Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση:
• Να κατανοούν τις βασικές αρχές που διέπουν τη χημεία ενώσεων συναρμογής.
• Να ερμηνεύουν τα μακροσκοπικά χαρακτηριστικά και τις φυσικοχημικές ιδιότητες των ενώσεων συναρμογής βασιζόμενοι σε κατάλληλες θεωρίες ηλεκτρονικής δομής.
• Να σχεδιάζουν και να εκτελούν τη σύνθεση και το φυσικοχημικό ενώσεων συναρμογής χειριζόμενοι κατάλληλες εργαστηριακές συσκευές και εργαστηριακά όργανα.
• Να χειρίζονται φασματοφωτόμετρα και άλλα εργαστηριακά όργανα και να κατανοούν τις βασικές αρχές που διέπουν τις αντίστοιχες μεθόδους.
• Να μπορούν να επιλύουν προβλήματα στη σύνθεση και την ταυτοποίηση ενώσεων συναρμογής.
• Να παρουσιάζουν τα αποτελέσματα εργαστηριακών μελετών με μορφή γραπτής εργασίας.
• Να παρουσιάζουν ενώπιον ακροατηρίου ερευνητικά άρθρα με χρήση οπτικοακουστικών μέσων.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Τα στοιχεία του τομέα d: ατομικές ιδιότητες, φυσικές ιδιότητες και αριθμοί οξείδωσης. Ενώσεις συναρμογής και είδη ligand. Αριθμοί και γεωμετρίες συναρμογής. Στοιχεία ονοματολογίας των ενώσεων συναρμογής. Δομική ισομέρεια και στεροϊσομέρεια στις ενώσεις συναρμογής. Θεωρίες δεσμού των ενώσεων συναρμογής: θεωρία σθένους δεσμού (valence bond theory), θεωρία κρυσταλλικού πεδίου (crystal-filed theory) και θεωρία του πεδίου των ligand (ligand-field theory). Μαγνητικές ιδιότητες και φασματοσκοπία UV-vis των ενώσεων συναρμογής (διαγράμματα Orgel και Tanabe-Sugano). Θερμοδυναμική σταθερότητα των ενώσεων συναρμογής και παράγοντες που την επηρεάζουν: σταθερές σχηματισμού, σκληρά και μαλακά οξέα και βάσεις, χηλικό και μακροκυκλικό αποτέλεσμα και στερεοχημικό αποτέλεσμα. Σύνθεση ενώσεων συναρμογής: αντιδράσεις υποκατάστασης, θερμικής διάσπασης, με οξείδωση του μεταλλικού κέντρου, αντιδράσεις των συναρμοσμένων ligand και σύνθεση ισομερών. Κινητική σταθερότητα των ενώσεων συναρμογής. Αντιδράσεις υποκατάστασης (μηχανισμοί, υποκατάσταση σε οκταεδρικά και επίπεδα τετραγωνικά σύμπλοκα), ισομερισμού και οξειδοαναγωγής. Εφαρμογές των ενώσεων συναρμογής.
Εργαστηριακές ασκήσεις.
Σύνθεση ενώσεων συναρμογής του νικελίου(ΙΙ) με διθειοκαρβαμιδικά ανιόντα και φωσφίνες ως ligand: μελέτη των ενώσεων με μετρήσεις μαγνητικής επιδεκτικότητας, ηλεκτρικής αγωγιμότητας και φασματοσκοπία FTIR. Σύνθεση ενώσεων συναρμογής του μαγγανίου(ΙΙΙ) και του νικελίου(ΙΙ) με βάσεις του Schiff ως ligand: μελέτη των ενώσεων με μετρήσεις μαγνητικής επιδεκτικότητας και φασματοσκοπία FTIR. Σύνθεση ενώσεων συναρμογής του κοβαλτίου(ΙΙΙ) με νερό, αμμωνία και διαιθυλαμίνη ως ligand: μελέτη των ενώσεων με μετρήσεις μαγνητικής επιδεκτικότητας, ηλεκτρικής αγωγιμότητας και φασματοσκοπία UV-vis (προσδιορισμός της φασματοσκοπικής σειράς διαφόρων ligand). Εργαστηριακές αναφορές. Βιβλιογραφική εργασία.
Λέξεις Κλειδιά
στοιχεία του d τομέα, χημεία συναρμογής, σύμπλοκα, ligand, θερμοδυναμική σταθερότητα συμπλόκων, σύνθεση και αντιδράσεις συμπλόκων, μετρήσεις μαγνητικής επιδεκτικότητας, μελέτες με φασματοσκοπίες FTIR και UV-vis
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
C. E. Housecroft, A. G. Sharpe, ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μετάφραση στα Ελληνικά, Εκδόσεις: UNIBOOKS (2017), ISBN: 9786185304522
Δ. Κεσίσογλου, Π. Ακρίβος, ΧΗΜΕΙΑ ΕΝΩΣΕΩΝ ΣΥΝΑΡΜΟΓΗΣ, Εκδόσεις ΖΗΤΗ (2013), ISBN: 9789604563326
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
M. Weller, T. Overton, J. Rourke, F. Armstrong, INORGANIC CHEMISTRY, OUP Oxford, 7th edition (2018), ISBN-13: 978-0198768128
A. Cotton, G. Wilkinson, P. Gaus, ΒΑΣΙΚΗ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ, Μετάφραση στα Ελληνικά, Εκδόσεις ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ Α.Ε. (2015) ISBN: 9789605830663