Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες:
1. Αποκτούν εισαγωγικές γνώσεις και εξοικειώνονται με βασικές έννοιες της θεωρίας της πόλης και της πολεοδομίας
2. Εξοικειώνονται με τον επιστημονικό και καθημερινό λόγο για τη σύγχρονη πόλη
3. Εξασκούνται στην αναλυτική παρατήρηση και αναγνώριση ποιοτικών στοιχείων και δεδομένων του αστικού περιβάλλοντος
4. Εξασκούνται σε βασικές τεχνικές αστικής αναγνώρισης και ανάλυσης και αναπαραστάσεων του αστικού χώρου και των κτιρίων του
5. Εξασκούνται στη χρήση ψηφιακών εργαλείων αποτύπωσης και τεκμηρίωσης (λογισμικού ψηφιοποίησης των δεδομένων ανά κτίσμα)
6. Εξασκούνται στη στοχευμένη έρευνα πηγών (βιβλιογραφία, αρθρογραφία / διαδίκτυο / βιβλιοθήκες) και τη συγγραφή γραπτών επιστημονικών εργασιών
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα αποτελεί μία εισαγωγή στη μελέτη της πόλης και τις τεχνικές αναπαράστασής της, στο πλαίσιο του αστικού και πολεοδομικού σχεδιασμού. Το αστικό φαινόμενο εξετάζεται ως συνισταμένη "φυσικών" υλικών μορφών, μηχανισμών διαμόρφωσης και κοινωνικής δυναμικής. Επιχειρείται να αναδειχθεί πως η οργάνωση και μορφή της πόλης και η ποικιλία της εικόνας του αστικού χώρου, προκύπτουν ως αποτέλεσμα σχεδιασμένων παρεμβάσεων, πρωτοβουλιών φορέων, μηχανισμών, θεσμών και σχεδίων, καθώς επίσης και ως συνέπεια κοινωνικών διεργασιών και ιστορικών περιστάσεων. Το μάθημα οργανώνεται μέσα από μία άσκηση αστικής αναγνώρισης - ανάλυσης αστικών αποσπασμάτων της πραγματικής πόλης, του ιστού της Θεσσαλονίκης. Η άσκηση εστιάζεται στην αναγνώριση και χαρτογράφηση των στοιχείων συγκρότησης του αστικού ιστού και της αστικής λειτουργίας με διαφορετικές μεθόδους. Προσεγγίζει τα φυσικά και λειτουργικά τους χαρακτηριστικά, αναδεικνύει τις σχεδιαστικές προθέσεις και το είδος του αστικού περιβάλλοντος, όπως αυτό μετασχηματίζεται στο χρόνο. Η άσκηση υποστηρίζεται από διαλέξεις για επί μέρους θέματα οργάνωσης του χώρου της πόλης οι οποίες αποσκοπούν στην καλύτερη κατανόηση των πολεοδομικών εννοιών και μεθόδων και της ποικιλίας των μορφών του αστικού χώρου. Οι φοιτητές καλούνται επίσης στο πλαίσιο της άσκησης, να διερευνήσουν και να συντάξουν ένα σύντομο κείμενο για ένα επίκαιρο ζήτημα για τον αστικό ιστό της Θεσσαλονίκης.
Λέξεις Κλειδιά
αστική ανάλυση, αναγνώριση & τεκμηρίωση, πολεοδομία, αστικός σχεδιασμός
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Αραβαντινός, Α. 2007. Πολεοδομικός σχεδιασμός: για μια βιώσιμη ανάπτυξη του αστικού χώρου. Αθήνα: Συμμετρία.
Κολώνας, Β. 2013. Θεσσαλονίκη. Η αρχιτεκτονική μιας εκατονταετίας, Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Γερόλυμπου, A. 1995 Η ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917, Θεσσαλονίκη: University Studio Press
Ιωάννου, Β. 2014. Πολεοδομικός σχεδιασμός και αρχιτεκτονική της πόλης. Εισαγωγή σε βασικές έννοιες. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.
Τσέτσης Χρήστος-Σταύρος (επιμ) 2018. Μνήμη & αστικό φαινόμενο. Αθήνα: Μίλητος.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Καλογήρου, Ν., Χαστάογλου, Β. 1992. Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης: Προθέσεις και Αποτελέσματα μίας Πολεοδομικής Επέμβασης, Θέματα Χώρου & Τεχνών, τ. 23, 51-56.
Καυκούλα, Κ. 2010. Το Αστικό Τοπίο της Άνω Πόλης Θεσσαλονίκης (διαδικτυακή δημοσίευση : http://www.greekscapes.gr/~landscapesatlas/index.php/2010-01-21-16-47-29/landscapescat/54-200907-31-09-44-13/112-thessaloniki-ano-poli.html)
Gehl, J. 2013. Ανθρώπινες Πόλεις, Αθήνα: ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. & ΣΙΑ.
Kostof, S. 1992. The City Assembled. The Elements of Urban Form through History. London: Thames & Hudson.
Kostof, S. 1991. The City Shaped. Urban Patterns and Meanings through History. London: Thames & Hudson.
Morris, A. J. (1994) History of Urban Form: Before the Industrial Revolution, London: Thames and Hudson.