήνα 2016.
Δ. Στρατηγόπουλος, Ο Νικόλαος Μαλαξός, πρωτόπαπας Ναυπλίου, και το συγγραφικό του έργο, [Βυζαντινά Κείμενα και Μελέται 47], Θεσσαλονίκη 2008.
Δ. Στρατηγόπουλος, Ο ιερός Φώτιος υμνογράφος του αγίου Νικολάου, [Βυζαντινή Γραμματεία 6], Αθήνα 2009.
Ε. Τωμαδάκης, Ιωσήφ ο Υμνογράφος. Βίος και έργον, [«Αθηνά, Σύγγραμμα Περιοδικόν της εν Αθήναις Επιστημονικής Εταιρείας, Σειρά Διατριβών και Μελετημάτων 11»], εν Αθήναις 1971.
Τελευταία Επικαιροποίηση
27-09-2022
