Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι φοιτητές:
-Ασκούνται στο να σκέφτονται με τρόπο ορθολογικό πάνω στα κοινωνικά προβλήματα, μέσω της απόκτησης γνώσεων και της κριτικής συζήτησης για τις διάφορες θεωρίες περί κοινωνικής οργάνωσης και κοινωνικής εξέλιξης
-Αναπτύσσουν το «γνώθι σεαυτόν» τοποθετώντας τον εαυτό τους, την εκπαίδευσή τους, το επάγγελμα που πρόκειται να ασκήσουν, καθώς επίσης και τους λοιπούς κοινωνικούς ρόλους στους οποίους θα κληθούν στο μέλλον να ανταποκριθούν εντός του σύγχρονου κοινωνικού τους περιβάλλοντος.
-Αποκτούν σαφείς, αντικειμενικές, ακριβείς και επιστημονικά θεμελιωμένες γνώσεις για την κοινωνία, τους θεσμούς και την οργάνωσή της, και ασκούνται στη διεξαγωγή ορθολογικού διαλόγου επί των θεμάτων τούτων.
-Καθίστανται συνειδητοί πολίτες με κριτική, σφαιρική, διεπιστημονική και ταυτόχρονα αναλυτική θεώρηση των κοινωνικών θεμάτων και προβλημάτων, όπως η γέννηση της σύγχρονης βιομηχανικής και μεταβιομηχανικής κοινωνίας, η κοινωνία της πληροφορίας, οι κοινωνικές ανισότητες, η φτώχεια, η μετανάστευση, η πολυπολιτισμικότητα, η ξενοφοβία, η κοινωνική εξέλιξη, η εργασία και η ανεργία, οι ανθρώπινες σχέσεις, οι σχέσεις έθνους και κράτους, η γραφειοκρατία, η αντιστροφή μέσων και στόχων κατά τη λειτουργία κάθε είδους οργανισμών τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, η παγκοσμιοποίηση κ.λπ..
-Μέσα από συγκεκριμένα εμπειρικά παραδείγματα αντιλαμβάνονται το νόημα πολύπλοκων εννοιών όπως η παραβατικότητα και η περιθωριακότητα, η λειτουργία και η δυσλειτουργία, τα λειτουργικά ισοδύναμα, οι δήλες και άδηλες λειτουργίες των θεσμών, οι κοινωνικές συγκρούσεις και η κοινωνική κινητικότητα κ.α..
-Μαθαίνουν τις μεθόδους έρευνας των κοινωνικών επιστημών και τους τρόπους χρησιμοποίησής τους.
-Αναπτύσσουν μια κοινωνικά επωφελή ηθική κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα προσεγγίζει την Κοινωνιολογία ως μια πολυδιάστατη κοινωνική επιστήμη, μέσα από αναφορές στον ιδρυτή της Auguste Comte και στους κύριους εκπροσώπους της, που ταυτίζονται με συγκεκριμένες Σχολές σκέψης: τον Emile Durkheim και τον Λειτουργισμό, τον Karl Marx και τη Σχολή των Συγκρούσεων, τον Max Weber και την Κατανοούσα Κοινωνιολογία. Αναφορά γίνεται και σε πιο σύγχρονες σχολές σκέψεις όπως ο δομισμός και η συστημική προσέγγιση (T. Parsons, N. Luhmann), o κριτικός λειτουργισμός (Robert K. Merton), οι θεωρίες της Σχολής της Φραγκφούρτης και ο P. Bourdieu. Γίνεται επίσης αναφορά στα γνωστικά πεδία ειδικών κοινωνιολογιών όπως η κοινωνιολογία της παιδείας, της οικογένειας, των πόλεων, των ΜΜΕ κτλ. Εξετάζονται βασικές έννοιες, όπως η κοινωνικοποίηση, ο κοινωνικός έλεγχος και τα στοιχεία της κοινωνικής δομής (κοινωνική θέση, κοινωνικός ρόλος, κοινωνικές ομάδες, διαστρωμάτωση, δίκτυα, θεσμοί, τυπολογία κοινωνιών). Γίνεται επίσης εκτεταμένη αναφορά στην κοινωνική αλλαγή και στη δυνατότητα εξέλιξης και προόδου των κοινωνικών συνόλων μέσα από την εμπειρική γνώση. Εισάγεται προβληματισμός για θέματα μεθοδολογίας, π.χ. για τη διάκριση μεταξύ ποιοτικής και ποσοτικής έρευνας, ή μεταξύ στατικής και δυναμικής Κοινωνιολογίας. Σε χωριστή ενότητα του μαθήματος εστιάζουμε σε συγκεκριμένα κοινωνικά προβλήματα, όπως είναι οι κοινωνικές ανισότητες, η δομική φτώχεια και η παραβατική συμπεριφορά. Στο τέλος εξετάζονται σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, όπως η προβληματική των μειονοτήτων σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, σύγχρονες εκφάνσεις του εθνικισμού και του ρατσισμού, τα ηθικά διλήμματα της τεχνολογικής εξέλιξης και το μέλλον της ανθρώπινης εργασίας.
Λέξεις Κλειδιά
Κοινωνιολογικές θεωρίες, μέθοδοι εμπειρικής έρευνας, κοινωνικοποίηση, κοινωνική διαστρωμάτωση και κινητικότητα, ειδικές κοινωνιολογίες (του άστεως, της οικογένειας, των φύλων, της επικοινωνίας και των ΜΜΕ), παγκοσμιοποίηση, περιθωριακότητα, μειονότητες, σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, ανισότητες, βία, τεχνολογική πρόοδος
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
(1) Anthony Giddens and Philip W. Sutton, Κοινωνιολογία, 8η έκδοση. Μετ. Θανάσης Βασιλείου, Γιάννης Γαλιάτσος, Βασιλειάνα Ζηκίδη, Γιώργος Μαραγκός, Απόστολος Πρίτσας, Επιστημ. επιμέλεια: Φωτεινή Κουγιουμουτζάκη, Μαίρη Λεοντσίνη, Ηρακλής Μαυρίδης, Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος, Ασπασία Τσαούση (Εκδόσεις Gutenberg 2020) (Κωδικός βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 94644035)
(2) Alexander C. Jeffrey, Kenneth Thompson and Laura-Desfor Edles, Σύγχρονη Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία: Κουλτούρα και Κοινωνία σε Μετάβαση, επιμ. Νικόλαος Δεμερτζής & Θανάσης Βασιλείου (Εκδόσεις Gutenberg 2016), ISBN13 9789600118018 (Κωδικός βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 50659677)
(3) Νικόλαος Γ. Ιντζεσίλογλου, Κοινωνία και Νέα Τεχνολογία: Εισαγωγή στην Γενική Κοινωνιολογία και Κοινωνικοί Προβληματισμοί, Β΄ έκδοση (Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σάκκουλα 2014) (Kωδικός βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 59358875)
(4) Michael Hughes and Carolyn J. Kroehler, Κοινωνιολογία – Οι Βασικές Έννοιες, 2η έκδοση, Μετ. Θεόδωρος Χρηστίδης (Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική 2014)(Κωδικός βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 41955464)
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
- Βλαχόπουλος Σ., Γεωργούλας Α., Ιντζεσίλογλου Ν., Κάλφας Α., Μπρίκα Ε., Κοινωνιολογία (Αθήνα: ΟΕΔΒ 1998)
- Bottomore Τ., Κοινωνιολογία (Αθήνα: Gutenberg 1974 -επανέκδοση 2000)
- Γιούλτης Β., Γενική Κοινωνιολογία (Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη 1997)
- Champagne P., Η Κοινωνιολογία (Αθήνα: Εκδ. Σύλλογος Ελλήνων Κοινωνιολόγων 2004)
- De Montibert C., Εισαγωγή στην Κοινωνιολογική Συλλογιστική (Αθήνα: Καρδαμήτσας 2000)
- Ιντζεσίλογλου Ν., Η Κοινωνικοποίηση του Ατόμου (Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής 1983)
- Καββαδίας Γ., Γενική Κοινωνιολογία (Αθήνα: Α. Σάκκουλας 1983)
- Κουτλούκα Μ., Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία (Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη 1985)
- Κωνσταντοπούλου Χρ., Προσέγγιση στον Κοινωνιολογικό Προβληματισμό (Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη 1985)
- Λαμπίρη-Δημάκη Ι. Η Κοινωνιολογία και η Μεθοδολογία της (Αθήνα-Κομοτηνή: Εκδ. Α. Σάκκουλα 1986)
- Πέτρου Ι., Κοινωνιολογία (Θεσσαλονίκη: Εκδ. Βάνιας 2007)
- Πιπερόπουλος Γ., Κοινωνιολογία (Θεσσαλονίκη: University Studio Press 1991)
- Σύγχρονη Κοινωνιολογική Θεωρία (2 τόμοι, συλλογή μεταφρασμένων ως επί το πλείστον άρθρων) (Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Κρήτης 1999)
- Τάτσης Ν., Κοινωνιολογία: Ιστορική Εισαγωγή και Στοχαστικές Θεμελιώσεις (Αθήνα: Εκδόσεις Οδυσσέα 1989)
- Τσαούσης Δ., Η Κοινωνία του Ανθρώπου: Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία (Αθήνα: Gutenberg 1983 -επανεκδόθηκε 2000)
- Φίλιας Β., Κοινωνιολογία του Πολιτισμού, Τόμος Γ! (Αθήνα: Εκδ. Παπαζήση 2005)